4- Yaşlının ve Ölü'nün
Yerine Haccetmek
1. Fadl b. Abbas veya
Abdullah b. Abbas
- - (-)
10947 (1)- Abdullah b.
Abbas veya Fadl b. Abbas bildiriyor: Adamın biri Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'e: "Ey Allah'ın Resulü! Babam yaşlı biriyken müslüman oldu. Binek
üzerinde duramaz. Onun adına ben haccedebilir miyim?" dedi. Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Şayet babanın bir borcunu sen ödesen geçerli
olmaz mıydı?'' diye sorunca, adam: "Evet, olurdu" dedi. Bunun üzerine
Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''0 zaman babanın adına sen
haccet'' buyurdu.
[Sahih]
10948 (2)- Fadl b. Abbas
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in bineğinin arkasına
binmiştim. Adamın biri geldi ve şöyle dedi: "Babam (veya annem) hacca
gidemeyecek kadar yaşlı..." Sonrasında ravi bir öncekinin aynısını
zikreder.
10949 (3)- Fadl b. Abbas
der ki: Has'am kabilesinden bir kadın geldi ve: "Ey Allah'ın Resulü!
Allah'ın farz kıldığı hac ibadeti babam yaşlıyken ve bineğe binemeyecek
durumdayken geldi" dedi. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
''Babanın yerine sen haccedebilirsin'' buyurdu.
[-Sahih-]
Diğer tahric: Tirmizi
(2/112, 113) rivayet etti.
10950 (4)- Fadl b. Abbas
der ki: Has'am kabilesinden bir kadın geldi ve: "Ey Allah'ın Resulü!
Allah'ın farz kıldığı hac ibadeti babam yaşlıyken ve bineğe binemeyecek
durumdayken geldi" dedi. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
''Babanın yerine sen haccedebilirsin'' buyurdu.
[-Sahih-]
10951 (5)- İbn Abbas
bildiriyor: Müzdelife sabahı Has'am kabilesinden bir kadın Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e geldi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in bineğinin arkasında Fadl b. Abbas binmişti. Kadın: "Allah'ın
farz kıldığı hac ibadeti babam yaşlıyken ve bineğe binemeyecek durumdayken
geldi. Onun yerine ben hacedebilir miyim?" diye sorunca, Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Evet, edebilirsin'' buyurdu.
[-Sahih-]
Diğer tahric:
el-Münteki'i'da (2317) geçtiği üzere altı hadis imamı rivayet etti.
10952 (6)- İbn Abbas der
ki: Veda haccında Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), bineğinin arkasına
Fadl b. Abbas'ı bindirmişti. Has'amlı bir kadın fetva istemek üzere geldi ve:
"Ey Allah'ın Resulü! Allah'ın farz kıldığı hac ibadeti babam yaşlıyken ve
bineğe binemeyecek durumdayken geldi. Onun yerine ben hacedebilir miyim?"
diye sordu. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Evet! edebilirsin''
buyurdu. Kadın da güzel biriydi. Fadl b. Abbas dönüp kadına bakmaya başlayınca
Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onun yüzünü tutup başka bir yöne
çevirdi.
[-Sahih-]
10953 (7)- Musa b.
Seleme der ki: Sinan b. Seleme ile birlikte hacca gittik. Sinan kurbanlık bir
deve götürmüştü. Ancak yolda giderken devesi huysuzlaştı ve Sinan onunla baş
edemez oldu. Ben: "Mekke'ye döndüğümüzde bu durumu araştırıp
soracağım" dedim. Mekke'ye geldiğimizde Sinan'a: "Haydi İbn Abbas'a
gidelim" dedim. İbn Abbas'ın yanına girdiğimizde cariyesi yanındaydı.
Benim iki, Sinan'ın ise bir sorusu vardı. Sinan bana: "Sizi baş başa
bırakayım mı?" deyince, ben: "Hayır" dedim. İbn Abbas'a:
"Yanımızda kurbanlık deve vardı. Ancak huysuzlaştı ve onunla baş etmekte
aciz kaldık. Mekke'ye döndüğümüzde bu konuyu araştırıp soracağımı
söyledim" dediğimde, İbn Abbas şu karşılığı verdi: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) de zamanında filan kişiyle kurbanlık develeri
yollamış ve gerekli talimatları vermişti. Adam gittikten bir süre sonra geri
döndü ve: "Ey Allah'ın Resulü! Huysuzlaşıp beni aciz bırakan develerle ne
yapayım?" diye sordu. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
''Böylesi develeri kes, boynuna işaret olarak asılan terlikleri kanına batır ve
bu kanı hayvanın yüzüne sür. Ancak ne sen ne de seninle bulunanlar onun etinden
yemeyin'' dedi."
Ona: "Savaşlara
katıldığımda ganimetler elde ediyorum. Annemin adına köle azat edebilir miyim?
