Ramazan Ayını Tesbit, Tutulacak
Oruç, Niyet Ve İmsak
Sahur, İftar Ve Visal (İftar
Etmeden Aralıksız Oruç)
Orucun Müstehab Yahut Mekruh Ya
Da Haram Olduğu Günler
Yolcunun Ve Diğerlerinin Oruç
Tutmaması, Kaza Ve Keffâret
İtikaf, Kadir Gecesi Ve Diğer
Meseleler
ORUÇ BAHSİ
Orucun Ve
Ramazan'ın Fazileti
2868- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Âdemoğlunun her
amelinin sevabı on mislinden yediyüze kadar katlanır. Allah buyurdu ki:
"Ancak oruç müstesna. Çünkü o benim içindir; onun mükâfatını ancak ben
vereceğim. Çünkü o, şehvetini ve yemesini sırf benim için terk ediyor.
Oruçlunun iki sevinci vardır: Birinci sevinç, iftar ettiği zaman, ikinci
sevinç de Rabbine kavuştuğu zamandır. Oruçlunun ağız kokusu, Allah katında misk
kokusundan daha hoştur." [Altı hadis imamı.][1]
2869- Ebû
Ubeyde radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem
buyurdu:) "Oruç,
oruçluya yakışmayan şeylerle zedelenmedikçe (tutan için) bir kalkandır."
[Nesâî][2]
2870- Mu'cemu'l-Evsat'ta
şu ek vardır: Denildi ki: "Onu ne ile zedeler?" "Yalan ve
gıybetle" buyurdu.[3]
2871- Ebû
Ümâme radiyallahu anh'dan: Dedim ki:
"Ey Allah'ın
Resulü! Bana Allah'ın beni yararlandıracak olduğu bir şeyi emret!" şöyle
buyurdu:
"Oruç tutmalısın,
çünkü oruç gibisi (bir ibadet) yoktur."[4]
2872- Ukbe
bin Âmir radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kim Allah
yolunda bir gün oruç tutarsa Allah onu cehennemden yüz yıllık mesafe
uzaklaştırır." [Bu iki hadis Nesâî'ye aittir.)[5]
2873- Utbe
bin Abdillah es-Sülemî radiyallahu
anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kim Allah
yolunda farz orucu olarak bir gün oruç tutarsa Allah, onu cehennemden, yerler
ve gökler arasındaki mesafe kadar uzaklaştırır. Kim de bir gün nafile olarak
oruç tutarsa, Allah ondan cehennemi gök arası kadar mesafe uzaklaştırır."
[Taberânî, Mu'cemu'I-Kebfr'de
leyyin bir isnadla.][6]
2874- Sehl
bin Sa'd radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Cennette Reyyân
adında bir kapı vardır. Bu kapıdan oruçlular çağırılır. Kim oruçlulardan ise
oraya girer, giren ise asla susamaz." [Buhârî ve Müslim][7]
2875- Zeyd
bin Hâlid radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kim bir oruçluya
iftar verirse, oruçlunun ecri gibi —oruçlunun sevabından hiçbir şey
eksilmeden—ecir alır." [Tirmizî][8]
2876- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Harp edin ki,
ganimet elde edesiniz; oruç tutunuz ki sıhhat bulaşınız, sefere çıkın ki zengin
olasınız!"
[Taberânî, Mu
'cemu'l-Evsat'ta.][9]
2877- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Her kim inanarak
ve karşılığını sırf Allah'tan bekleyerek Ramazan orucunu tutarsa, onun geçmiş
günahları bağışlanır."
[Altı hadis imamı,][10]
2878- Ahmed
şunu da ekledi "Ertelediği günahları da."[11]
2879- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Ramazan ayı
girdiği zaman Cennet kapılan açılır; cehennem kapıları kilitlenir; şeytanlar
zincire vurulur."
[Buhârî, Müslim,
Muvatta' ve Nesât][12]
2880- Tirmizî'de
yer alan bir rivayette: "Ramazanın ilk gecesi olduğu zaman, Cehennem
kapıları kapanır, onun hiçbir kapısı açılmaz. Cennet kapıları açılır, o
kapılardan hiçbiri kapanmaz. Münâdi şöyle seslenir:
Ey hayır isteyen gel,
koş! Ey şer isteyen, (Kötülüklere karşı) kendini tut!" O ayda Allah'ın
cehennemden azatlıları vardır. Bu, Ramazan bitinceye dek her gece vâki
olur."[13]
2881- Enes
radiyallahu anh'dan:
Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem'e sordular: "Ramazan'dan sonra hangi oruç üstündür?"
Cevap verdi:
"Ramazan'a tazim etmek için Şa'bân (ayında tutulan) oruç."
"Hangi sadaka
(zekât) efdaldir."
"Ramazan da
verilen sadaka (zekât) efdaldir" buyurdu. [Tirmizî][14]
2882- Ebû
Saîd radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Ayların efendisi
Ramazan, saygı bakımından en üstün olan ay ise, Zi'l-Hicce'dir." [Bezzâr
leyyin bir isnadla.][15]
2883- Ebû
Ümâme radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Her iftar zamanı
Allah'ın azatlıları vardır." [Ahmed ve Taberânî, Mu'cemu'I-Kebîr'de.][16]
2884- İbn
Abbâs radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Cennet seneden
seneye, Ramazan ayı için süslenir. Ve şöyle der:
«Allahım bizim için bu
ayda kullarından bizde kalacak insanlar kıl!» Huriler de şöyle dua ederler:
«Allahım! Kullarından bu ayda bize kocalar ihsan eyle!»
Kim bu ayda kendini
muhafaza edip de içki içmezse, iftira ve bühtanla bir mu mini rahatsız
etmezse, hata ve günahlardan da sakınırsa, Allah ona her gece, yüz tane huri
verir, ayrıca ona altın, gümüş, yakut ve zeberced-den bir köşk yapar. Bütün
dünya bir araya getirilip de o köşke konsa, bir keçi bağlanacak kadar yer
işgal ederdi.
Kim de Ramazan ayında
içki içer, bir mu mine iftira eder ya da bir günah ve hata işlerse, bir senelik
amelini Allah iptal eder.
Onun için Ramazan
ayına karşı dikkatli olun. Zira o, Allah'ın ayıdır. O ayda aşırı davranmamanız
gerekir. Tam on bir ay yiyorsunuz, içiyorsunuz her türlü nimet ve zevkten faydalanıyorsunuz,
bari Ramazan'da kendinize çekidüzen verip kendinize gelin. Nefsanî arzu ve
hevâyî temayüllerinizden uzak durun!"
[Taberânî,
Mu'cemu'l-Evsat'ta. İsnadında Ahmed bin Ebyad adlı bir râvi vardır.][17]
2885- İbn
Önler radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Mekke'deki
Ramazan, Mekke dışındaki bin Ramazan'dan daha faziletlidir."
[Bezzâr zayıf bir
senedle.][18]
2886- Bilâl
bin el-Hâris radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Medine'deki
Ramazan Medine'den başka ülkelerdeki bin Ramazandan daha hayırlıdır.
Medine'deki bir Cuma, Medine dışındaki bin Cuma'dan daha hayırlıdır."
[Taberânî
Mu'cemu't-Kebîr'de zayıf'bir senedle.][19]
2887- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Her şeyin bir
zekâtı vardır, cesedin zekâtı ise oruçtur. Oruç sabrın yarısıdır."
[İbn Mâce zayıf bu
senedle.][20]
2888- Ümmü
Umâre bint Kâ'b el-Ensâ-riyye radiyallahu anhâ'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Oruçlunun
yanında oruç tutmayanlar yemek yediklerinde, melekler onun için (sabrına
karşılık) Allah'tan mağfiret dilerler."
[Tırmizî][21]
2889- Bureyde
radiyallahu anh'dan: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Bilâl'e: "Ey
Bilâl, yemek (yiyelim)" buyurdu.
"Ben
oruçluyum" dedi.
"Biz rızıklanmızı
yiyoruz. Bilâl'in rızkının fazlası cennettedir. Ey Bilâl! Oruçlunun
kemiklerinin teşbih çektiğini, meleklerin de onun için, yanında yemek yendikçe
Allah'tan mağfiret dilediklerini biliyor musun?."[22]
2890- Sinan
bin Senne el-Eslemî radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve
sellem buyurdu:)
"Yemek yiyip
şükreden, oruç tutup sabreden gibi sevap alır." [İkisi de İbn Mâce'ye
aittir.)[23]
Ramazan Ayını
Tesbit, Tutulacak Oruç, Niyet Ve İmsak
2891- İbn
Ömer radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Hilâli görünceye
kadar oruç tutmayın, (bir sonraki) Hilâl'i görünceye kadar da orucu bozmayın.
Şayet hava kapalı olursa günleri hesaplayın." [Tirmizî hariç. Altı hadis
imamı][24]
2892- Diğer
rivayette:
"(Bulutlu olduğu
taktirde) o ayı, otuz gün olarak takdir edip hesaplayın."[25]
2893- Buhârî,
Müslim ve Nesâî, Ebû Hureyre radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Ayı gördüğünüz
zaman oruç tutun ve onu gördüğünüz zaman orucu bozun! Şayet hava bulutlu ve
kapalı ise otuz gün oruç tutun!"[26]
2894- Nesâî
ve Ebû Dâvud, Huzeyfe radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Ayı görmedikçe
veya günlerin sayısını tamamlamadıkça ayı öne alıp oruca başlatmayın. Daha
sonra (bir sonraki) ay görünceye veya sayı tamamlayıncaya kadar oruç
tutun."[27]
2895- İbn
Abbâs radiyallahu anh'dan: Bir Bedevî, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'e
gelip: "Ben Hilâl'i gördüm" dedi.
"Allah'tan başka
hiçbir ilah olmadığına şehadet eder misin?" diye sordu. "Evet"
dedi.
"Muhammed'in
O'nun Resulü olduğuna şehadet eder misin?" diye sordu. "Evet"
dedi.
Ondan sonra Bilâl'e
hitaben: "Ey Bilâl! Halka ilan et de yarın oruç tutsunlar!"
[Sünen ashabı][28]
2896- İbn
Ömer radiyallahu anh'dan: "İnsanlar Ayı görmek için uğraştılar. Sonra
ben, Resûlullah'a «Ayı gördüm» diye haber verdim. Bunun üzerine O (sallallahu
aleyhi ve sellem), kendisi oruç tuttu ve insanlara da oruç tutmaları için emir
verdi." [Ebû Dâvud][29]
2897- Hüseyin
bin el-Hâris el-Cedelî radiyallahu anh, el-Hâris bin Hâtib radiyallahu
anh'dan, dedi ki:
Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem, Ayı görünce ibadet etmemizi (oruç tutmamızı) bize
söyledi (emretti). Şayet göremezsek iki âdil şahidin şehadet etmesiyle ibadet
etmemizi emretti. (Haris) şöyle dedi: "İçinizde Allah ve Resulünü benden
daha iyi bilen vardır."
İbn Ömer'i göstererek:
"İşte bu, Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'den yana tanıklık
yapmaktadır." O da şöyle dedi: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve
sellem bize böyle emretmiştir." [Ebû Dâvud][30]
2898-
Abdurrahman bin Zeyd bin el-Hattâb'dan, o da Peygamber'e nisbet eden bir
sa-hâbiden: "(Ayı) gördüğünüzde oruç
tutun, (bir sonraki ay) gördüğünüzde oruç bozun. Orucunuzu aya (görmenize) göre
ayarlayın. Şayet hava kapalı ise, o zaman ayı otuza tamamlayın. İki şahit (Ayı
gördüklerine dâir) şahitlik yaparlarsa oruç tutun veya oruç açıp bayram
yapın!" [Nesâî][31]
2899- Semure
bin Cundeb radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"(Her zaman) iki
ay altmış geceye tamamlanmaz." [Bezzâr.]
