|
FASIL
Maksadımız, makamların sebeplerini izah edip içinde ki hata ve doğrulan ortaya çıkarmaktır.
Ebu'l -Abbas b. El-irrif "Mehasin'ul- Mecâlis" adlı kitabında bunlara değinince
olanları zikrettik.
Bu fasılda sonra "sevgi" için bir fasıl bir de "şevk"
(özlem) için bir fasıl zikretmiştir. Bu husustaki sözlerini ve Allah'ın yardım edeceği izahları vereceğiz.
Yaptığımızın faydası tamamlansın Aziz, Vehhâb olan
Allah'tan fazl ve rahmetini bahşetmesini, bu kulunu ilimden yaşantıya sıfattan ittisafa (o sıfata sahib olmaya) yüceltmesini diliyorum. O Karîbdir, Mucîbdir (Yakındır ve duaları kabul edendir).
Ebul-Abbas diyor ki:
"Muhabbet (Sevgi)'e gelince; tahkîk ehli sözlerinde buna değinmişlerdir. Herkes de kendi zevkine göre konuşmuş, özlemi miktarınca da geniş çaplı izahlarda bulunmuştur"
Derim ki:
Bir şey, ancak alametleri ve neticeleriyle bilinen vicdani ve hislere bağlı durumlardan ise ve bu söz konusu şey de zayıflık ve güçlülük açısından değişiklik arzediyorsa...
Ayrıca bir takım gerekleri, neticeleri ve çeşitli alametleri varsa...
Eğer durum böyleyse, onu ifade eden cümleler de bu durumların değişikliğine göre değişiklik arzeder. Bu durum
"Sevgi" için de gözle görülen bir şey değil ki onu anlatanların nitelemeleri ortaklık arzetsin.
O da kendi içinde çok çok farklıdır. Kalbin sevgiliye bağlanmasını ifade eden bağlılık ile sevginin en üst mertebesi olan hullet (cananlık) arasında olduğu gibi, Bu ikisi arasında da sonu olmayan değişiklikler vardır. Her birininde onu sağlayan etkileri ve ona delâlet eden alametleri vardır.
Onlardan her biri de bazı alametlerini idrak etmiş ve idrakine göre konuşmuştur. Halbuki
"sevgi" bunların tamamen ötesindedir. İsmi müsemması gibi değil, lafzı da manasını ifade etmemektedir. Musibet, bela, şiddet, elem isimleri de böyledir.
Bunların manalarına delaleti kısmidir hiçbir zaman tam gerçeğini yansıtmaz. Bu duyguların hakikati ancak var olması ve hissedilmesiyle anlaşılır. Bilgi ve düşünce ile bu tadı alıp hissetme arasında büyük fark vardır.
Sevgi için çizilen sınırlar ve şekiller doğrudur. Ancak gerçeğini yansıtmaya yeterli değildir. Bilakis bunlar bir takım işaret ve belirtilerdir.
|