44- Sabah Namazında Kunut; Kunut'un Sebebi; Kunut, Rükudan
Önce midir, Sonra mıdır?
1. Enes b. Malik (r.a.)
- - (-)
5215 (1)- Enes bildiriyor: "Ri'l, Zekvan, Usayye ve
Lihyan oğulları, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e gelip müslüman
olduklarını söylediler. İslam'ı kabilelerine öğretmek için de Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'den yardım istediler. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) onları Ensar'dan yetmiş kişi ile birlikte kavimlerine
gönderdi. Biz onlara kurra (hafızlar) derdik. Onlar gündüzleri odunculuk yapar
ve gece ibadet ederlerdi. Bunlar, Maune kuyusunun yanına gelince ihanete maruz
kalarak katledildiler. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
bir ay boyunca sabah namazında kunut ederek Ri'l, Zekvan, Usayye ve Lihyan
oğullarına beddua etti."
Katade der ki: Enes bize bu konuda onlar hakkında:
"(Rabbimiz!) Bizim tarafımızdan bizim sana kavuştuğumuzu ve senden razı
olduğumuzu, senin de bizden razı olduğunu dünyadaki kardeşlerimize haber
ver" şeklinde Kur'an'dan ayet okuduklarını, sonra bu ayetin neshedildiğini
veya ref edildiğini söyledi. İbn Cafer ise rivayetinde: "Onlar hakkında
Kur'an'dan ayetler okuduk" ifadesi yer almıştır.
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Buhari (Fethu'l-bari 7/385 (4091) ve Müslim,
mesacid 1/469 (677) rivayet ettiler.
5216 (2)- İbn Sirin der ki: Enes b. Malik'e:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kunut yaptı mı?" diye
sorulunca: "Evet, rükudan sonra yaptı" cevabını verdi. Bir zaman
sonra bir daha: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sabah namazında
kunut etti mi?" diye sorulunca: "Evet, rükudan biraz sonra etti"
karşılığını verdi.
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Buhari (1001), Müslim (1491), Ebu Davud
(1444), Nesai (2/200) ve İbn Mace (1184) rivayet ettiler.
5217 (3)- Enes der ki: ResuluIlah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) bir ay boyunca rükudan sonra Ri'l ve Zekvan'a beddua ederek: ''Usayye,
Allah ve Resulülne isyan etmiştir'' dedi.
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Buhari (1003, 4094), Müslim (677) ve Nesai
(21200) rivayet ettiler.
5218 (4)- Enes der ki: ResuluIlah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) bir ay boyunca rükudan sonra Arap kabilelerinden bazılarına beddua
etti. Sonra beddua etmeyi bıraktı."
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Buhari (Pethu'l-bari 7/385 (4089) ve Müslim
(1/465) rivayet ettiler.
5219 (5)- Sabit anlatıyor: Enes b. Malik'in yanında idik.
Ailesi önünde bir vesika yazarak (ders halkasmdakilere hitaben): "Ey kurra
topluluğu! Şahid olun" dedi. Ben bu hitabı yadırgayarak: "Ey Ebu
Hamza! Bize (kurra demeyip) isimlerimizle hitab etseydin" dediğimde şu
karşılığı verdi: "Size kurra dememde bir sakmca yoktur. Size Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) zamanında kurra diye isimlendirdiğimiz
kardeşlerinizden bahsedeyim." Onların yetmiş kişi olduklarını söyledi.
Onlar gece olduğu zaman Medine'de bir hocalarınm yanına
giderler ve sabaha kadar ders yaparlardı. Sabah olduğunda kendisinde güç
bulanlar, odun toplamak ve su çekmek gibi işlerle uğraşırlardı. Maddi durumu
iyi olanlar da bir koyun keserek gövdesini olduğu gibi getirir Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in evinin dış duvarına asarlardı. Hubeyb
öldürülünce Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu yetmiş kişiyi gönderdi.
Dayım Haram da bu yetmiş kişinin içinde idi. Bunlar yolculuk esnasmda Süleym
oğulları kabilesinin yanından geçerlerken, Süleym kabilesi onlara sataşmak
istediler.
Dayım birlik komutanına: "Gidip onlara: ''Biz sizin
ıçın gelmedik (sizinle bir alıp veremediğimiz yoktur). Bizi bırakın'' dememe
izin ver" dedi. -Affan rivayetinde: "Onlar bizi bırakır" dedi-
Haram onlara:
"Biz sizin için gelmedik (sizinle bir alıp
veremediğimiz yoktur). Bizi bırakın" dedi. Adamın biri dayımı mızrakla
karşıladı. Dayım mızrağın soğukluğunu içinde hissedince: "Allahu Ekber!