(Bezzâr) Dedi ki:
"Bunun anlamı şudur: Bayram ayları olan Ramazan ve Zi'1-Hicce eksik
olmazlar. Yani elli sekiz gün olmazlar buyuruyor."[32]
2900- Taberânî,
Mu'cemu'l-Kebîr'de zayıf bir senedle: "İki ay altmışı tamamlamaz."[33]
2901- Ebû
Bekre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Her mukaddes ay,
otuz gün ve otuz geceden eksik olmaz." [Taberânî, Mu'cemu'l-Kebîr'âe.][34]
2902- Süfyân
bin Atiyye bin Rabî'a es-Se-kafî radiyallahu anh'dan:
"Sakîf ten olan
delegemiz Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'e gelerek Ramazan'in
yansında müslüman oldular. Onlara emretti, beraber oruç tuttular. Geldiler ve
onlara geçen günleri kaza etmelerini emretmedi." [Taberânî Mu
'cemu'I-Kebîr'de zayıfbir senedle.][35]
2903- Kureyb
radiyallahu anh'dan: Ümmü'1-Fadl beni bir işi için Muâviye'ye gönderdi. Şam'a
geldim. İşini hallettim, Ramazan gelip çattı. Hilâl'i Cuma gecesi gördüm.
Sonra ayın sonunda Medine'ye geldim. İbn Abbâs bana sordu: "Siz Hilâl'i ne
zaman gördünüz?"
"Cuma gecesi
gördük."
"Sen gördün
mü?"
"Evet. Ben de
gördüm. İnsanlar da gördü. İnsanlar da, Muâviye de oruçlarını tuttular."
"Biz onu
Cumartesi günü gördük. Hâlâ oruç tutuyoruz. Otuz günü tamamlayacağız yahut da
Ayı göreceğiz" deyince, kendisine şöyle dedim:
"Muâviye'nin
görmesi ve oruç tutmasıyla yetinemez misin?"
"Hayır; Allah
Resulü sallallahu aleyhi ve sellem bize böyle emretti."
[Müslim ve Sünen
ashabı.][36]
2904- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"(Geçerli) oruç,
(hep birlikte) tuttuğunuz gündeki oruçtur. (Geçerli) iftar, (hep birlikte)
ettiğiniz gündekidir. (Geçerli) kurban, (hep birlikte) kestiğiniz
gündekidir."
[Ebû Dâvud ve
Tirmizî.]
(Tirmizî) Şöyle
yorumladı: "Yani oruca ve bayrama başlama cemaat ve halkın çoğunluğunun
katılımı ile yapılmalıdır."[37]
2905- İbn
Ömer radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem) "Biz
okuma yazma ve hesap bilmeyen bir
milletiz. Ay şöyle ve
şöyledir" deyip (parmakları ile iki sefer kah yirmi dokuz, kah otuz
çet-tiğini ifade etti) üçüncüsünde ise başparmağını yumdu. "Ay şöyle ve
şöyledir." Yani otuz günde tamamlanır.
[Buhârî, Müslim, Ebû
Dâvud ve Nesât][38]
2906- İbn
Mes'ûd radiyallahu anh'dan: "Biz Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem
ile yirmi dokuz gün oruç tuttuk. Onunla tuttuğumuz oruç çoğu kez otuz
gündü." [Ebû Dâvud ve Tirmizî.][39]
2907- Hafsa
radiyallahu anhâ'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Fecirden önce
omca niyet etmeyen kimsenin orucu yoktur." [Sünen ashabı][40]
2908- Âişe
radiyallahu anhâ'dan:
Bir gün Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem yanıma girdi ve: "Yanınızda (yiyecek) bir şey
var mıdır?" diye sordu. Ben: "Hayır" deyince, "Öyleyse ben
oruç tutacağım" dedi. Sonra bize başka bir gün geldi. Ona: "Bize hays
(un ve yağla karışık hurma yemeği) hediye edildi" dedim.
"Bana onu
getirin, oruçlu sabahladım" dedi ve Sonra yedi. [Müslim ve Sünen ashabı.][41]
2909- Diğer
bir rivayet: Dedim ki: “ Ey Allah’ın Resulü! Oruçluyken yanıma girdin.Sonra
hays yedin.” “ Evet ey Aişe! Bu ramazan orucunun dışında ya da Ramazan orucunun
kazasının dışında nafile orucu tutan, malının bir kısmını sadaka için ayırıp da
sonra ondan istediğini verip istediğini de kendisine alıkoyan kimse gibidir”
buyurdu.[42]
2910- Ümmü
Hani radiyallhu anha’dan:
Allah Resülu sallalahu
aleyhi ve sellem’in yanında oturuyordum.Bir su getirdiler, içti.Sonra bana da
ikram etti; ben de içtim.Sonra dedim ki: “Bir günah işledim.Benim için
Allah’tna mağrifet dile!” “Nedir o?”
diye sordu:
“Orucumu bozdum.”
“Bu tuttuğun bir kaza
orucu muydu?”
“Hayır.”
“Öyleyse bu sana zarar
vermez” buyurdu.[43]
2911- Diğer
bir rivayette: “Nafile orucu tutan nefsinin mutemedi ya da kumandanıdır; ister
oruç tutar, isterse orucunu bozar.”
[Ebu Davud ve Tirmizi][44]
2912- Ebu
Hureyre radiyallahu anh’dan (Allah Resulü sallalahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
“Kim kusmaya yenik
düşerse, orucunu kaza etmesin; ama kim kasten kusarsa, orucunu kaza etsin.”
[Ebu Davud ve Tirmizi][45]
2913- Ebu
Said radiyallahu anh’dan:
(Allah Resulü
sallalahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
“Üç şey oruçlunun
orucunu bozmaz: Kan aldırmak, kusmak ve ihtilam olmak.” [Tirmizi][46]
2914- Ma’dan
bin Talha, Ebu’d-Derda radiyallahu anh’dan:
“Allah Resulü
sallalahu aleyhi ve sellem kustu ve bunun üzerine orucunu bozdu.” O da bunu
Sevban’a anlatınca “Ebu’d-Derda doğru
söyledi, ben ona abdest suyu döktüm”
dedi.
[Ebu Davud ve Tirmizi][47]
2915- İbn
Abbas radiyallahu anh’dan
“Allah Resulü sallahu
aleyhi ve sellem, hem ihramlı, hem de oruçlu iken kan aldırırdı.” [Buhari,
Müslim, Ebu Davud ve Tirmizi][48]
2916- İbn
Ebî Leyla radiyallahu anh'dan, o da bir sahâbîden:
Peygamber sallallahu
aleyhi ve sellem, ashabına acıyarak (oruçlu iken) kan aldırmayı ve iftarsız
peşpeşe oruç tutmayı yasakladı. Kendisine denildi ki: "Yâ Resûlallah, ama
sen iftar etmeden peşpeşe birkaç gün oruca devam ediyorsun." Şöyle
buyurdu: "Ben sahur vaktine kadar oruca devam ediyorum, ama Rabbim beni doyuruyor
ve suya kandırıyor."
[Ebû Dâvud][49]
2917- Râfi'
bin Hadîc radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Hacamat
ettirenin de, hacamat yapanın da orucu bozulur." [Tirmizî][50]
2918- Ebû
Dâvud, Sevbân ve Şeddâd bin Evs'ten bunun aynısını (Peygamber'e) nisbet ederek
rivayet etti.[51]
2919- Enes
radiyallahu anh'dan: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem:
"Kan alanın da,
aldıranın da orucu bozulur" dedikten sonra kendisi bizzat kan aldırmıştır.
[Taberânî, Mıı'cemu'I-Evsat'tu leyyin bir senedle.][52]
2920- Abdurrahman
bin en-Nu'mân bin Ma'bed radiyallahu anh'dan, o da babasından, o da
dedesinden:
"Peygamber
sallallahu aleyhi ve sellem, uyku sırasında miskle kokulandırılmış sürme
çekmeyi emretti. Ancak «Oruçlu olan bundan sakınsın» buyurdu." [Ebû Dâvud][53]
2921- Enes
radiyallahu anh'dan:
"Bir adam
Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'e gelerek-. «Ey Allah'ın Resulü gözüm
ağnyor; (oruçlu iken) sürme çekebilir miyim?» diye sordu; «Evet»
buyurdu." [Tirmizî][54]
2922- İbn
Mes'ûd radiyallahu anh'dan: Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem,
oruçlu günümde tertemiz
başı taranmış olmamı vasiyet etti ve buyurdu ki: "Oruçlu gününde yüzü
asık olma!" [Taberânî zayıf bir senedle.][55]
2923- Âişe
radiyallahu anhâ'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem
oruçlu iken hanımını
öper ve onu severdi. Ama o şehvetine hepinizden daha hâkimdi." [Ebû Dâvud
hariç, Altı hadis imamı.][56]
2924- Diğer
rivayette:
"İkimiz de oruçlu
iken beni öperdi."[57]
2925- Diğer
rivayet: "(Âişe'nin) dilini emerdi."[58]
2926- Ömer radiyallahu
anh' dan:
Oruçlu iken neşelenip
(hanımımı) öptüm ve dedim ki:
"Ey Allah'ın
Resulü! Bugün ben büyük bir iş yaptım."
"Oruçlu iken
ağzını su ile çalkalasan bir şey olur mu?" diye sordu.
"Bunda bir
sakınca olmaz. "
"Öyleyse bunda da
bir sakınca yoktur" buyurdu.[59]
2927- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'e
bir adam oruçlu iken hanımı ile sevişmesinin hükmünü sordu; ona müsaade etti.
Derken başka birisi geldi ve aynı soruyu sordu, fakat ona bunu yasakladı. Bir
de baktık ki, müsaade ettiği kişi yaşlı, yasakladığı kişi ise delikanlı genç
değil mi!" [İkisi de Ebû Davud'a aittir.][60]
2928- Nâfi'
radiyallahu anh'dan:
"İbn Ömer,
oruçluyu öpmek ve onunla sevişmekten menederdi." [Mâlik][61]
2929- Aişe
ve Ümmü Seleme radiyallahu anhumâ'dan:
Ebû Bekr bin
Abdirrahman dedi ki: "Ebû Hureyre'yi vaaz ederken dinledim ve şöyle
dediğini duydum: "Kişi cünüp olduğu halde sabahlarsa o gün oruç
tutmasın." Bunu babam (Abdurrahman b. el-Hâris')e anlattım; kabul etmedi.
Bunun üzerine babam kalktı gitti, ben de onunla beraber gittim. Nihayet Âişe ve
Ümmü SeJejne'nin yanlarına girdik. Her ikisine de aynı meseleyi sordu; şöyle
dediler:
"Peygamber
sallallahu aleyhi ve sellem ihtilam dışında bir sebeple cünüp olurdu da sonra
orucunu tutardı."
Sonra yürüdük gittik,
Mervân'm yanına girdik. Abdurrahman bunu ona da anlattı. Mervân dedi ki:
"Ben sana hiç beklemeden doğruca Ebû Hureyre'ye gitmeni ve söylediklerini
kendisine iade etmeni emrediyorum." Bunun üzerine Ebû Hureyre'ye geldik ve
(babam) Abdurrahman olanları ona anlattı. Ebû Hureyre şöyle dedi: "O
ikisi mi sana bunu söyledi?" "Evet" cevabım verdi.
"Onlar bunu daha
iyi bilirler" dedi. Sonra Ebû Hureyre bu hususta söylediklerini Fadl bin
Abbâs'tan duyduğunu söyledi ve: "Ben bunu el-Fadl'dan duydum; Peygamber
MMlahtt a\ey\u ve
se\Wden duymadım^ demeye başladı.
