DEVAM: 31- ÖLÜMÜ
HATIRLAMAK VE ONA HAZfRLANMAK BABI
حدّثنا
هِشَامُ بْنُ
عَبْدِ
الْمَلِكِ
الْحِمْصِيُّ.
حدّثنا
بَقِيَّةُ
بْنُ الْوَلِيدِ.
حَدَّثِنِي
ابْنُ أَبِي
مَرْيَمَ
عَنْ ضَمْرَةَ
بْنِ حَبِيبٍ،
عَنْ أَبِي
يَعْلَي
شَدَّادِ
بْنِ أَوْسٍ؛
قَالَ:قال
رَسُولُ
اللهِ صلى
الله عليه وسلم
((الْكَيِّسُ
مَنْ دَانَ
نَفْسَهُ،
وَعَمِلَ
لِمَا بَعْدَ
الْمَوْتِ.
وَالْعَاجِزُ
مَنْ
أَتْبَعَ
نَفْسَهُ
هَوَاهَا،
ثُمَّ تَمَنَّى
عَلَى اللهِ))
Ebu Ya'la Şeddad
bin Evs (r.a.)'den rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurdu, demiştir:
Akıllı - şuurlu
adam o kimsedir ki nefsini (Allah'a karşı) köleleştirir ve ölümden sonraki
(hayat) için (iyi) amel işler.
Aciz adam da o
kimsedir ki nefsini arzusuna uydurur (yani nefsini haramdan alıkoymaz). Sonra
Allah'tan (mağfiret) temenni eder."
Diğer tahric:
Ebu Hureyre (r.a.)'ın hadisini Tirmizi, Nesai. Taberani, el-Evsat'ta ve İbni
Hibban da rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Bu hadiste geçen "Hazim" kesen, son veren demektir. Tüm
zevkleri kesip onlara son verdiği için ölüme Hazim denilmiştir. Hazim
kelimesiyle ölümün kasdedildiğine dair hadisin sonundaki ilave raviye aittir.
Bazı rivayetlerde Hazim kelimesi yerine Hadim \elimesi bulunur. Hadim yıkıcı
demektir. Bu rivayetıere göre zevkler, lezzetler ve nefsi arzular bir binaya
benzetilmiş, ölüm de o binayı yerle bir eden deprem gibi felaketlere
benzetilmiştir.
İbni Ömer
(r.a.)'ın hadisi Zevaid türündendir. Ebu Ya'la (r.a.)'ın hadisini Tirınizi.
Ahmed ve Hakim de rivayet etmişlerdir.
Keyyis: Akıllı,
şuurlu ve ileri görüşlü demektir. Ekyes de ism-i tafdildir. Yani Keyyis
kelimesinin ifade ettiği manadan daha kuvvetli bir mana ifade eder. Bu itibarla
Ekyes: En akıllı, en şuurlu ve en ileri görüşlü demektir.
Aciz: Güçsüz
demektir. Burada nefsini yenmekten aciz olup nefsinin esiri durumunda olan
kimse anlamında kullanılmıştır.
Bu iki hadise
göre akıllı, şuurlu ve ileri görüşlü adam o kimsedir ki, nefsini hesaba çeker,
Allah'a karşı kulluk görevini yapar, ölümü sık sık hatırlar ve ölüm sonrası
için gerekli hazırlığı yapar.
Aciz de o
kimsedir ki nefsinin esiri olur, canı ne çekerse helal haram demeden onu işler,
Rabb'ine karşı kulluk görevini ihmal eder ve ölümden sonraki hayat. için hiç
bir hazırlık ta bulunmaz. Üstelik, Allah Gafür ve Rahim'dir, keremi boldur.
Bana ve benim amelime ihtiyacı yoktur, O. beni bağışlar gibi laflarla bir takım
temennilerde bulunur.
HADİSLERDEN
ÇıKAN HÜKÜMLER
1. Ölümü bol
bol hatırlamak çok sevabtır.
2. Ahlak bakımından
en iyi olanlar en faziletli mu'minlerdir.
3. En akıllı ve
şuurlu mu'min, ölümü bol bol hatırlayıp ölüm sonrası için hazırlıklı olan
kimsedir.
4. Allah'a
karşı kulluk görevini ihmal edip nefsine mahkum olan ve Allah beni affedecek
diye temennide bulunan kimse, aciz ve şuursuz kişi sayılır.