Kabe'nin Rabbine yemin olsun ki ben kazandım" diye bağırdı. Sonra
üzerlerine saldırdılar ve yetmiş kişinin hepsini öldürdüler. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in hiçbir müfrezeye onlara üzüldüğü gibi
üzüldüğünü görmedim. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in sabah
namazında ellerini kaldırıp onlara beddua ettiğine şahidim. Bu olaydan sonra
Ebu Talha bana: "Haram'ın katili hakkında ne dersin?" deyince:
"Ne diyeyim Allah onu şöyle şöyle etsin" cevabını verdim. Bunun
üzerine Talha: "Yavaş ol, o müslüman oldu" dedi.
Affan rivayetinde: "Elini kaldırdı ve onlara beddua
etmeye başladı"; Ebu Nadr rivayetinde ise: "Ellerini kaldırdı"
ibaresi geçmektedir.
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Müslim (4952) rivayet etti.
5220 (6)- Enes bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca sabah namazında Arap kabilelerinden, Usayye,
Zekvan, Ri'l ve Lihyan oğullarına beddua etti."
[-Sahihtir-]
5221 (7)- Enes b. Malik der ki: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) vefat edinceye kadar sabah namazlarında hep kunut
yaptı."
[Hasen]
5222 (8)- Muhammed (b. Sirin) der ki: Enes b. Malik'e:
"Ömer kunut yapkı mı?" diye sorduğumda: "Evet, yaptı. Ömer'den
daha hayırlı olan Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de rükudan sonra
kunut yaptı" karşılığını verdi.
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Ebu Ya'la. (2834) rivayet etti.
5223 (9)- Asım el-Ahvel bildiriyor: Enes'e kunut hakkında
sorup: "(kunut) rükudan önce midir, yoksa sonra mıdır?" dediğimde:
"rükudan öncedir" cevabını verdi. Kendisine: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in rükudan sonra kunut yaptığını
söylüyorlar" dediğimde ise: "Yalan söylüyorlar. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) kendilerine kurra (hafızlar) denilen sahabilerini
öldüren kişilere bir ay boyunca kunut ederek beddua etti" karşılığını
verdi.
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Buhari (1002, 3170, 4096, 7341) ve Müslim
(677) rivayet ettiler.
5224 (10)- Enes b. Malik der ki: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca rükudan sonra kunut ederek
(bed)dua etti."
[-Sahihtir-]
5225 (11)- Enes b. Sir1n'in, Enes b. Malik'ten bildirdiğine
göre Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca rükudan sonra
kunut etmiştir.
[-Sahihtir-]
5226 (12)- Katade der ki: Enes b. Malik'in bana bildirdiğine
göre Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca kunut etmiş ve
sonra terketmiştir.
[-Sahihtir-]
5227 (13)- Enes b. Malik der ki: Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in Bi'r-i Mauna'da şehid edilen Münzir b. Amr'ın komutasında
olan ashaba üzüldüğü kadar hiç kimseye üzüldüğünü görmedim. Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca sabah namazından sonra kunut
ederek onları öldüren Ri'l, Zekvan, Usayye ve Süleym oğullarından Lihyan
kabilesine beddua etti.
[-Sahihtir-]
5228 (14)- Enes b. Malik der ki: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca rükudan sonra kunut ederek Ri'l ve
Zekvan'a beddua etti."
[-Sahihtir-]
5229 (15)- Enes der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) yirmi gün kunut etti."
[Hasen]
Diğer tahric: Tahavi (1/244) rivayet etti.
5230 (16)- Muhammed (b. Sirin) der ki: Enes b. Malik'e:
"Ömer kunut yaptı mı?" diye sorduğumda: "Evet, yaptı. Ömer'den
daha hayırlı olan Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de rükudan sonra
kunut yaptı" karşılığını verdi.
[-Sahihtir-]
5231 (17)- Enes b. Malik bildiriyor: Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) otuz sabah, Bi'r-i Maune'de ashabı öldüren, Allah ve Resulüne
isyan eden Ri'l, Zekvan, Lihyan ve Usayye oğullarına beddua etti. Onlar
hakkında ayet inmişti. Biz bu ayeti: "(Rabbimiz!) Bizim tarafımızdan, sana
kavuştuğumuzu ve senden razı olduğumuzu, senin de bizden razı olduğunu dünyadaki
kardeşlerimize haber ver" şeklinde okumuştuk.
[-Sahihtir-]
5232 (18)- Enes b. Malik der ki: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca kunut ederek Allah ve Resulüne
isyan eden Ri'l, Zekvan, Lihyan oğulları ve Usayye oğullarına beddua
etti."
[-Sahihtir-]
5233 (19)- Enes der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) bir ay boyunca kunut yaptı."