Sonra Ebû Hureyre bu
hususta söylemekte olduğu sözlerden geri döndü. [Altı hadis imamı.][62]
2930- Diğer
bir rivayet: O ikisi dediler ki: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve
sellem, ihtilam olmadan cima etmek suretiyle sabahladığı zaman, oruç
tutardı."[63]
2931- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kim oruçlu iken
unutup yer, içerse orucunu tamamlasın. Çünkü Allah ona yedirmiş ve
içirmiştir." [Buhârî, Müslim, Ebû Dâvud ve Tirmizî.][64]
2932- Ebû
Saîd radiyallahu anh'dan: Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'e
unutarak yiyen veya
içen oruçlunun hükmünü sordular. Ona orucunu kaza etmesini emretmedi ve şöyle
buyurdu: "Bu, ancak Allah'ın ona yedirdiği bir yemektir."
[Taberânî,
Mıı'cemu'l-Evsat'ta zayıf bir senedle.][65]
2933- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kim Ramazan'da
unutarak yer ya da içerse, ona ne kaza lazım gelir ve ne de keffâ-ret." [Taberânî,
Mıı'cernu'l-Eysat'ta.][66]
2934- Ebû
Hureyre radiyallahu arih'âan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem
buyurdu:)
"Kim Ramazan
ayına erişip de üzerinde kaza etmedik başka bir Ramazan orucu olursa, ondan (o
Ramazan orucu) kabul olunmaz." fAhmed ve Taberânî, Mu'cemıı'l-Evsat'ta.)[67]
2935- Enes
radiyallahu anh'dan: Üzerimize dolu yağdı. Ben henüz çocuktum. (Babam) Ebû
Talha dedi ki: "Ey Enes, bize o doludan ver!" Verdim, oruçlu olduğu
halde yemeğe koyuldu. Bunun üzerine dedim ki: "Ey Ebû Talha, sen oruçlu
değil misin?" "Bu bir yemek değildir, su da değildir, gökten inen bir
berekettir. İçimizi onunla temizleriz" dedi. Hemen Peygamber sallallahu
aleyhi ve sellem'e gelip durumu bildirdim; bana "Amcandan al!"
buyurdu.
[Ebû Ya'lâ ve Bezzâr
leyyin bir isnadla.][68]
2936- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"(Oruçlu) Eğer
yalan sözü ve onunla ameli bırakmazsa, Allah'ın onu yemesini ve içmesini
bırakmasına ihtiyacı yoktur."
[Buhârî, Ebû Dâvud ve
Tirmizî.][69]
2937- İbn
Ömer radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Nice oruçlu
kimseler vardır ki oruçtan nasibi, sadece açlık ve susuzluktur. Nice gece namaz
kılan vardır ki, hazzı sadece uykusuzluktur." [Taberânî,
Mu'cemu'l-Kebîr'de.][70]
2938- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kocası yanında olan kadın, onUn izni olmadan (nafile) oruç tutamaz."
[Buhârî, Müslim, Ebû Dâvud ve Tirmizî.][71]
2939- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Biriniz davet
edildiği zaman icabet etsin. Oruçlu değilse yesin, oruçlu ise dua etsin."
(Râvi) Hişâm dedi ki: "Hadisteki «felyusalli», («namaz kılsın» değil) «dua
etsin» demektir."
[Müslim, Ebû Dâvud ve
Tirmizî.][72]
2940- Âişe
radiyallahu anhâ'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kim bir haneye
misafir olursa onların izni olmadan (nafile) orucu tutmasın."
[Tirmizî hadisin
miinker olduğunu söyledi.][73]
2941- Süleyman
radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kim helâlinden
oruçlu bir kimseyi yedi-rir, içirirse, melekler bütün Ramazan saatlerinde onun
için istiğfar ederler. Cibril ise Kadir gecesinde onun için Allah'tan mağfiret
diler." [Taberânî, Mu'cemu'l-Kebît'de ve Bezzâr.][74]
2942- Bezzâr
şu ilaveyi yaptı: "Gözyaşları ve kalp yumuşaklığı ile
rızıklandırıhr."
Dedim ki:
"Oruçluya yedirecek bir şeyi soksa."
"Bir parça ekmek,
bir tadımlık süt, bir yudum su da mı bulamaz?"[75]
Sahur, İftar
Ve Visal (İftar Etmeden Aralıksız Oruç)
2943- Enes
radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Sahura kalkın,
çünkü sahurda bereket vardır." [Buhârî, Müslim, Tirmizî ve Nesâî.][76]
2944- el-Mikdâm
bin Ma'dîkerb radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü sallallahu
aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Sahur yemeği
yemelisiniz. Çünkü o, mübarek bir yemektir." [Nesâî][77]
2945- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Mü'minin sahur
yemeği olarak hurma ne güzeldir!" [Ebû Dâvud][78]
2946- Zeyd
bin Sabit radiyallahu anh'dan, dedi ki:
"Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem ile sahur yemeği yedik, sonra namaza kalktık."
Enes dedi ki: "(Zeyd'e) dedim ki: «Namaz ile sahur arasında ne kadar zaman
geçti?»" Şöyle dedi: "Elli âyet miktarı." [Buhârî ve Müslim,
Tirmizî ve Nesâî.][79]
2947- Zir
bin Hubeyş radiyallahu anh'dan: Huzeyfe'ye dedik ki: "Allah Resulü sallallahu
aleyhi ve sellem ile hangi saatte sahura kalktınız?"
"Bayağı aydınlık
idi; ne var ki, henüz güneş doğmamıştı" dedi. [Nesâî][80]
2948- İbn
Mes'ûd radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Sizden birini,
Bilâl'in ezanı sahurundan alıkoymasın. Çünkü o, gece ezan okuyor, yahut
sesleniyor ki, teheccüd kılanınız namazını bıraksın, uyuyanlarınız uyansın;
söyle aydınlanması da şafak değildir." Râvilerin bazıları dediler ki:
"Avuçlarını bir araya getirip iki şe-hâdet parmağını uzatarak: «İşte böyle
(aydın-lanana kadar)» buyurdu."
Diğer rivayette:
"Yani fecir, genişliğine görünen aydınlıktır, uzunluğuna görünen aydınlık
değildir."
[Buhârî, Müslim, Ebû
Dâvud ve Nesâî.][81]
2949- İbn
Ömer radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Şüphesiz Bilâl
ezanı gece okuyor. Bu nedenle âmâ olan İbn Ümmü Mektûm ezan oku-yuncaya kadar
yiyin, için!" Âmâ olan İbn Ümmü Mektûm o kadar (geç ezan okurdu ki)
kendisine "Sabahladın, sabahladın!" denirdi.
[Ebû Dâvud hariç, Altı
hadis imamı.][82]
2950- Ömer
radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Gece gelip,
gündüz gittiği ve güneş battığı zaman, oruçlu iftar eder."
[Buhârî, Müslim, Ebû
Dâvud ve Tirmizî.][83]
2951- Abdullah
bin Ebî Evfâ radiyallahu anh'dan:
Biz Ramazan'da Allah
Resulü sallallahu aleyhi ve sellem ile bir seferde idik. Güneş batınca, şöyle
buyurdu: "Ey Fülan! Haydi in de bize çorba hazırla!" Dedi ki:
"Ey Allah'ın
Resulü, daha akşam olmadı." Yine şöyle buyurdu: "Haydi in de çorba
hazırla!" İndi, çorba hazırladı. Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem
içti. Sonra eliyle işaret ederek: "Güneş buradan battığı zaman, gece
buradan geldiği zaman, oruçlu iftar edebilir." [Buharî, Müslim ve Ebû
Dâvud.][84]
2952- Mâlik
(b. Enes) radiyallahu anh'-dan:
"Osman
radiyallahu anh zamanında akşama doğru hilâl göründü, fakat Osman iyice akşam
oluncaya kadar iftar etmedi."[85]
2953- Sehl
bin Sa'd radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"İnsanlar iftarı
çabuk yaptıkça hayır üzerinde bulunurlar."
[Buhârî, Müslim,
Muratla' ve Tirmizî.][86]
2954- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"İnsanlar iftar
etmekte acele ettikleri sürece din üstün olmaya devam eder. Çünkü ya-hudi ve
hıristiyanlar iftarı geç yaparlar."
[Ebû Dâvud][87]
2955- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Allah (Azze ve
Celle) buyurdu: «Kullarım içinde en çok sevdiğim, iftarı en çabuk
yapanlardır».'' [Tirmizl][88]
2956- Mâlik
bin Âmir Ebû Atiyye radiyallahu anh'dan:
Âişe'ye dedim ki:
"Bizde Resûlullah'ın ashabından iki adam var, birisi iftarda acele ediyor,
sahurda ağır davranıyor; ötekisi iftarı geç, sahuru ise erken yapıyor?"
Dedi ki: "Hangisi
iftarı erken yapıp, sahuru geç yapıyor?"
"Abdullah bin
Mes'ûd" dedim. Dedi ki: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem de
böyle yapardı."[89]
2957- Diğer
rivayette: Birisi iftarı erken yapıyor, namazı da acele kılıyor. Diğeri iftarı
geç yapıyor, namazı da geç kılıyor."
[Müslim ve Sünen
ashabı.][90]
2958- Enes
radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kim hurma
bulursa iftarını hurma ile açsın, kim bulamazsa orucunu su ile açsın. Çünkü
su temizdir." [Tirmizî][91]
2959- Ebû Davud'un
rivayeti: "Allah Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem namaz kılmadan önce
birkaç yaş hurma ile; bulamazsa birkaç kuru hurma ile iftar ederdi. Kuru hurma
da olmadığı zaman birkaç avuç su ile oruç açardı."[92]
2960- Muâz
bin Zühre radiyallahu anh'dan:
Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem iftar ederken, şöyle derdi: "Allahümme leke
sumtü ve alâ nzkıke eftartü (-Allahım senin için oruç tuttum, senin rızkınla
orucumu açtım)."[93]
2961- İbn
Ömer radiyallahu anh'dan: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, iftar ettiği
zaman şöyle derdi: "Susuzluk gitti, damarlar serinlendi ve inşaallah
sevabı da kesinleşti." [Bu iki hadis Ebû Davud'a aittir.][94]
2962- Âmir
bin Rabî'a radiyallahu anh'dan:
"Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sel-lem'in oruçlu iken sayamayacağım kadar çok kez misvak
kullandığını gördüm."
[Ebû Dâvud ve Tirmizî.][95]
2963- İbn
Ömer radiyallahu anh'dan, dedi ki:
"Oruçlu olan
kimse, sabah-akşam ağzını misvaklayabilir." [Buhârî bâb girişinde.][96]
2964- Habbâb
radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Oruç tuttuğunuz
zaman sabahleyin misvaklanın, akşamleyin misvaklanmayın! Akşamleyin dudakları
kuru kalan hiçbir oruçlu yoktur ki Kıyamet gününde iki gözü arasında bir nur
olmasın."
[Taberânî
Mu'cemu'I-Kebîr'de leyyin bir isnadla.][97]
2965- İbn
Abese radiyallahu anh'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'in
Ramazan'da ağzına dolu dolu su verdiğini, burnuna da dolu dolu su çektiğini
gördüm." [Ahmed.][98]
2966- İbn
Ömer radiyallahu anh'dan: Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem,
iftar etmeksizin
peşpeşe oruca devam etmekten menederdi. Dediler ki:
"Ama sen iftar
etmeden oruca devam ediyorsun?" Şöyle dedi: "Şüphesiz ben sizin gibi
değilim; ben yedirilip içiriliyorum."
[Buhârî, Müslim, Ebû
Dâvud ve Muvatta'.][99]
2967- Onun
(Mâlik'in), Buhârî ve Müslim'in, Ebû Hureyre'den şu ek ile benzeri rivayetleri
vardır: Onların visalden (yani iftar etmeden peşpeşe oruç tutmaktan) vazgeçmek
istemediklerini gördüğünde; bir gün, sonra bugün daha onlarla birlikte orucuna
iftarsız devam etti. Sonra hilâli gördüler. Bunun üzerine şöyle buyurdu:
"Eğer hilâl görünmesey-di, size daha da artıracaktım (iftar etmemeyi
sürdürecektim)." Sanki bu sözüyle visalden vazgeçmek istemedikleri için
onları azarlamak istiyordu.[100]
2968- Buhârî
ve Ebû Dâvud, Ebû Saîd'den:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"İftarsız orucu
sürdürmeyin! Herhangi biriniz iftarsız orucu sürdürmek istiyorsa bari sahur
vaktine kadar sürdürsün."
