DEVAM: 3- ŞEK GÜNÜNÜN
ORUCU HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI
حَدَّثَنَا
العباس بْن
الوليد
الدمشقي. حَدَّثَنَا
مروان بْن
مُحَمَّد.
حَدَّثَنَا
الهيثم بْن
حميد.
حَدَّثَنَا
العلاء بْن
الحارث، عَن
القاسم، أبي
عَبْدُ
الرحمن؛ أنه
سمع معاوية
بْن أبي سُفْيَان
على المنبر
يقول: -
كان رَسُول
اللَّهِ
صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسلَّمْ
يقول على
المنبر، قبل
شهر رمضان
((الصيام يوم
كذا وكذا.
ونحن متقدمون.
فمن شاء
فليتقدم، ومن
شاء فليتأخر)).
فِي
الزَوائِد:
إسناده صَحِيْح
ورجاله
موثوقون. لكن
قيل إن القاسم
بْن أبي
عَبْدُ
الرحمن لم
يسمع من أحد
من الصحابة
سوى أبي
أمامة، قاله
المزي في
التهذيب،
والذهبي في
الكاشف.
El-Kasım Ebu
Abdirrahman (r.a.)'den rivayet edildiğine göre kendisi, Muaviye bin Ebi Süfyan
(r.a.)'i minber üzerinde şöyle söylerken işitmiştir: Resulullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) Ramazan ayından önce minber üzerinde şöyle buyururdu: «Oruç
şu gündür. Biz o gün gelmeden önce oruç tutarız. Artık kim dilerse önceden
tutar. Ve kim dilerse oruç tutmayı o güne kadar te'hir eder.»
Not: Zevaid'de
şöyle denilmiştir: Bunun isnadı sahih. ricali sika zatlardır.
Lakin
el-Mizzi'nin et-Tehzib'te ve Zehebi'nin el-Kaşif'te dediklerine göre seneddeki
el-Kasım bin Abdirrahman'ın sahabilerden yalnız Ebu Ümame (r.a.)'den hadis işittiği,
başka sahabilerden hadis işitmediği söylenmiştir.
AÇIKLAMA: Sindi, Zevaid türünden olan bu hadisin
açıklamasını yaparken: Peygamber (s.a.v.) Şa'ban ayında çok oruç tutmayı adet
edindiği için bu hadiste Ramazan'dan önce oruç tuttuğunu beyan buyurmuş ve :
Dileyen kimse benim adetimi tutarak Ramazan'dan önceki günlerde oruç tutmayı
itiyad edinsin, buyurmak istemiştir. Bu hadis böyle yorumlanınca 1650 ve 1651
nolu hadislere ters düşmez, demiştir.
Ebu Davud da bu
hadisin benzerini Muğire b. Ferve'den rivayet etmiştir. Oradaki rivayete göre
Muaviye (r.a.) Humus'un civarındaki Mishai kilisesinde halka: Ey Cemaat! Biz
Şaban hilalini falan gün gördük. Ben o günden önce (Şaban ayının son günü) oruç
tutarım. Artık benim gibi yapmak isteyen yapsın, demiş. Bunun üzerine orada
bulunan sahabi Malik bin Hubeyre (r.a.) kalkarak: Ey Muaviye! Şu dediğin husus,
Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'dan işittiğin bir şey midir? Yoksa
senin görüşün müdür? diye sormuş. Muaviye (r.a.) de: Ben Resulullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'den işittim. Buyurdu ki: «Ayın başını ve sonunu oruçla
geçirin.»
EI-Menhel
yazarı: Muaviye (r.a.} Peygamber (s.a.v.)'in bu hadisle her ayın ilk ve son
gününü oruç tutmayı meşru saydığını anlamıştır. Bu emrin Şaban ayını da
kapsadığı kanaatine varmış ve adetine tesadüf etmeyen kimsenin Şaban ayının
sonunda oruç tutmasının yasaklığına galiba muttali' olmamıştır, demiştir.