DEVAM: 27- Canlılara
Karşı Merhamet Etmenin Fazileti, Onlara Eziyet Etmenin Vebali
7. Hişam b. Hakım b.
Hizam ve İyad b. Ganın
- - (-)
22667 (1)- Hişam b.
Urve, babasından bildiriyor: İbn Hizam, Şam'da güneş altında bekletilen zımmi
bir toplulukla karşılaştı. "Bunlar kim?" diye sorduğunda:
"Haraçlarından bir kısmını ödemediler" dediler. Bunun üzerine İbn
Hizam: "Şehadet ederim ki Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in:
''Allah dünyada iken insanlara eziyet edenleri kıyamet gününde cezalandırır''
buyurduğunu işittim" dedi. Sonra zamanın Filistin valisi olan Umeyr b.
Sa'd'ın yanına girip bu konuyu konuşunca söz konusu zımmileri serbest bıraktı.
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim,
birr 4/201 7 (2613), Ebu Davud, imi/ret 3/169 (3045), İbn Hibban (s. 377, no.
1567) ve Beyhaki (9/205) rivayet ettiler.
22668 (2)- Hişam,
babasından bildiriyor: "Hişam b. Hakim, Şam'da Nabatilerden güneşte
bekletilen bir topluluk gördü ... " Sonrasında ravi bir öncekinin aynısını
bildiriyor.
[Sahih]
22669 (3)- Urve b.
ez-Zübeyr bildiriyor: Hişam b. Hakim, güneş altında bekletilen zımmi (azınlık
tebadan) bir toplulukla karşılaştı. "Bunlar kim?" diye sorduğunda:
"Haraç ödeyenIerden bir topluluk" dediler. Bunun üzerine Hişam, Şam
valisi Umeyr b. Sa'd'ın yanına girdi ve: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in: ''Allah dünyada iken insanlara eziyet edenleri kıyamet gününde
cezalandırır'' buyurduğunu işittim" dedi. Umeyr de: "Onları serbest
bırakın" emrini verdi.
[Sahih]
22670 (4)- Urve bildiriyor:
Bana bildirilene göre İyad b. Canın, haraç borçlarından dolayı güneşte
bekletilen Nabatilerden bir topluluk görünce: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in: ''Allah dünyada iken insanlara eziyet edenleri kıyamet
gününde cezalandırır'' buyurduğunu işittim" dedi.
[Zayıf]
22671 (5)- Halid b.
Hakim b. Hizam der ki: Ebu Ubeyde bir adam (vali) hakkında ağır konuşunca Halid
b. el-Velid ona engelolmak istedi ve: "Bu şekilde valiyi kızdırdın"
dedi. Bunun üzerine Ebu Ubeyde valinin yanına gelip şöyle dedi: "Niyetim
seni kızdırmak değildi. Ancak Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in:
''Kıyamet gününde en ağır cezayı dünyada iken insanlara eziyet edenler
görecektir'' buyurduğunu işittim."
[Hasen]
Diğer tahric: Tayalisı
(1157), Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de (3824) ve Beyhakl, Şuabu'l-iman'da
(5356) rivayet ettiler.
22672 (6)- Safvan,
Şureyh b. Ubeyd el-Hadrami ile başkasından bildiriyor: İyad b. Ganm, Dara
kalesini ele geçirdiği zaman kale komutanını kamçılattı. Bu yaptığından dolayı
Hişam b. Hakim, İyad'a ağır sözler sarfetti İyad da bu laflara çok kızdı.
Birkaç gün geçtikten sonra Hişam, İyad'ın yanına gelip özür diledi ve:
"Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Kıyamet gününde en ağır cezayı
dünyada iken insanlara eziyet edenler görecektir'' buyurduğunu işitmedin
mi?" dedi. İ yad ona şu karşılığı verdi: "Ey Hişam b.Hakim! Senin
işittiğin şeyleri işittik, gördüğün şeyleri de gördük. Peki, sen Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Kim bir yöneticiye bir konuda nasihat etmek
isterse bunu açıkça yapmasını onu bir kenara çekip yalnızken söylesin. Eğer
yönetici bu nasihatı kabul ederse kendisine yakışanı yapmış olur. Kabul etmezse
de nasihat eden görevini ifa etmiş olur'' buyurduğunu işitmedin mi? Ey Hişam!
Sen de bu konuda cesur birisin. Ancak Allah'ın takdir ettiği bir yöneticiye
karşı bu şekilde cüretkar davranırken onun tarafından öldürülmekten
çekinmelisin! Zira böylesi bir durumda Allah'ın takdir ettiği bir yöneticinin
haklı olarak maktülü olursun."
[Hasen]
Diğer tahric: Taberani,
el-Mu'cemu'l-kebir'de (17/1007) ve Hakim (3/290) rivayet ettiler.
27253 (1)' de tekrar
edecektir.
22673 (7)- Urve b.
ez-Zübeyr bildiriyor: Hişam b. Hakim b. Hizam, Humus valisi İyad b. Ganın'ın,
haraç borcundan dolayı Nabatilerden bazı insanları ceza olarak güneşin altında
beklettiğini görünce şöyle çıkıştı: "Ey İyad! Bu nedir? Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Allah dünyada iken insanlara eziyet
edenleri (kıyamet gününde) cezalandırır'' buyurduğunu işittim."
[Sahih]
22674 (8)- Urve b.
ez-Zübeyr bildiriyor: İyad b. Ganın ile Hişam b. Hakim b. Hizam, Humus'ta
valinin Nabatilerden bazılarını ceza olarak güneşte beklettiğini gördüler.
İkisinden biri valiye şöyle dedi: "Ey Filan! Bu nedir? Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Allah dünyada iken insanlara eziyet
edenleri (kıyamet gününde) cezalandırır'' buyurduğunu işittim."
[Sahih]
22675 (9)- Hişam b.
Urve, babasından bildiriyor: Hişam b. Hakim b. Hizam, Filistin'de haraç
borçlarından dolayı eziyete maruz kalan bir toplulukla karşılaşınca (valiye):
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Allah dünyada iken
insanlara eziyet edenleri kıyamet gününde cezalandırır'' buyurduğunu
işittim" dedi.
[Sahih]