"Ama sen (daha
fazla) sürdürüyorsun?" dediler. Benzerini nakletti.[101]
Orucun
Müstehab Yahut Mekruh Ya Da Haram Olduğu Günler
2969- Ebû
Eyyûb el-Ensârî radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kim Ramazan
orucunu tutup da Şevval ayından da ona Altı gün katarsa, tüm sene oruç tutmuş
gibi olur."
[Müslim, Tirmizî ve
Ebû Dâvud.][102]
2970- Dârimî,
Sevbân'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Bir ay oruç
(onla çarpılınca) on ay eder; Altı gün de (onla çarpılınca) iki ay eder. Bunların
yekünü ise bir sene yapar."[103]
2971- Taberânî,
Mu'cemu'l-Evsat'Xz. Ebû Hureyre'den bunun benzerini rivayet etti; ancak Altı
günün "bir bir ardınca" olmasını kaydetti.[104]
2972- Hüneyde
bin Hâlid'den; o da Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in eşlerinden bir
kadından, dedi ki:
"Peygamber
sallallahu aleyhi ve sellem, Zi'1-Hicce'den dokuz gün, aşure günü, her (Arabî)
aydan üç gün, aym ilk pazartesisiyle perşembesinde oruç tutardı."
[Ebû Dâvud ve
"Ayın ilk Pazartesisiyle iki Perşembesinde oruç tutardı" ibaresiyle
Nesât][105]
2973- Âişe
radiyallahu anhâ'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'in hiç
(Zi'1-Hicce'nin) on gününde oruç tuttuğunu görmedim." [Ebû Dâvud ve
Tirmizî.][106]
2974- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kendisini verip
ibadet etmek için Allah'ın en çok sevdiği gün Zi' l-Hicce' nin on günüdür.
Çünkü onun her gününün orucu bir seneye, her gecesinin kıyamı da Kadir gecesinin
ihyâsına denktir." [Tirmizî][107]
2975- Tirmizî,
Buhârî ve Ebû Dâvud, İbn Abbâs'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"İçinde salih
amelin bulunduğu günlerin, Allah katında en sevimli ve makbul olanı
Zi'l-Hicce'nin on günüdür."
Dediler ki:
"Cihad da mı bu kadar kıymetli değildir?"
"Cihad da bu
denli değerli değildir. Ancak kişi malı ile çıkar canı ile savaşıp da geri
dönmeden şehit düşerse başka" buyurdu.[108]
2976- Ebû
Katâde radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Arefe gününün
orucuna gelince, umarım o, Allah'tan, sonraki bir senelik ve önceki bir senelik
(günahlara) keffâret olur." [Tirmizî][109]
2977- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Ramazan'dan
sonra en üstün oruç, Allah'ın ayı olan Muharrem ayında tutulan oruçtur. Farz
namazlarından sonra en değerli ve üstün namaz gece yansında kılınan
(te-heCCÜd) namazıdır." [Müslim ve Sünen ashabı.][110]
2978- Alî
radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Eğer Ramazan
ayından sonra oruç tutacaksan, Muharrem (ayında) oruç tut. Çünkü o, Allah'ın
ayıdır. Zira onda öyle bir gün vardır ki, o günde bir kavmin tevbesini kabul
etmiştir. Yine o günde başka bir kavmin de tevbesini kabul eder."
[Tirmizî][111]
2979- Enes
radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Bir haram aydan
kim, üç gün; perşembe, cuma cumartesi oruç tutarsa ona altmış senelik ibadet
sevabı yazılır."
[Taberânî,
Mıı'cemıı'l-Evsat'ta zayıf bir senedle.)[112]
2980- Âişe radiyallahu
anhâ'dan: "Ramazan orucu gelmeden, önce Aşure
orucu tutulurdu.
Ramazan orucu nazil (farz) olduktan sonra o günü (Aşure'yi) isteyen tuttu,
İsteyen tutmadı." [Nesâî hariç, Altı hadis imamı.][113]
2981- Bir
başka rivayetinde: "O (Aşure), Kâ'be'nin örtüldüğü bir gündür. Allah
Resulü sallallahu aleyhi ve sellem, Cahiliyet devrinde o günde oruç tutardı,
Kureyş de Cahiliyet devrinde o gün oruç tutardı."[114]
2982- Ebû
Mûsâ radiyallahu anh'dan: Aşure günü, Yahudilerin saygı gösterdiği
ve bayram edindikleri bir
gün idi. Bu sebeple Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem: "Siz, o
günde oruç tutun!" buyurdu. [Buhârî ve Müslim][115]
2983- İbn
Abbâs radiyallahu anh'dan: Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem,
Medine'ye geldiğinde
Yahudilerin Aşure günü oruç tuttuklarını gördü ve sordu: "Bu nedir?"
Cevap verdiler:
"Bu salih bir
gündür; çünkü o günde Allah, Musa ile İsrâiloğullannı düşmanlarından
kurtarmıştır da (Musa) o günde oruç tutmuştur." Bunun üzerine şöyle
buyurdu: "Ben Mûsâ'ya sizden daha yakınım." Sonra kendisi o günü
oruç tutmuştur; (ashabına da) o günde oruç tutmalarını emretmiştir.
[Buhârî, Müslim ve Ebû
Dâvud.][116]
2984- Seleme
bin el-Ekva' radiyallahu anh'dan:
Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem, Eslem'den bir adama emretti: "Haydi halka
ilan et! Kim yemişse günün kalan kısmını oruçla geçirsin. Kim yememişse orucuna
devam etsin. Çünkü bugün, Aşure günüdür."
[Buhârî, Müslim ve
Nesâî][117]
2985- Abdurrahman
bin Mesleme radiyallahu anh'dan, o da annesinden:
Eşlem (kabilesi) Allah
Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'e geldi. Onlara dedi ki:
"Bugününüzü oruçla
geçirdiniz mi?" "Hayır" dediler. "Gününüzün kalan
kısmını tutun ve onu kaza edin" buyurdu. (Ebû Dâvud. Yani Aşure orucunu
kastediyor.][118]
2986- Ebû
Katâde radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Aşure günü
orucu; kanaatime göre, Allah o oruçla ondan önceki bir senelik (günahları)
örter." [Tirmizî][119]
2987- İbn
Abbâs radiyallahu anh'dan: Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem,
Aşure günü oruç tutup;
o gün oruç tutulmasını da emr edince dediler ki: "Ey Allah' in Resulü!
Bu, yahudi ve Hıristiyanların saygı gösterdiği bir gündür." Şöyle
buyurdu: "Gelecek sene inşaallah dokuzuncu günü oruç tutarım." Fakat
gelecek sene gelmeden Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem vefat etti.
[Müslim ve Ebû Dâvud.][120]
2988- Rezîn'in
lafzı şöyledir: "Dokuzuncu ve onuncu günleri oruç tutmak suretiyle
Yahudilere muhalefet ediniz!"[121]
2989- İbn
Abbâs radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Aşure orucunu
tutun; ancak bir gün önce ve bir gün de sonra tutarak yahudilere muhalefet
edin." [Ahmed ve Bezzâr leyyin bir senedle.][122]
2990- er-Rabî'
bint Muavviz radiyallahu anhâ'dan:
"Aşure gününün
sabahı Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem, Ensâr köylerine şu haberi
gönderdi:
«Kim bugün oruca niyet
etmişse tamamlasın. Kim niyet etmemişse günün kalan kısmını oruçla geçirsin.»
Ondan sonra biz o gün
oruç tutardık, çocuklarımıza da tuttururduk. Onlara yün oyuncağı verirdik,
bizden yemek istedikleri zaman oyuncağı ellerine verip oyalardık. Böylece orucu
tamam)amalarını sağlardık."
[Buhârî ve Müslim][123]
2991- Ğalîle'den,
o annesinden, o Emetul-lah bint Rezine'den:
"Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem, Aşure gününe önem verirdi. Hatta kendi çocuklarını
ve Fâtıma'nın emzikte olan çocuklaşma (jgtktiri ağızlarına okur, annelerine de
şöyle derdi:
«Bunları akşama kadar
emzirmeyin!» " [Taberânî, Mu'cemu'l-Kebîr ve'l-Evsat'ta zayıf bu senedle.
Ebû Ya'lâ'mn da benzeri rivayeti vardır.][124]
2992- Taberânî,
Mu'cemu'l-Kebîr'de metruk bir râvi kanalıyla Abdülazîz bin Saîd'den, o da
babasından mürsel olarak —Osman b. Matar'a göre adı geçen Saîd sahabîdir—:
Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:
"Recep büyük bir
aydır. Allah o ayda sevapları katlar. Kim Recep ayında bir gün oruç tutarsa
bir sene oruç tutmuş gibi olur. Kim yedi güv tutarsa, ona cehennem kapıları
kapatılır. Kim sekiz gün tutarsa ona sekiz cennet kapısı açılır. Kim on gün
tutarsa Allah'tan ne dilerse mutlaka Allah ona verir. Kim de onbeş gün
tutarsa, gökte bir münâdi şöyle seslenir: «Geçmiş günahların bağışlanmıştır.
Haydi amele yeniden başla!» Kim daha çok oruç tutarsa Allah ona daha çok sevap
verir.
gemiye bindirmiştir.
O, o ay oruç tutmuştur ve halka da oruç tutmalarını emretmiştir. Gemi onları
tam yedi ay taşımış, nihayet Aşure günü Cûdî dağında durmuştur. Nûh,
beraberinde olanlar, hatta vahşi hayvanlar bile Aşure günü Allah'a şükretmek
için oruç tutmuşlardır.
İsrâttoğullarına deniz
ikiye, Aşure günü bölünmüştür. Aşure günü Allah Adem'in tevbesini kabul
etmiştir. Yûnus'un şehrindeki insanların tevbesini de Aşure günü kabul etmiştir.
İbrahim de o gün doğmuştur."[125]
2993- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem,
Ramazan ayından sonra,
Recep'le Şa'ban'dan başka hiçbir ayın orucunu tamam tutmamıştır."
[Taberânî'ta zayıfbir senedle.][126]
2994- İbn
Abbâs radiyallahu anh'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Recep
ayında orucu yasakladı."
[İbn Mâce zayıf bil
senedle.][127]
2995- İbn
Abbâs radiyallahu anh'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem,
Ramazan'dan başka
(hiçbir zaman) tam ay oruç tutmamıştır.
O kadar oruç tutardı
ki biri «vallahi galiba artık hiç oruç bozmayacak» derdi.
O kadar da tutmazdı ki
biri «vallahi galiba artık hiç oruç tutmayacak» derdi."
[Buhârî, Müslim ve
Nesâî][128]
2996- Âişe
radiyallahu anhâ'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem,
(o kadar uzun süre
nafile orucu) tutardı ki «artık devamlı oruç tutar, artık devamlı oruç tutar»
derdik.
O kadar uzun süre de
tutmazdı ki, «artık hiç oruç tutmaz, artık hiç oruç tutmaz» derdik.
Ramazan'dan başka tam
ay oruç tuttuğunu bilmiyorum. Tümünü de oruçsuz geçirdiğini bilmiyorum.
Vefatma dek bu böyle devam etti." [Müslim, Tirmizî ve Nesâî.][129]
2997- Altı
hadis imamının rivayeti: (Âişe) dedi ki:
"Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem, devamlı oruç tutardı, hatta «galiba hiç açmadan
orucuna devam edecek» derdik.