[-Sahihtir-]
5234 (20)- Hanzale es-Seddı1si'nin Enes b. Malik'ten bildirdiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca sabah namazında
rükudan sonra beddua etmiştir.
[Hasen]
Diğer tahric: Abdurrezzak (4965) ve Tahavi, Şerh
Meani'l-asar'da (1/244) rivayet ettiler.
5235 (21)- Enes b. Malik anlatıyor: "Ensar'dan
kendilerine kurra (hafızlar) denilen yetmiş genç vardı. Onlar Mescid'de
bulunurlardı. Akşamladıkları zaman Medine'nin bir tarafına çekilirler ve orada
ilim öğrenip namaz kılarlardı. Aileleri onları Mescid'de sanırdı. Mescid
ahalisi de onları evlerinde ailelerinin yanında sanırdı. Sabah olduğu zaman
odun toplamak ve su çekmek gibi işlerle uğraşırlardı. Sonra odunları getirip
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in evinin dış duvarına yaslarlardı.
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onları toplu olarak (İslam'ı öğretmeleri
için) gönderdi ve Bi'r'i Maune gününde hepsi öldürüldüler. Bunun üzerine Allah
Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) on beş gün boyunca sabah namazında onları
öldürenlere beddua etti.
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Beyhaki (2/199) rivayet etti.
5236 (22)- Humeyd et-Tavıl bildiriyor: Enes: "Medine'de
kendilerine kurra denilen gençler vardı..." dedi ve bir önceki hadisin
aynısını aktardı.
5237 (23)- Muhammed (b. Sirin) der ki: Enes, Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den bir hadis anlatıp bitirdiği zaman: "Ev
kema kale Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) (=veya Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) nasıl dediyse öyledir)" derdi.
[-Sahihtir-]
5238 (24)- Enes der ki: "Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca kunut yaptı ve sonra kunut etmeyi
bıraktl."
[-Sahihtir-]
5239 (25)- Enes der ki: "Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca kunut yaptı ve sonra kunut yapmaktan vaz
geçti."
[-Sahihtir-]
5240 (26)- Enes der ki: "Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca kunut yaptı ve sonra kunut yapmaktan vaz
geçti."
5241 (27)- Katade, Enes b. Malik'ten bildiriyor: "Ri'l,
Usayye, Zekvan, Lihyan oğulları Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e
gelip müslüman olduklarını söylediler. İslam'ı kabilelerine öğretmek için de
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den yardım istediler. Bunun üzerine
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onları Ensar'dan yetmiş kişi ile
kavimlerine gönderdi. Biz onlara kurra (hafızlar) derdik. Onlar gündüzleri
odunculuk yapar ve gece ibadet ederlerdi. Bunlar, Maune kuyusunun yanına
gelince ihanete maruz kalarak öldürüldüler. Bunun üzerine Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca sabah namazında kunut ederek Ri'l,
Zekvan, Usayye ve Lihyan oğullarına beddua etti."
Katade der ki: Enes bize bu konuda onlar hakkında:
"(Rabbimiz!) Bizim tarafımızdan, bizim sana kavuştuğumuzu ve senden razı
olduğumuzu senin de bizden razı olduğunu dünyadaki kardeşlerimize haber
ver" şeklinde Kur'an'dan ayet okuduklarını, sonra bu ayetin neshedildiğini
veya ref edildiğini söyledi.
[-Sahihtir-]
5242 (28)- Enes b. Malik'in babasından bildirdiğine göre
Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca kunut ederek Allah ve
Resulüne isyan eden Ri'l, Zekvan ve Usayye oğullarına beddua etmiştir.
[-Sahihtir-]
5243 (29)- Katade'nin Enes'ten bildirdiğine göre Allah
Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca kunut yaparak Allah ve
Resulüne isyan eden Ri'l, Zekvan ve Usayye oğullarına beddua ederek
lanetlemiştir.
[-Sahihtir-]
5244 (30)- Enes der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) bir ay boyunca rükudan sonra kunut yaparak Arap kabilelerinden bazılarına
beddua etmiş ve sonra bundan vazgeçmiştir."
[-Sahihtir-]
5245 (31)- Katade'nin Enes'ten bildirdiğine göre Allah
Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca kunut ederek Allah ve
Resulüne isyan eden Ri'l, Zekvan ve Usayye oğullarını lanetlemiştir.
[-Sahihtir-]
5246 (32)- Enes der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) bir ay boyunca kunut ederek Allah ve Resulüne isyan eden Ri'l,
Zekvan, filan oğulları ve Usayye oğullarına beddua etti." Mervan ekledi:
"Enes'e: "Ömer kunut yaptı mı?" diye sorduğumda: "Hayır,
Ömer kunut yapmadı" karşılığını verdi.
