Dokunma duyusuyla ilgili beş kulluk görevi:
Dokunulması vacib olan şeyler:
- Münasebet esnasında hanımına dokunmak,
- İffetinin korunması gereken cariyeye dokunmaktır.
Dokunulması haram olan şeyler:
- Helal olmayan
yabancı kadınlara dokunmaktır.
Dokunulması müstehab olan şeyler:
- Gözü ve
nefsini haramdan korumak ve iffetini ve ailesiyle muhafaza etmek için meydana
gelen dokunmalardır.
Dokunulması mekruh olanlar:
- Kişinin hazz almak için ihramda zevcesine
dokunması,
- Nefsine güvenmediği sürece itikafta ve oruçta da
durum böyledir.
- Yıkayandan başkasının ölünün bedenine dokunması da
bu kabildendir. Çünkü ölünün bedeni saygı olsun diye dirilere nisbetle avret
sayılmıştır. Bu sebeple bir görüşe göre ölünün gözlerden uzak tutulması ve
gömleği içinde yıkanması müstehab kabul edilir. Avret kabul edildiği takdirde,
erkeğin dizlerine dokunmak da mekruh olur.
Mubah olan dokunmalar:
- Müfsid olmayan ve dini
maslahat bulunmayan şeylere dokunmaktır.
Bu dereceler aynı şekilde elle tutmak, ayakla
yürümek içinde geçerlidir, bunların örnekleri de açıktır.
Kişinin kendisi, eşi ve çocuklarına yetecek kadar
nafakasını kazanması vacibdir.
Doğrusu şudur: Borcunu ödeyebilmek için çalışıp
kazanması vaciptir. Bu takdirde zekat vermekle mükellef olmaz. Hacc farizasını
eda için kazanmanın vacip olup olmadığını ise araştırmak gerekir.
Delilce en
güçlü olanı: İnsanın gücü dahilinde olanı kazanmanın vacib olması ve bu
kazandığı ile de ibadetlerini yerine getirebilmesidir.Meşhur görüş ise hacc için
kazanmanın vacib olmadığı yolundadır.
Elin tutması vacib olan şeyler:
- Zora düşmüşe
yardım etmek,
- Şeytan taşlamak,
- Adest ve teyemmümde elleri kullanmaktır.
Elin yapması haram olan şeyler:
- Allah’ın
öldürmeyi haram kıldığı canı öldürmek,
- Korunmuş malı yağmalamak,
- Dövülmesi helal
olmayan kimseyi dövmek ve benzeri şeylerdir.
- Tavla gibi oynanması nassla haram
kılınmış çeşitli oyunları oynamak,
- Medine ehline göre bundan daha haram olan
satranç gibi oyunları oynamak,
- veya Ahmed b. Hanbel gibi hadisci fakihlere ve
diğer bazılarına göre buna benzer şeylerle meşgul olmak haramdır,
- Sünnete
muhalif bid’at kitapları tasnif veya istinsah (kopya) etmek de böyledir,Reddetmek ve
nakzetmek amacıyla yazılması müstesnadır.
- Yalan, zulüm, haksız bir hüküm,
iffetli kadınlara iftira ve yabancı kadınlarla eğlenmekle ilgili şeyler yazmak
da bu kabildendir.
- Müslümanlara dinlerinde ve dünyalarında kendilerine zarar
verecek yazılar yazmak da böyledir.
- Özellikle yazan bu yazılardan maddi
menfaatler elde ediyorsa
“Elleriyle yazdıklarından dolayı, vay onların
haline, kazandıklarından dolayı vay onların haline”
(Bakara, 79).
- Müftinin Allah’ın ve Rasülünün
hükmüne muhalif fetvalar yazması da böyledir. Hataya düşen bir müctehid ise bu
müstesnadır, çünkü ondan günah kaldırılmıştır.
Elin yapması mekruh olan şeyler:
- Abes şeyler,
- Haram olmayan oyunlar oynamaktır,
- Yazılmasında hiçbir faydası,dünyada ve ahirette menfaati olmayan şeyleri yazmaktır.
Elin yapması müstehab olan şeyler:
- Dünyada
faydası olan veya bir müslümana maslahatı dokunan herşeyi yazmaktır,
- Beceriksize
veya sanatkara eliyle yardım ederek ihsanda bulunmaktır.
- Su isteyene kovasından
bir miktar su vermek,
- Kovasını hayvana taşımak,
- Taşıyabilmesi için kovayı tutmak
veya ihtiyaç duyulan konularda eliyle yardım etmektir.
- Tavafda Rükne eliyle
dokunmak da bu kabildendir, dokunduktan sonra elin öpülmesi konusunda iki görüş
vardır.
Mubah olanlar:
- Bir zararı ve sevabı olmayan şeyleri tutmaktır.
Yürümenin farz olduğu yerler:
- Cuma namazlarına ve cemaatlara yürümek
farzdır,burada zikredilmesi uygun düşmeyen sahih görüşlere göre bu konuda
yirminin üzerinde delil vardır,
- Farz olan tavaf için Kabe’nin etrafında yürümek,
- Safa ve Merve arasında binitli veya yaya olarak gidip gelmek,
- Çağırıldığı zaman,
Allah ve Rasulü’nün hükmüne yürümek.
- Akrabayı ziyaret, Ana - babaya iyilik için
yürümek,
- Tahsil edilmesi ve öğrenilmesi farz olan ilmi öğrenmek için ilim
meclislerine yürümek,
- Mesafe yakın ve yolda bir zarar yoksa hacc yapmak için
yürümek de yürümenin farz olduğu hususlardır.
Yürümenin haram olduğu yerler:
- Allah’a isyan
yolunda yürümektir. Şeytanın yürümesi bu nevindedir. Allah Teala şeytana hitaben
şöyle buyurur:
“süvari ve yaya askerlerinle onları yaygaraya boğ”
(İsra,64)
Mukatil bunun tefsirinde derki: Onlara karşı binitli ve yaya
askerlerinden de yardım al. Dolayısıyla Allah’a isyan yolunda yürüyen veya
bineğe binen herkes iblisin askerleridir.
Aynı şekilde bu beş hüküm binicilikle de ilgilidir.
- Gazve, cihad ve farz olan hacc için binek edinmek ve
binicilik yapmak farzdır.
Yürümenin müstehab olduğu yerler:
- İlim talebi,
- Ana-babaya iyilik yapmak,
- Akrabayı
ziyaret etmek için bineğe binmek müstehabdır.
Arafatta vakfe yaparken “binekli
mi olmak daha faziletlidir, yoksa yaya olmak mı?” konusu ihtilaflıdır.
Gerçek şu ki: Arafat’ta vakfe yaparken
binitli olmak, eğer hac ibadetlerini öğretmek kendisine uyulmak gibi bir
maslahat taşıyorsa, bu dua ve davete daha yardımcı olacak ve hayvana herhangi
bir zarar vermeyecekse daha faziletlidir.
- Allah’a isyan yolunda binicilik haramdır.
- Eğlence,oyun ve terki yapılmasından daha hayırlı
bir işi yapmak için bineğe binmek mekruhtur.
- Ne sevabın kaçırılması ne de bir günah kazanılması
söz konusu olmayan hususlarda binicilik mubahtır.
İşte on aza üzerine düşün. Beşerden toplam elli
görevi vardır bunların. Bu on aza ise:
1 - Kalb,
2 - Dil,
3 - Kulak,
4 - Göz,
5 - Burun,
6 - Ağız,
7 - El,
8 - Ayak,
9 - Tenasül uzvu
10 - Kalçadır.
|