O kadar da uzun süre
tutmazdı ki «galiba artık hiç oruç tutmayacak» derdik.
Ramazan'dan başka tam
ay oruç tuttuğunu hiç görmedim. Şa'ban ayından daha çok (nafile) oruç tuttuğu
bir ay da görmedim."[130]
2998- Diğer
rivayet:
"Şa'ban'dan
sonra. Şa'ban'ın tümünü tutardı. Şa'ban'ın birkaç günü hariç hemen hemen
hepsini tutardı."[131]
2999- Diğer
rivayet:
"Oruç bakımından
Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'in en çok sevdiği ay, Şa'ban ayı idi.
O ay oruç tutardı
ve Ramazan'ı da ona
birleştirirdi."[132]
3000- Diğer
rivayet:
"Şa'ban'ın tümünü
oruçla geçirirdi."[133]
3001- Sünen
ashabının Ümmü Seleme'den rivayeti:
Dedi ki: "Allah
Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'in Şa'ban ile Ramazan'dan başka iki ay ardı
ardına oruç tuttuğunu görmedim."[134]
3002- Üsâme
radiyallahu anh'dan: Dedim ki:
"Ey Allah'ın
Resulü, hiçbir ayda Şa'ban ayı kadar oruç tuttuğunu görmedim."
Şöyle buyurdu:
"O, Recep ile
Ramazan arasında insanların gafil oldukları bir aydır. O, amellerin Alemlerin
Rabbine yükseltildiği bir aydır. Onun için amelimin Rabbime ben oruçlu iken
yükseltilmesini isterim." [Nesâî][135]
3003- Üsâme
radiyallahu anh'dan:
"O, haram aylarda
oruç tutardı. Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem ona şöyle dedi:
«Şevval ayının orucunu
tut!» Ondan sonra haram ayların orucunu terk etti; bunun yanısı-ra ölünceye dek
bir daha Şevval ayının orucunu bırakmadı." [İbn Mâce][136]
3004- Âişe
radiyallahu anhâ'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem,
Pazartesi ile Perşembe
günlerinin orucunu arzulardı." [Tirmizî ve Nesâî][137]
3005- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Ameller Allah'a
Pazartesi ile Perşembe günleri sunulur. Amelimin ben oruçlu iken sunulmasını
İsterim." [Tirmizî][138]
3006- Hafsa
radiyallahu anhâ'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem,
her aydan üç gün oruç
tutardı:
Pazartesi, Perşembe ve
sonraki hafta Pazartesi günü."
[Ebû Dâvud ve Nesâîl[139]
3007- Âişe
radiyallahu anhâ'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem,
ayın Cumartesi, Pazar
ve Pazartesi günleri oruç tutardı.
Diğer ayın ise Salı,
Çarşamba ve Perşembe günleri orucunu tutardı." [Tirmizî][140]
3008- İbn
Amr bin el-As'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem,
ona her Çarşamba ve
Perşembe günü oruç tutmasını emrederdi." [Rezîn][141]
3009- Müslim
el-Kureşî radiyallahu anh'-dan:
Ben sordum; ya da
Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'e, bütün sene tutulan oruç hakkında
soruldu. Şöyle buyurdu:
"Ailenin senin
üzerinde bir hakkı vardır. O halde Ramazan ayını ve onu takip eden ayın orucunu
tut; bir de her Çarşamba ve Perşembe günü oruç tut. Bu takdirde bütün yılın
orucunu tutmuş olursun."
[Tirmizî ve Ebû
Dâvud.][142]
3010- İbn
Milhân radiyallahu anh'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem,
Eyyâm-ı Bîd olan
(Arabî) ayın onüç, ondört ve onbeşinci günleri oruç tutmamızı emrederdi. Ve
şöyle derdi:
«O, tüm yılın orucu
gibidir»." [Ebû Dâvud ve Nesâî][143]
3011- Muâze
el-Adeviyye radiyallahu anh'dan:
O, Âişe'ye:
"Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem her ay üç gün oruç tutar
mıydı?" diye sordu. "Evet" dedi.
"Hangi ayda
tutardı?"
"Hangi ay olursa
olsun aldırmazdı, tutardı" dedi. [Tirmizî ve Ebû Dâvud.][144]
3012- Ebû
Katâde radiyallahu anh'dan: Bir adam Peygamber sallallahu aleyhi ve
sellem'e gelip
"Nasıl oruç tutarsın?" diye sordu.
Onun sözünden dolayı
öfkelendi. Ömer onun öfkelenişini görünce şöyle dedi: "Rab olarak Allah'ı,
din olarak İslâm'ı, Peygamber olarak Muhammed'i kabul edip hoşnut olduk. Allah'a
Allah'ın gazabından da, Resulünün gazabından da sığınırız." Allah
Resulünün öfkesi dininceye dek bu sözünü tekrarladı. Ömer dedi ki: "Ey
Allah'ın Resulü! Bütün yıl süresince oruç tutan kimsenin durumu nedir?"
Şöyle buyurdu: "O oruç da tutmamıştır iftar da etmemiştir." Sonra
sordu:
"İki gün oruç
tutup bir gün tutmayan kimsenin durumu nasıl olur?"
"Buna kimsenin
gücü yeter mi?" buyurdu. Yine sordu:
"Gün aşın oruç
tutan kimsenin durumu nasıl olur?"
"İşte bu Davud'un
oruç tutma şeklidir" buyurdu.
"Bir gün oruç
tutup iki gün tutmayanın durumu nedir?"
"Buna gücümün
yetmesini çok isterdim" dedi. Sonra şöyle buyurdu:
"Her aydan üç gün
oruçla beraber Ramazan'dan Ramazan a oruç, bütün yıl oruç tutmak gibidir.
Arefe gününün orucuna gelince, umarım Allah'tan ondan önceki yıl ile ondan
sonraki yılda (işlenen günahlara) keffâret olur. Aşure gününün orucuna gelince,
Allah'tan o orucun ondan önceki senede işlenen günahlara keffâret olmasını
umarım."[145]
3013- Diğer
rivayette:
Pazartesi gününün
orucu hakkında soruldu; şöyle buyurdu:
"O, benim
doğduğum, Peygamber olarak gönderildiğim, ya da Kur'an'in bana indirildiği
gündür."
[Müslim, Ebû Dâvud ve
Nesâî.][146]
3014- İbn
Mes'ûd radiyallahu anh'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem,
her ayın ilk
günlerinde üç gün oruç tutardı." [Sünen ashabı][147]
3015- Âmir
bin Mes'ûd radiyallahu anh'dan:
Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:
"Kışın oruç
tutmak zahmetsiz bir ganimettir." [Tirmizî][148]
3016- Ebû
Saîd radiyallahu anh'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem,
iki günün orucunu
yasakladı: Ramazan bayramının ilk günü ve Kurban bayramı günü." [Buhârî,
Tirmizî ve Ebû Dâvud.][149]
3017- Mâlik
radiyallahu anh'dan:
O, ilim ehlinin şöyle
dediğini duymuş: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sel-lem'in yasakladığı
günlerde oruç tutmamak şartıyla, ömür boyu oruç tutmakta herhangi bir sakınca
yoktur. O yasaklanan günler: Mina günleri, Kurban bayramı günü ve bir de
Ramazan bayramı günüdür. Bu da duyduklarımın bana en sevimli olanıdır."[150]
3018- Ebû
Ubeyd Mevlâ bin Ezher radiyallahu anh'dan:
Kurban bayramı günü
Ömer'in, hutbeden önce namaz kıldığını gördüm.
Sonra şöyle dedi:
"Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'in bu iki günde oruç tutmayı
yasakladığını duydum. Ramazan bayramının ilk gününe gelince, bu gün oruç tutmayacağınız
gündür. Müslümanların bayramıdır. Kurban bayramı gününe gelince,
kurbanlarınızın etlerinden yiyiniz!" [Ebû Dâvud, Tirmizî ve Buhârî ve
Müslim uzun bir metinle.][151]
3019- Süleyman
bin Yesâr radiyallahu anh'dan:
Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem, Teşrik günlerinde oruç tutulmasını yasaklamıştır."
[Mâlik][152]
3020- Nübeyşe el-Huzelî radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Teşrik günleri:
Yemek içmek ve Allah'ı zikretmek günleridir." [Müslim][153]
3021- Sıla
bin Züfer radiyallahu anh'dan: "Biz, Şa'ban veya Ramazan'da hangisinde
olunduğu şüphe edilen bir günde Ammâr ile beraberdik. Bize kızartılmış bir
koyun getirildi. Cemaatten biri: «Ben oruçluyum» diyerek geri çekildi. Ammâr
ise şöyle dedi: «Kim bugün (şüpheli günde) oruç tutarsa Ebû'l-Kâsım sallallahu
aleyhi ve sellem'e âsi gelmiştir'." [Sünen ashabı][154]
3022- Mâlik
radiyallahu anh'dan:
"İlim ehlinin,
Şa'ban'dan mıdır yoksa Ramazan'dan mıdır diye şüphe edilen bir günde orucu
yasakladığını duydum. Farz oruca niyet ettiği zaman, (Hilâl'i) görmeden tutup
da sonra onun Ramazan olduğu meydana çıkarsa, üzerine kaza lazım geldiğine
kail olmuşlardır. Onun nafile olarak tutulmasında herhangi bir sakınca
görmezlerdi."[155]
3023- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Şa' bari in
onbesinci günü olunca oruç tutmayın." [Ebû Dâvud ve Tirmizî.][156]
3024- O
ikisi ile Buhârî, Müslim ve Nesâî merfû olarak:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Sakın biriniz
Ramazan'dan bir veya iki gün önce oruç tutmasın, ancak daha önce oruçlu ise
devam edebilir."[157]
3025- İmrân
bin Husayn radiyallahu anh'dan:
Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem bana şöyle dedi: "Şa'bari in sonunu oruçla
geçirmedin mi?" "Hayır" dedim. "Öyleyse tutmadığın zaman
(Ramazan' dan sonra) iki gün tut!" [Buhârî, Müslim ve Ebû Dâvud.][158]
3026- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, Arafat'ta
Arefe günü oruç tutmayı yasakladı." [Ebû Dâvud][159]
3027- Meymûne
radiyallahu anhâ'dan: Halk, Arefe günü Allah Resulü sallallahu aleyhi ve
sellem'in orucu hakkında şüphe ettiler. Ben ona vakfedeyken bir bardak süt
gönderdim. O da içti ve insanlar da onu gördüler." [Buhârî ve Müslim][160]
3028- İbn
Ömer radiyallahu anh'dan: Ona Arefe gününün orucu hakkında sordular; dedi ki:
"Allah Nebisi sallallahu aleyhi ve sellem ile hacca gittim, oruç tutmadı.
Ebû Bekr ile de hac yaptım, o da tutmadı. Ömer'le de hac yapüm, o da tutmadı.
Osman'la da hacca gittim, o da tutmadı. Ben de oruç tutmam; o orucu ne emrederim,
ne de yasaklarım." [Tirmizî][161]
3029- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Geceler arasında
sırf Cuma gecesini ihya etmek için ayırmayın! Günler arasından da oruç tutmak
için yalnız Cuma gününü ayırmayın. Yalnız (o gün) birinizin tutmakta olduğu
orucu arasına rastlarsa başka."
[Buhârî, Müslim, Ebû
Dâvud ve Tirmizî.][162]
3030- Abdullah
bin Büsr es-Sülemî'den, o da kızkardeşi es-Sammâ'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Cumartesi günü
farz orucu dışında hiçbir orucu tutmayın. Biriniz üzüm kabuğundan veya ağaç
çöpünden başka yiyecek bulamazsa dahi onları ağzına alıp çiğnesin (de yine de
O gün oruç tutmasın)." [Tirmizî ve Ebû Dâvud.]