[-Sahihtir-]
5247 (33)- Enes bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca sabah namazında kunut ederek Arap
kabilelerinden Ri'l, Lihyan oğulları, Usayye ve Zekvan'a beddua etti."
[-Sahihtir-]
5248 (34)- Enes b. Malik'in bildirdiğine göre Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir ay boyunca rükudan sonra kunut yapmıştır.
[-Sahihtir-]
5249 (35)- Enes anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), Ümmü Süleym'in kardeşi olan dayım Haram'ı yetmiş adamla birlikte Amir
oğullarına gönderdi. Oraya yaklaştıklarında dayım yanındakilere: "Ben
önünüzde gideyim. Eger bana eman verirlerse onlara Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in mesajını iletirim. Aksi takdirde yakınımda bulunur
müdahale etme imkanınız olur" dedi. Kendisine eman verilmişti. Haram, Amir
oğullarına Resulullah'tan {Sallallahu aleyhi ve Sellem) bahsederken, onlar adamlarından
birine işaret ettiler. O da (mızrakla) vurduğu darbeyle onu bir tarafından öbür
tarafına deldi. Bunun üzerine Haram:
"Allahu Ekber! Kabe'nin Rabbine yemin olsun ki
kazandım!" dedi. Sonra arkadaşlarına doğru yöneldiler ve dağa kaçan topal
biri hariç hepsini öldürdüler. -Hemmam der ki: "Sanırım İshak, topal
kişiyle birlikte dağa bir kişinin daha çıktığını söyledi- Bunun üzerine
Cebrail, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e gelip Rablerine
kavuştuklarını, Rablerinin onlardan, onların da Rablerinden razı olduğu
haberini verdi. Önceleri: "Rabbimiz bizden razı, biz de ondan razı bir
şekilde Rabbimize kavuştuğumuzu kavmimize bildirin" sözü Kuran'dan bir
ayet diye okunurdu, ancak sonradan neshedildi. Hzo Peygamber (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) otuz gün boyunca sabah namazlarında Allah ve Resulüne veya Rahman'a
isyan eden Ri'I, Zekvan ve Usayye'ye beddua etti.
[-Sahihtir-]
5250 (36)- Enes anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), Ümmü Süleym'in kardeşi olan dayım Haram'ı yetmiş adamla birlikte (Amir
oğullarına) gönderdiği zaman Bi'ri Maune'de katledildiler. O zaman müşriklerin
lideri Amir b. Tufayl idi. Bu kişi Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e
gelip: "Şu üç şeyden birini seç. Köylüler (Bedeviler) benim, şehirliler
senin olsun. Veya Senden sonra ben halife olayım. Veya bin atlıyla Gatafan'a
saldırı yaparım" demişti. Bu kişi filan oğullarından bir kadımn evinde
vuruldu. Bunun üzerine (ölürken): "Ben filan oğullarından bir kadımn
evinde bir beze gibi mi kalacağım. Bana bir at getirin" dedi. At
getirilince ona bindi ve atın sırtında iken öldü. Ümmü Süleym'in kardeşi Haram,
Umeyye oğullarından iki kişi ve topal bir kişiyle birlikte (Amir oğullarına)
gittiler. Onlara: "Ben yanlarına varıncaya kadar yakınımda bulunun. Bana eman
verirlerse yakınımda bulunmuş olursunuz. Eğer beni öldürürlerse bunu
arkadaşlarımza haber verirsiniz" dedi. Haram, yanlarına gidip: "Size
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in mesajını bildirmem için bana eman
verir misiniz?" dedi. Onlar da kendisine eman verdiler. Kendisi Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den bahsederken onlar adamlarından birine işaret
ettiler. O da mızrağıyla vurup onu (dayımı) bir tarafından öbür tarafına deldi.
Bunun üzerine Haram: "Allahu Ekber! Kabe'nin Rabbine yemin olsun ki kazandım!"
dedi. Sonra arkadaşlarına doğru yöneldiler ve dağa kaçan topal biri hariç
hepsini öldürdüler. Sonra bize: "Rabbimiz bizden razı, biz de ondan razı
bir şekilde Rabbimize kavuştuğumuzu kavmimize bildirin" sözü indi. Bu,
ayet olarak okunurdu, ancak sonradan neshedildi. Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) kırk gün boyunca sabah namazlarında Allah ve Resulüne isyan eden
Rill, Zekvan ve Usayye'ye beddua etti.
[-Sahihtir-]
5251 (37)- Enes der ki: "ResuluIlah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) bir ay boyunca rükudan sonra kunut ederek Arap kabilelerinden
bazılarına beddua etti. Sonra bundan vazgeçti."
[-Sahihtir-]