|
Zühdün kısımları:
1 - Haramlardan uzak durmak. Nitekim bu, farzı ayındır
2 - Şüpheli şeylerden uzak durmak. Kuşkusuz bu da
şüphenin mertebelerine göre olur. Şayet şüphe kuvvetlenecek
olursa, o takdirde ondan uzak durmak vacip olur. Eğer şüphe zayıf ise, o zaman
da bundan uzak durmak müstehap olur.
3 - Fuzûli şeylerden uzak durmak.
4 - Boş sözlerden, boş bakışlardan, gereksiz sorulardan ve
karşılaşmalardan uzak durmak.
5 - İnsanlara karşı zahid olmak.
6 - Nefse karşı zahid olmak. Artık bu kimsenin nefsi ancak
Allah'a (c.c.) yakın olur.
7 - Bir de hepsini toplu olarak kuşatan bir zahidlik var ki,
o da Allah'tan başka her şeye ve kendini Allah'tan meşgul eden her şeye karşı
zahid olmak, uzak durmaktır.
Zühdün en üstünü ise; zühdün gizli olarak yapılanıdır. En zor
olanı da, isteyip haz aldığı şeylere karşı zahid olmaktır. Zühd ile korku
arasındaki fark şöyledir:
Zühd, âhirette kişiye faydası olmayacak şeylerin terk
edilmesidir. Korku ise, âhirette kişiye zararı olmasından korkulan şeylerin terk
edilmesidir. Şehvetlere bağlı olan kalbe gelirsek; bunun zahid olması ve
korkması mümkün bir şey değildir.
Yahya b. Muaz
der ki:
"Şu üç şeye hayret ederim:
1 - Kendisi gibi bir mahluk olduğu hâlde insana karşı ameliyle
riya yapan ve Allah için yapılacak ameli terk eden adama.
2 - Rabbi kendisinden (imtihan etmek için) ödünç istediği
hâlde malından hiçbir şeyi vermeyip, Rabbine karşı malı hususunda cimrilik eden
adama.
3 - Rabbi kendisini sohbete ve arkadaşlığa çağırdığı hâlde
(bu daveti terk edip) mahlukların sohbetlerine ve arkadaşlıklarına rağbet edip
yönelen adama."
|