(Ebû Dâvud) dedi ki:
"Bu (hadîs) mensûhtur."[163]
3031- Kureyb
radiyallahu anh'dan:
Bir takım insanlar
beni Ümmü Seleme'ye, Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'in en çok oruç
tuttuğu günün hangi gün olduğunu sormak için gönderdi. Şöyle dedi:
"Cumartesi ile
Pazar günü. O ikisi müşriklerin bayramlarıdır. Ben onlara muhalefet etmek
isterim» buyurmuştur.
[Taberânî, Mu'cemu'
I-Kebîr'de.][164]
3032- Ebû
Ümâme radiyallahu anh'dan: "Kim Çarşamba, Perşembe ve Cuma günleri oruç
tutarsa Allah onun için cennette bir köşk yapar. Öyle bir köşk ki dışı içinden,
içi de dışından görünür."
[Taberânî, Mu'cemu'
I-Kebir'de zayıf bir senedle.][165]
3033- Muhammed
bin Abbâd bin Ca'fer radiyallahu anh'dan:
Ben Beyt-i Şerifi
(Kâ'be'yi) tavaf ederken Câbir'e: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve
sellem, Cuma günü oruç tutmayı yasakladı mı?" diye sordum. "Bu
Beyt'in Rabbi hakkı için evet" dedi.[166]
3034- İbn
Mes'ûd radiyallahu anh'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'in
Cuma günü oruç tutmadığını pek az gördüm." [İki rivayet de İbn Mâce'ye
aittir.][167]
Yolcunun Ve
Diğerlerinin Oruç Tutmaması, Kaza Ve Keffâret
3035- Câbir
radiyallahu anh'dan:
Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem, Fetih yılı Ramazan'da Mekke'ye yönelerek yola
çıktı. Kurâ'ul-Ğamîm denilen yere ulaşana kadar oruç tuttu; insanlar da onunla
beraber oruç tuttular. Sonra bir bardak su istedi, insanların gözü önünde
kaldırıp içti. Ondan sonra bazı insanların oruç tuttuğu kendisine bildirilince,
şöyle buyurdu:
"Onlar âsilerdir,
onlar âsilerdir."
[Tirmizî ve aynı
lafızla Müslim.][168]
3036- Buhârî,
Müslim, Muvatta' ve Ne-sâî'nin İbn Abbâs'dan naklettikleri hadis:
"Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem, Kudeyd ile Usfân arasında bulunan Kedîd (kuyusuna)
varıncaya kadar oruç tuttu. Orada orucunu bozdu. Ay çıkıncaya dek bir daha oruç
tutmadı." Zührî dedi ki: "Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve
sellem, Ramazan'ın onüçüncü gecesinin sabahında Mekke'de oldu. (Resûllah'ın
ashabı) Onun bu yeni davranışlarını izlerlerdi. Onun son yaptığmı bir muhkem
- nâsih olarak görürlerdi."[169]
3037- Diğer
rivayette: "Medine'den
çıkarken oruç tuttu, Kudeyd'e kadar bu böyle devam etti. Kudeyd'de
orucunu bozdu. Mekke'ye kadar da bu böyle devam etti."[170]
3038- Ebû
Saîd radiyallahu anh'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem,
Fetih yılı
Merru'z-Zehrân'a ulaştı. Bize düşmanla karşılaşacağımızı bildirdi ve oruç tutmamamızı
emretti. Böylece hepimiz birden oruç tutmadık." [Tirmizî][171]
3039- Enes
radiyallahu anh'dan:
"(Bir yolculukta)
Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem ile beraberdik; kimimiz oruç tutuyor,
kimimiz tutmuyordu. Sıcak bir günde bir yerde konakladık. Gölgelenenlerin çoğu
elbise sahibi olanlardı. Kimimiz de eliyle güneşten korunuyordu. Oruç tutanlar
takatsiz düştü, tutmayanlar kalkıp çadırları kurdular ve hayvanları suladılar.
Bunun üzerine Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: «Oruç
tutmayanlar bugün sevapları alıp götürdüler»." [Buhârî, Müslim ve Nesâî][172]
3040- Câbir
radiyallahu anh'dan:
Peygamber sallallahu
aleyhi ve sellem, bir seferde idi. İnsanların bir adamın başına üşüşüp gölge
yaptıklarını gördü ve sordu: "Nesi var?" "Oruçlu bir adam"
dediler. Bunun üzerine şöyle buyurdu: "Seferde oruç tutmanız iyi bir sey değildir."
[Buhârî, Müslim, Ebû
Dâvud ve Nesâî.][173]
3041- Ebû
Mûsâ radiyallahu anh'dan: Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'e soruldu:
"Seferde oruç
tutmak, iyilikten midir?" "Seferde oruçlu olmak iyilikten
değildir" buyurdu.
[Rezîn, Ahmed ve
Mu'cemu'l-Kebîr'âe. Taberânî.][174]
3042- Abdurrahman
bin Avf radiyallahu anh'dan:
"Seferde oruç
tutan, seferi olmayıp oruç tutmayan gibidir." [Nesâî][175]
3043- Abdullah
bin Ka'boğullarından olan Enes bin Mâlik radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Allah,
misafirden namazın yarısını kaldırdı, ona oruç tutmamaya müsaade etti. Çocukları
hakkında (yetersiz beslenme sebebiyle bir endişeye düştükleri takdirde seferde
emzikli ve hamile kadına oruç tutmamaya izin verdi." [Sünen ashabı][176]
3044- Ebû
Saîd radiyallahu anh'dan: "Biz Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem
ile kimimiz oruçlu, kimimiz oruçsuz yolculuğa çıkardık. Ne oruç tutmayan oruç
tutanı, ne de oruç tutan oruç tutmayanı kmamaz-dı. Kendinde kuvvet hisseden
oruç tutardı ve bunu iyi karşılardı; kendini güçsüz hisseden oruç tutmazdı;
bunu da iyi ve hoş karşılarlardı." [Müslim ve Sünen ashabı.][177]
3045- Âişe
radiyallahu anhâ'dan: Hamza bin Amr el-Eslemî, Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve
sellem'e: "Seferde oruç tutayım mı?" diye sordu. Bu zat çok oruç tutardı.
Ona şöyle buyurdu: "İstersen tut, istersen tutma." [Altı hadis
imamı.][178]
3046- Ebû
Dâvud ve Nesâî, bizzat Ham-za'dan yaptığı rivayette:
O bir binek sahibi
idi. Çoğu kez bineği üzerinde yolculuk yapardı. Bazen kış mevsimine rastlayıp
kendini güçlü hissederdi, tehir edip kazaya bırakmaktansa seferde oruç tutmak
ona daha kolay gelirdi. Bu yüzden durumu Allah Resulü sallallahu aleyhi ve
sellem'e sordu:
Şöyle buyurdu:
"Ey Hamza, hangisini istersen onu yap!"[179]
3047- Muhammed
bin Ka'b radiyallahu anh'dan:
Ramazan'da Enes'e
geldim. Yolculuğa çıkmak istiyordu; devesini hazırladım, yolculuk elbisesini
giydi. Yemek getirtip yiyince ben kendisine:
"Bu sünnet
midir?" diye sordum. "Sünnettir" dedi ve bineğine bindi.
[Tirmizî][180]
3048- Mâlik
radiyallahu anh'dan: "Ömer, Ramazan'da yolculuklarından birinde iken,
gününün başında Medine'ye girebileceğini kestirdiği zaman, oraya oruçlu olarak
girerdi."[181]
3049- Mansûr
el-Kelbî radiyallahu anh'-dan:
Dihye bin Halîfe,
Ramazan'da üç millik mesafe yol aldı. Sonra orucunu tutmadı. Birtakım insanlar
da onunla beraber oruç tutmadı. Diğerleri onların oruç tutmamalarını hoş
karşılamadılar. Kasabasına döndüğünde, şöyle dedi:
"Vallahi ben
gerçekleşmesini hiç beklemediğim bir işle karşılaştım. Çünkü birtakım
insanların (seferde oruç tutmak suretiyle) Muhammed sallallahu aleyhi ve
sel-lem'in ve ashabının yolundan ayrılacaklarını hiç düşünmemiştim. Allahım,
ne olur beni kendine al!"[182]
3050- Ubeyd
bin Cübeyr radiyallahu anlıdan:
Ebû Basre el-Gifârî
ile beraber Füstâs'tan yola çıkan bir gemide idim. Ramazan'di. Gemiyi harekete
geçirdi, henüz evleri geçmeden bir sofra getirtip bana "Buyur" dedi.
"Evleri görmüyor musun?" dedim. "Sen Allah Resulü sallallahu
aleyhi ve sellem'in sünnetinden yüz mü çeviriyorsun?" dedi. Ca'fer rivayet
ettiği hadiste: (bu sözden sonra yemekten) yedi dedi. [İkisi de Ebû
Davud'undur][183]
3051- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Her kim
ruhsatsız ve hasta olmadığı halde Ramazan'da oruç tutmazsa, bir sene oruç
tutsa bile onun (sevabını) elde edemez."
[Buhârî (muallak
olarak), Ebû Dâvud ve aynı lafızla Tirmizl][184]
3052- Esma
bint Ebî Bekr radiyallahu anh'dan:
"Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem zamanında bulutlu bir günde (güneş battı zannıyla)
orucu bozduk. Sonra güneş görünüver-di." Hişâm'a denildi ki: "Kaza
ile emrolundu-lar mı?" "Kazadan kurtulmaya çare var mı?" diye
cevap verdi. [Buhârî ve Ebû Dâvud.][185]
3053- Nâfi
radiyallahu anh'dan:
İbn Ömer derdi ki:
"Bir hastalık ya da yolculuk dolayısıyla Ramazan orucunu tutamayan,
Ramazan orucunu, günlerine fasıla vermeden ardı ardına tutup kaza eder."[186]
3054- İbn
Şihâb radiyallahu anh'dan: Ebû Hureyre ile İbn Abbâs, Ramazan'm
kazasında ihtilaf
ettiler. Birisi: "Aralıklı tutulur" derken diğeri "Aralıklı
tutulmaz" dedi. [İkisi de Mâlik'e aittir.][187]
3055- Âişe
radiyallahu anhâ'dan: "Üzerimde
Ramazan orucundan borç olurdu. Allah Resulü sallallahu aleyhi
ve sellem ile meşguliyetim sebebiyle onun kazasını ancak Şa'ban ayında kaza
edebilirdim." [Altı hadis imamı.][188]
3056- Âişe
radiyallahu anhâ'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kim üzerinde
oruç borcu olduğu halde ölürse, onun namına o orucu velisi tutar."
[Buhârî, Müslim ve Ebû
Dâvud.][189]
3057- İbn Abbâs
radiyallahu anh'dan: “
Dedi ki: "Kişi
Ramazan'da hasta olup da iyileşmeden ölürse, onların yerine yiyecek fidye verilir.
O, oruçları kaza etmek ona borç değildir.
Şayet oruç adamışsa o
zaman onun namına velisi kaza eder." [Ebû Dâvud][190]
3058- İbn
Abbâs radiyallahu anh'dan: Bir kadın dedi ki:
"Ey Allah'ın
Resulü! Annem üzerinde adak orucu olduğu halde vefat etti, onun namına oruç
tutabilir miyim?"
"Annenin bir
borcu olup da sen onu adeseydin yerini bulur muydu?" "Evet."
"Öyleyse onun
namına oruç tut!" buyurdu. [Mâlik hariç, Altı hadis imamı.][191]
3059- Mâlik
radiyallahu anh'dan:
İbn Ömer'e:
"Kişi, başka kişi namına oruç tutabilir mi? Bir kimse, diğer kimsenin namına
namaz kılabilir mi?" diye sorarlardı da o: "Hayır" derdi.[192]
3060- Âişe
radiyallahu anhâ'dan:
Hafsa ile ben (nafile)
oruçluyduk. Bize bir yemek hediye edildi ve yedik.