Onun köle azat etme borcu varsa onun adına ben azat etsem olur mu?" diye
sorduğumda, İbn Abbas şöyle dedi: "Kadının biri Sinan b. Abdillah'ı Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e gönderdi ve annesinin haccetmeden öldüğünü,
annesinin yerine kendisinin haccedip edemeyeceğini sormasını istedi. Allah
Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona: ''Şayet annesinin borcu olsaydı ve bu
borcu annesinin adına kendisi ödeseydi kabul edilmez miydi?'' buyurunca, Sinan:
"Evet, edilirdi" dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''O
zaman annesinin yerine haccedebilir'' buyurdu. Sinan b. Abdillah deniz suyunu
da sordu. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Deniz suyu temizdir''
buyurdu."
[Sahih]
Heysemi,
Mecmau'z-Zevaid'de (1/215, 216) Ahmed'i kaynak göstererek zikretmiş ve sahih
olduğunu söylemiştir. 872 (l)'de tekrar etmiştir.
10954 (8)- Müsa b.
Seleme der ki: "Sinan b. Seleme ile yanımıza kurbanlık iki deve alarak
hacca gittik. Ancak yolda giderken develer huysuzlaştı ve onlarla başetmekte
zorlandık. Sinan bana: "İbn Abbas'a gidelim mi?" diye sordu. İbn
Abbas'ın yanına geldiğimizde Sinan ona şöyle sordu ... " Sonrasında ravi
bir önceki hadisi zikredip İbn Abbas'tan naklen şöyle devam etti: "Cuheyne
kabilesinden olan adam: "Ey Allah'ın Resulü! Babam (hacca gidemeyecek
kadar) yaşlı biri ve haccını ifa etmedi" deyince, Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): Baba'nın yerine haccedebilirsin!'' buyurdu.
[Sahih]
Diğer tahric: Tam
metniyle Müslim (1/374) rivayet etti.
10955 (9)- İbn Abbas
bildiriyor: İbn Abbas der ki: Veda haccında Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), bineğinin arkasına Fadl b. Abbas'ı bindirmişti. Has'amlı bir kadın
geldi ve: "Ey Allah'ın Resulü! Allah'ın farz kıldığı hac ibadeti babam
yaşlıyken ve bineğe binemeyecek durumdayken geldi. Onun yerine ben hacedebilir
miyim?" diye sordu. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Babanın
yerine haccedebilirsin'' buyurdu.
[-Sahih-]
10956 (10)- İbn Abbas
bildiriyor: Has'am kabilesinden bir kadın Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'e geldi ve: "Ey Allah'ın Resulü! Allah'ın farz kıldığı hac ibadeti
babam yaşlıyken ve bineğe binemeyecek durumdayken geldi. Onun yerine ben hacedebilir
miyim?" diye sordu. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Evet!
edebilirsin'' buyurdu.
[-Sahih-]
10957 (11)- İbn Abbas
der ki: Veda haccında Resetlullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), bineğinin
arkasına Fadl b. Abbas'ı bindirmişti. Has'amlı bir kadın fetva istemek üzere
geldi. Fadl ile kadın birbirlerie bakmaya başlayınca da Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) Fadl'ın yüzünü tutup başka bir yöne çevirdi.
Kadın: "Ey Allah' ın Resulü! Allah'ın farz kıldığı hac ibadeti babam yaşlıyken
ve bineğe binemeyecek durumdayken geldi. Onun yerine ben hacedebilir
miyim?" diye sorunca, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Evet!
edebilirsin'' buyurdu.
[-Sahih-]
Diğer tahric: Daha uzun
bir metinle Malik, Muvatta'da (1/329) rivayet etti.
10958 (12)- Süleyman b.
Yesar der ki: "Abbas'ın oğullarından ya Abdullah ya da Fadl bana şöyle
bildirdi: "Hac mevsiminde Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in bineğinin
arkasına binmiştim. Adamın biri geldi ve: "Babam (veya annem) yaşlı ve
henüz haccetmedi. Deveye bindirecek olsam üzerinde duramaz, deveye bağlayacak
olsam hayatından yana endişe ederim. Onun yerine ben haccedebilir miyim?"
dedi. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Şayet borcu olsa sen bu
borcu ödemez miydin?" diye sorunca, adam: "Evet, öderdim" dedi.
Bunun üzerine Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''0 zaman onun adına
sen haccet'' buyurdu." Ravi Yahya der ki: "Zannımca adam babası için
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile konuştu."
[Sahih]
10959 (13)- Süleyman b.
Yesar, Abdullah b. Abbas'tan veya Fadl b. Abbas'tan bildiriyor: "Adamın
biri Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e şöyle sordu ... " Sonrasında
ravi bir öncekinin aynısını zikreder.
[Sahih]
Müsned'i tertip eden der
ki: "Bu hadis daha uzun bir metinle Hz. Ali'den rivayet edilmiştir. Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in haccı konusu işlenirken zikredilecektir."
2. İbn Abbas
- - (-)
10960- İbn Abbas
bildiriyor: Kadının biri haccetmeyi adadı, ancak bu adağını yerine getiremeden
öldü. Öldükten sonra erkek kardeşi Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e geldi
ve bu konuyu sordu. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Şayet
kardeşinin para borcu olsaydı sen bu borcu onun yerine öder miydin?'' diye
sorunca, adam: "Tabi ki, öderdim" dedi. Bunun üzerine Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''O halde Allah'a olan bir borç da en başta
ödenmelidir'' buyurdu.
[Sahih]