بســـم الله الرحمن الرحيم

 

Gazabın Aslı

 

Hasan Basrî der ki:

"Şayet sabır gösteremeyen basiret sahibini görmek istersen böyle bir kimseyi görürsün. Basiretsiz olup sabır gösteren bir kimseyi görmek istersen bunu da görürsün. Hem basiretli hem de sabırlı birisini görmek istersen işte bu mesele!"

Allahu Teâlâ buyurdu ki:

"Onların içinden, sabrettikleri zaman bizim emrimizle doğru yola ileten önderler yetiştirmiştik. Onlar, bizim âyetlerimize kesin bir şekilde inanıyorlardı." (Secde, 24)

Bundan dolayı da zaten hızlı hareket ettiği, ifsat ve gazap ettiği için ateşe benzetilmiştir. Nitekim nefsin şehveti de ateştendir. Şeytan da ateştendir.

"Sünen" lerde geçtiği üzere Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)şöyle buyurmuştur:

"Öfkelenmek şeytandandır. Şeytan ise ateştendir. Ateş ise suyla söner. Öyleyse sizden biriniz öfkelendiği zaman abdest alsın." (Ahmed (17985) İsnadı zayıftır. Atiyye den rivayet etmiştir. Hadisin uzun rivayeti için aynı yere bakınız.)

Başka bir hadis ise şöyledir:

"Gazap âdemoğlunun içinde yanan bir mangaldır. Gazaplandığında gözlerinden çıkan kırmızılığı ve şah damarının şişmesini görmez misin?" (Ahmed (111143) İsnadı zayıftır. Ebû Said den rivayet etmiştir. Hadisin uzun rivayeti için aynı yere bakınız.)

İntikam isteği için kalbin kanının galeyana gelmesidir bu. Sahihliği hakkında ittifak edilen bir hadis şöyledir:

"Şeytan insanoğlunun damarlarında cereyan edip gezer." (Buhârî (2035) ve Müslim (2175) Safiyye den rivayet etmişlerdir.)

"Sahihayn" da geçtiği üzere iki kişi Resûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)in huzurunda birbirlerine sövdüler. Birisi diğerine karşı çok öfkelenince, Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem):

"Ben bir kelime biliyorum ki bu söylenecek olursa bu (öfken) gider. Şayet "Euzu billahi mineşşeytanirracim" deseydi..." diye buyurdu. (Buhârî (6115) ve Müslim (2610) Süleyman b. Sard dan rivayet etmişlerdir.)

Allahu Teâlâ buyurdu ki:

"Hem iyilik de bir değildir, kötülük de. Kötülüğü en güzel bir şekilde sav. O zaman seninle kendi arasında bir düşmanlık olan kişinin, sanki samimî bir dost gibi olduğunu görürsün. Bu olgunluğa ancak sabredenler kavuşturulur, buna ancak hayırdan büyük bir pay sahibi olan kavuşturulur. Eğer şeytandan gelen kötü bir düşünce seni dürtecek olursa hemen Allah'a sığın. Çünkü O her şeyi işitir ve bilir." (Fussilet, 34- 36),

"Sen yine de affa sarıl, iyiliği emret ve cahillerden yüz çevir. Eğer şeytandan bir vesvese, bir dürtü gelirse hemen Allah'a sığın. Muhakkak ki, Allah hakkıyla işiten, kemaliyle bilendir." (Araf, 199-200),

"Sen, kötülüğü en güzel bir tutumla sav, çünkü biz onların yakıştırmakta oldukları şeyi çok iyi bilmekteyiz. Ve de ki: Rabbim! Şeytanların kışkırtmalarından sana sığınırım! Onların yanımda bulunmalarından da sana sığınırım." (Mü'minun, 96-98)

 

İÇİNDEKİLER