Derken Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem giriverdi. Hafsa, babası gibi cüretliydi. Sözde
benden önce davranarak: "Âişe ile ben nafile orucu tutuyorduk, bize bir
yemek hediye edildi, yedik. Orucumuzu bozduk" dedi. Bunun üzerine:
"Onun yerine bir
gün kaza olarak oruç tutun" buyurdu. [Mâlik, Tirmizî ve Ebû Dâvud][193]
3061- Âişe
radiyallahu anhâ'dan:
Bir adam Peygamber
sallallahu aleyhi ve sellem'e gelip helak olduğunu söyledi.
"Ne'n var?"
diye sordu. "Ramazan'da hanımımla cinsî ilişki kurdum" dedi.
Peygamber sallallahu
aleyhi ve sellem'e içinde farak denilen hurma bulunan bir sepet getirildi.
"Helak olan adam nerede?" diye sordu.
"Benim"
dedi. Bunun üzerine ona: "Haydi bunu tasdik et!” buyurdu.
[Buhârî, Müslim ve Ebû Dâvud.][194]
3062- Nesâî'nin
dışında Altı hadis imamı, Ebû Hureyre'den:
Biz Peygamber
sallallahu aleyhi ve sellem ile otururken, aniden bir adam çıkageldi ve şöyle
dedi: "Helak oldum, ey Allah'ın Resulü!"
"Ne'n var?"
"Oruçlu iken
hanımımla cinsî temasta bulundum."
"Azat edecek
kölen var mıdır?"
"Hayır."
"İki ay ardı
ardına oruç tutabilir misin?"
"Hayır."
"Altmış fakiri
doyuracak imkanın var mıdır?"
"Hayır."
"Otur öyle
ise!"
Oturdu, biraz sonra
içinde hurma bulunan bir sepet getirildi. Hemen sordu:
"Soru soran
nerede?"
"Al bunu sadaka
olarak dağıt!"
"Ey Allah'ın
Resulü! Benden daha fakir kimse var mıdır? —Medine'nin iki kara taşlığını
kastederek— Vallahi bu iki yaka arasında bizden daha fakir bir hane
yoktur" deyince, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, azı dişleri
görününceye dek güldü. Sonra şöyle buyurdu: "Haydi al bunu çoluk çocuğuna
yedir!"[195]
3063- Diğer
rivayette şu ek vardır: "Bir gün oruç tut ve Allah'tan bağışlanma
dile!"[196]
3064- Mâlik
radiyallahu anh'dan: "Enes oruç tutamayacak kadar yaşlandı ve orucu için
fidye verdi."[197]
3065- Mâlik
radiyallahu anh'dan:
"İbn Ömer'e,
hamile kadın, çocuğu hakkında (yeterli beslenememesinden) endişe ettiği
takdirde, oruç tutmayabilir mi?" diye soruldu.
"Oruç tutmaz. Her
gün için Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'in müddü ile bir müd buğdayı
onun yerine bir fakire verir" dedi.[198]
3066- İbn
Ömer radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kim üzerinde bir
aylık oruç borcu olduğu halde ölürse, onun için her gün bir yoksul
doyurulur." [Tirmizî]
Ona göre bunun İbn
Ömer'in sözü (mevkuf) olması daha sahihtir.[199]
3067- el-Kâsım
bin Muhammed radiyallahu anh'dan: Dedi ki:
"Her kimin bir
Ramazan orucu borcu olup buna gücü yettiği halde diğer Ramazan'a kadar kaza
etmezse, bir müd buğday miktarında her gün için bir yoksul doyurur, ayrıca
orucu da kaza eder." [Mâlik][200]
3068- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kim Ramazan a
erişip de üzerinde bir Ramazan orucu borcu olursa ve onu kaza etmemişse onun
orucu kabul olunmaz. Kim üzerinde, kaza etmediği Ramazan orucundan bir şey
olup da, nafile orucu tutarsa, o borç olan orucu tutuncaya kadar nafile orucu
kabul olunmaz."
[Ahmed ve Taberânî, Mu
'cemu' l-Evsat'ta.][201]
3069- Ömer
radiyallahu anh'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem,
Ramazan'dan
tutamadıklarını Zi'1-Hicce'nin on gününde kaza ederdi."
[Taberânî,
Mu'cemu'l-Evsat ve's-Sağfr'de ıayıfh\t senedle.][202]
İtikaf, Kadir
Gecesi Ve Diğer Meseleler
3070- İbn
Abbâs radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"İtikâfa giren
kişi, günahları hapsedip, sevapların tümünü elde eden kişi gibi, kendisine
sevaplar kazandıran kişidir."
[İbn Mâce, leyyin bir
senedle.][203]
3071- Âişe
radiyallahu anhâ'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem, ölünceye
kadar Ramazan'ın son on gününde itikâfa girerdi. Ondan sonra hanımları da itikâfa
girdiler." [Altı hadis imamı.][204]
3072- Diğer
rivayet: "Her Ramazan'da itikâfa girerdi. Sabah namazını kıldırdığında
iti-kâf yaptığı yerine gelirdi. Âişe de itikâfa girmek için ondan izin istedi.
Ona izin verdi ve mescidde kendisine bir çadır kurdu.
Hafsa bunu duyunca, o
da bir çadır kurdu. Zeynep bunu duyunca o da bir çadır kurdu. Sabah namazından
çıkınca dört çadır kurulduğunu görünce: "Nedir bunlar?" diye sordu.
Durumu ona bildirdiler. Ondan sonra: "Onları buna iten nedir? İyi bir şey
mi yaptığınızı zannediyorsunuz? Sökün onları, bir daha görmeyeyim!"
buyurdu. Bu nedenle Ra-mazan'da itikâfa girmedi. Şevval ayının son on gününde
itikâfa girdi.[205]
3073- Diğer
rivayet: "İtikâfa girmek istediğinde, sabah namazını kıldırır, sonra
itikâf mahalline çekilirdi." Benzerini nakletti.
Ayrıca onda şöyle
geçer: "Sabah namazını kıldırınca çadırları gördü ve şöyle buyurdu:
"Bir (iyilik) mi istiyorlar?" Sonra kendi çadırının kaldırılmasını
emretti. Ondan sonra Ramazan'da itikâfı bıraktı, nihayet Şevvâl'in son on gününde
itikâfa girdi."[206]
3074- Diğer
rivayette: "Şevvâl'in yirmisinde" diye geçmektedir. [Altı hadis
imamı.][207]
3075- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem her
Ramazan'da on gün itikâfa girerdi, öldüğü yıl yirmi gün itikâfa
girmiştir." [Buhârî ve Ebû Dâvud.][208]
3076- Ümmü
Seleme radiyallahu anhâ'dan:
"Peygamber
sallallahu aleyhi ve sellem, ilk sene Ramazan'ın ilk on gününde, sonra orta on
gününde, sonra son on gününde itikâfa girmiştir ve şöyle buyurmuştur: «Bana
Kadir gecesi, onda (son on gün içinde) gösterildi, sonra unutturuldum.» Ondan
sonra ölünceye dek son on günde itikâfa girerdi."
[Taberânî, Mu
'cemu'l-Kebtr'de.][209]
3077- Enes
radiyallahu anh'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem, her sene
Ramazan'in son on gününde itikâfa girerdi, bir sene girmedi; ertesi sene yirmi
gün itikâfa girdi." [Tirmizî][210]
3078- Âişe
radiyallahu anhâ'dan: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem mescidde
içimizde itikâfa girerdi, Hücrenin aralıklarından başını uzatırdı ve ben de
hayız olduğum halde onun başını yıkardım." [Altı hadis imamı.][211]
3079- Diğer
rivayet:
"Eve, ancak
zaruri işleri için girerdi."[212]
3080- Diğer
rivayet:
"İtikâfta iken
hastanın yanına uğrar, fazla oyalanmadan onun hatırını sorardı."[213]
3081- Diğer
rivayet: "İtikâfta olan için sünnet olan: Hasta ziyaret etmemesi, cenaze merasiminde
bulunmaması, kadına dokunmaması, kadınla sevişmemesi ve önemli bir ihtiyaç
haricinde hiç dışarı çıkmamasıdır. Oruç-suz itikâf olmaz ve sadece cemaatle
namaz kılınan mescidde itikâfa girilir."[214]
3082- Safiyye
radiyallahu anhâ'dan: Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem itikâftaydı;
geceleyin onu ziyaret etmeye geldim. Bir süre konuştuk, sonra dönmek için
ayağa kalkınca beni geçirmek için ayağa kalktı. O zaman meskeni Üsame'nin avlusun-daydı.
Ensâr'dan iki adam oradan geçiyordu. Allah Nebîsi sallallahu aleyhi ve sellem'i
gördüklerinde hızlandılar. Bunun üzerine Allah Resulü sallallahu aleyhi ve
sellem şöyle buyurdu: "Yavaş olun, o Huyey kızı Safiyye'dir."
Onlar: "Sübhanallah, ey Allah'ın Resulü!" dediklerinde şöyle
buyurdu: "Şeytan insanoğlunun kanının dolaştığı yerde dolaşır; ikinizin
kalbine bir kötülük atmasından korktum." Ya da buna benzer bir şey dedi.
[Buhârî, Müslim ve Ebû Dâvud.][215]
3083- İbn
Ömer radiyallahu anh'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem itikâfa
girdiğinde, tevbe direklerinin arkasına yaygısı serilirdi, ya da yatağı
kurulurdu." [İbn Mâce][216]
3084- İbn
Ömer radiyallahu anh'dan: Ömer dedi ki: "Ey Allah'ın Resulü! Ben cahiliyet
devrinde, Mescid-i haram'da bir gece itikâfta kalacağımı adamıştım."
"Öyleyse o
adağını yerine getir" buyurdu. [Mâlik hariç, Altı hadis imamı.]
Diğer rivayette:
"Bir gün" olarak geçmektedir.[217]
3085- Ebû
Leylâ radiyallahu anh'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in hurma
yaprağından yapılmış bir çadırda itikâ-fa girdiğini gördüm."
[Ahmed ve Taberânî,
Mu'cemu' l-Kebîr'Ae, zayıf bir senedle.][218]
3086- Mâlik
radiyallahu anh'dan: Güvenilir ilim ehlinden şöyle dediğini duymuş:
"Peygamber sallallahu aleyhi ve sel-lem'e kendisinden önceki insanların
ömrü gösterildi. Uzun ömürlü olan o milletlerin işlediği amelleri
işleyemiyecek olan ümmetinin ömürlerini kısa buldu. Bu yüzden Allah ona bin
aydan hayırlı olan Kadir gecesini verdi."[219]
3087- Enes
radiyallahu anh'dan: Ramazan ayı girdi. Allah Resulü sallallahu aleyhi ve
sellem buyurdu: "Bu ay gelip çattı. Onun içinde bin aydan hayırlı olan bir
gece vardır. Kim onun (bu gecenin) hayrından mahrum olursa bütün hayırlardan
mahrum olmuş olur. Onun (bu gecenin) hayrından mahrum olan ancak saadetten payı
olmayan kimsedir." [İbnMâce][220]
3088- Yûsuf
bin Sa'd radiyallahu anh'dan: Bir adam Hasan bin Alî'ye, Muâviye'ye biat
ettikten sonra kalkıp şöyle dedi: "Mü'minlerin yüzünü kararttın." Ya
da: "Ey Mü'minlerin yüzünün karartıcısı!" dedi. O, şu cevabı verdi:
"Beni kınama, Allah seni esirgesin! Allah Resulü sallallahu aleyhi ve
sel-lem'e Ümeyye oğulları kendi minberi üzerinde gösterildi; ağrına gitti. Bu
sebeple İnnâ a'taynâke'l-Kevser sûresi indi: «Yâ MuhamT med, biz sana Kevser'i
yani cenneteki nehri verdik.» Bir de kendisine «İnnâ enzelnâhufî leyleti'
l-Kadri. Leyletü'l-Kadri hayrun min elfi şehrin» sûresi nazil oldu:
"Senden sonra Ümeyye oğulları buna (bin aya) mâlik olacaklar ey
Muhammedi"
el-Kâsım bin el-Fadl
dedi ki: "Biz (Eme-vîlerin iktidar müddetini) saydık ne fazla ve ne de
eksik tam bin ay çıktı." [Tirmizî][221]
3089- İbn
Ömer radiyallahu anh'dan: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in ashabından
birtakım adamlara, (rüyalarında) Kadir gecesi (Ramazan'ın) son yedilerinde
gösterildi. Bunun üzerine Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Rüyanızın son
yedilerde aydınlandığını görüyorum; bu sebeple kim onu araştırmak isterse, son
yedilerde arasın."[222]
3090- Diğer
rivayette: "Son on günün içinde
arasın" olarak geçmiştir.
[Mâlik, Buhârî, Müslim
ve Ebû Dâvud][223]
3091- Ebû
Saîd radiyallahu anh'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ile
(Ramazan'ın) orta on gününde itikâfa girdik; yirminci gün olunca pılı
pırtımızı alıp taşındık. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem geldi ve şöyle
buyurdu: «Kim taşınmış ise itikaf mahalline geri gelsin! Zira rüyamda bu gece
kendimi su ile çamur arasında secde ederken gördüm.» O, itikâf ettiği yere
dönünce, gökyüzünü bulut kapladı ve yağmur yağdı. Onu hak ile gönderene yemin
ederim ki, gök o günün sonunda hücum etti. Mescid o zaman tavansız bir çardak
idi. Burnunda ve burnunun ucunda su ve çamur izleri gördüm."[224]
3092- Diğer
rivayet: (Alalh Resulü) Ramazan'in ilk on gününde itikâf a girdi. Sonra orta
on gününde Türk çadırında itikâfa girdi. Kapısında bir hasır vardı.
Eliyle hasın alıp
çadırın kenarına koydu. Sonra başını çıkardı insanlarla konuştu; halk onun
yanına yaklaştılar. Buyurdu ki: "Ben Ramazan'in ilk on günü itikâfa girip
bu geceyi arardım. Sonra ayın ortasındaki on gününde itikâf yapmaya başladım.
Bunun üzerine bana o gecenin son on günlerin içinde olduğu söylendi. İçinizden
kim itikâfa girmek isterse girsin." Bunun üzerine cemaat de onunla birlikte
itikâfa girdiler. Devamla şöyle buyurdu:
"Şüphesiz bana
(Kadir gicesi) tek gece olarak gösterildi. O gecenin sabahında sanki ben su ile
çamur arasında secde ediyordum." Benzerini nakletti.[225]
3093- Diğer
rivayet: Buyurdu ki:
"Ey Cemaat! Bana
Kadir gecesi bildirildi; size haber vermek için çıkmıştım, ancak davalı iki
adam geldi, beraberlerinde şeytan da vardı. Onu (Kadir gecesinin hangisi olduğunu)
unuttum. Bu nedenle siz onu Ramazan'in son on gününde arayın; dokuzunda,
yedisinde ve beşinde arayın!"
Dedim ki: "Ey Ebû
Saîd, siz sayılan bizden daha iyi bilirsiniz!"
"Evet" dedi.
"Peki dokuzuncu,
yedinci ve beşinci ne demektir?"
"Yirmi biri
geçtiği zaman, onu takip eden yirmi ikidir. İşte dokuzuncu odur. Yirmi üç
geçtiği zaman, onu takip eden yedincidir; yirmi beşi geçtiği zaman onu takip
eden de beşincidir" dedi. [Tirmizî hariç, Altı hadis imamı][226]
3094- Enes
radiyallahu anh'dan: el-Cuhenî dedi ki: "Ey Allah'ın Resulü!
Bizim bu ayda hazır
bulunmaya gücümüz yetmemektedir. O nedenle bize Kadir gecesini bildir!"
Şöyle buyurdu:
"Ayın son yedi
günlerine dikkat edin!"
"Buna gücüm
yetmez."
"Kalan yedinci
gecede ara. O, bu gecedir."
"Ey Allah'ın
Resulü! Bu gece yirmi üçüncü gecedir ve kalan sekiz gecededir."
"İşte ay böylece
eksilir. Kalan geceler yedidir" buyurdu. [Ebû Ya'lâ zayıf bir senedle.][227]
3095- Abdullah
b. Üneys radiyallahu anh'dan:
O dedi ki: "Ey
Allah'ın Resulü! Kadir gecesini aradığın gece hangi gecedir?"
"O geceden başka
insanların namazı terk edeceklerinden korkmasam sana o geceyi bildirirdim"
buyurdu.
[Taberânî,
Mu'cemu'I-Kebfr'de.][228]
3096- Abdullah
bin Üneys el-Cühenî radiyallahu anh'dan:
O Peygamber sallallahu
aleyhi ve sel-lem'e dedi ki: "Seleme oğullarından bir cemaat beni sana
gönderdi; senden Kadir gecesini soruyorlar?" Buyurdu ki:
"Bu gece kaçıncı
gecedir?"
"Yirmi ikinci
gecedir" dedim.
"İşte bu gece
Kadir gecesidir" buyurdu. Adam dönüp gitti. Dedi ki: "Yahut bir sonraki
gecedir. —Yirmi üçüncü (geceyi) kastediyor—" [Ebû Dâvud][229]
3097- (Allah
Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Bana Kadir
gecesi gösterildi, sonra bana unutturuldu. O gecenin sabahında sanki ben su
ile çamur arasında secde ediyordum." (Râvi) dedi ki:
"Yirmi üçüncü
gecede yağmur yağdı. Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem bize namaz
kıldırdı, namazdan ayrıldığında, alnında ve burnunda su ve çamur izleri
vardı."
Abdullah bin Üneys,
(yağmurlu gecenin) yirmi üçüncü (gece) olduğunu söylerdi.
[Buharî, Müslim,
Mııvatta ve Ebû Dâvud. Lafız Buharî'ye aittir.][230]
3098- İbn
Abbâs radiyallahu anh'dan: Dedi ki: "Onu yirmi dördüncü gecede arayın!"
[Buhârî][231]
3099- Bilâl
radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü sallallahu
aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kadir gecesi
yirmi dördüncü gecedir." [Ahmed][232]
3100- Ubeyy
bin Ka'b radiyallahu anh'dan:
Ona denildi ki:
"İbn Mes'ûd: Bütün bir senenin gecelerini ihya eden Kadir gecesine
rastlayabilir" diyor. Bunun üzerine şöyle dedi:
"Kendinden başka
hiçbir ilah olmayan Allah'a yemin ederim ki o, Ramazan ayının içindedir."
—İnşaallah diyerek istisnasız yemin etti ve dedi ki:— "Vallahi ben o
geceyi biliyorum. O, Allah Resulünün bize ihyasını emrettiği yirmi yedinci
gecedir ki belirtisi, o gecenin sabahında güneşin şuâsız bembeyaz
doğmasıdır." [Müslim, Ebû Dâvud ve Tirmizî.][233]
3101- Diğer
bir rivayet: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, bize şunu bildirmiştir:
O (gece), sabahında güneşin şuâsız doğduğu gecedir. Saydık ve ezberledik.
Vallahi İbn Mes'ûd da onun Ramazan'da ve yirmi yedinci gecede olduğunu da
bilmiştir. Lâkin, tembelleşir amel etmezsiniz diye size söylemek
istememiştir."[234]
3102- İbn
Mes'ûd radiyallahu anh'dan: Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem bize Kadir
gecesi hakkında şöyle buyurmuştur.
"Onu Ramazan' in
yirmi yedi, yirmi bir ve yirmi üçüncü gecelerinde arayın!" Sonra sükût
etti. lEbû Dâvud][235]
3103- Ebû
Bekre radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Onu, kalan
dokuzda, ya da kalan yedide, ya da kalan beşte, ya da kalan üçte yahut son
gecede arayın!" ITirmizî][236]
3104- İbnü'l-Museyyeb
radiyallahu anh'dan, dedi ki:
"Kim Kadir gecesi
cemaatle namaz kılarsa, ondan büyük nasibini almış olur." [Mâlik][237]
3105- Ubâde
bin es-Sâmit radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Onu son on
günde, tek gecelerde arayın; yirmi bir, yirmi üç, yirmi beş, yirmi yedi, yirmi
dokuzuncu gecelerde, yahut son gecede arayın! Kim o geceyi iman ederek,
karşılığını da ancak Allah'tan bekleyerek ihya eder, sonra (o gecenin
manasına) uygun davranırsa, bütün geçmiş ve gelecek günahları bağışlanır."
[Taberânî, Mu'cemu'l-Kebtr'de ve Ahmed.][238]
3106- Onun
(Ahmed'in) şöyle bir rivayeti de vardır: "Onun alâmeti: temiz ve dibi görünen
denizin derinliğinde, parlak ve hareketsiz, ne soğuk, ne sıcak, ne de
yıldızlardan uzak bir Ay. O gecenin sabahında doğan güneş ise sanki ışığı ve
parlaklığı olmayan bir dolunay."[239]
3107- Taberânî,
Mu'cemu'l-Kebîr'de, zayıf bir senedle, Vasile bin el-Eskâ'dan rivayet edip, şu
ilaveyi yaptı:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"O gecede ne
bulut, ne yağmur ve ne de rüzgâr vardır."[240]
3108- Ahmed
ve Bezzâr, Ebû Hurey-re'den merfûan
nakletmişlerdir:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"O, yirmi yedinci
ya da yirmi dokuzuncu gecedir. O gece melekler yeryüzünde, taş sa-' yısından
fazla olacaklardır."[241]
3109- Taberânî,
Mu'cemu'l-Evsaftâ zayıf bir senedle ondan (Ebû Hureyre'den) merfû olarak:
(Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kadir gecesini;
on yedi, ya da ondokuz, ya da yirmi bir, ya da yirmi üç, yahut yirmi beş, yahut
yirmi yedi, yahut yirmi dokuzuncu gecelerde arayın."[242]
3110- İbn
Ömer radiyallahu anh'dan: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'e Kadir gecesi
hakkında sordular. Cevaben şöyle buyurdu:
"O, bütün
Ramazan'in içindedir."
[Ebû Dâvud][243]
3111- Ebû
Hureyre radiyallahu anh'dan: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in yanında
Kadir gecesi hakkında konuştuk; şöyle buyurdu:
"Hanginiz Ay'ın
yarım kazan gibi doğduğunu hatırlar? (İşte o zaman o gecedir)"[244]
3112- Câbir
radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Gecelerde bir
saat vardır ki o saate kim rastlayıp da Allah'tan bir şey isterse mutlaka Allah
ona isteğini verir. Bu isteği ister dünya ile ilgili olsun ister âhiretle fark
etmez. Bu saat her gecededir." [İkisi Müslim'e aittir.][245]
3113- Âişe
radiyallahu anhâ'dan:
Allah Resulü
sallallahu aleyhi ve sellem'i bir gece kaybettik. Baktım ki o, Bakî'
mezarlığındadır.
Şöyle buyurdu:
"Allah ve
Resulü'nün sana haksızlık edeceğinden mi korkuyorsun?"
Dedim ki: "Ey
Allah'ın Resulü! Senin hanımlarından birine gittiğini sanmıştım."
Buna şu cevabı verdi:
"Allah Teâlâ,
Şa'ban'ın onbeşinde, dünya semasına nazil olur. Kelb kabilesi koyunlarının
tüyleri sayısınca insanların günahlarını bağışlar." [Tirmizî]
Rezîn'in rivayetinde
şu ilave vardır: "Ateşi hak edenlerden."[246]
3114- Ebû
Mûsâ radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Allah Şa'ban'ın
onbeşinci gecesinde tecelli edip, müşrik ve (müslümanlara) düşmanlık edip kin
besleyenler dışında tüm yaratıklarını bağışlar." [İbn Mâce leyyin bir
senedle.][247]