5- İdarecinin Halka
Karşı Görev ve Sorumlulukları
1. Ebu Said
- - (-)
27089 (1)- Ebu Said'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Kıyamet günü Allah'ın en çok sevdiği ve kendisine en yakın tuttuğu kiş i,
adil olan yöneticidir. Allah'ın kıyamet gününde insanlar içinde en nefret
ettiği ve en ağır cezaya maruz bırakacağı kişi de, zalim bir yöneticidir.''
[Hasen]
Diğer tahric:
Tirmizi3/608 (1329, "hasen garib") rivayet etti.
27090 (2)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Kıyamet gününde Allah'ın insanlar içinde en çok sevdiği ve
kendisine en yakın tuttuğu kimse, adil olan yöneticidir. Kıyamet gününde Allah'ın
insanlar içinde en nefret ettiği ve en ağır cezaya maruz bırakacağı kimse de,
zalim bir yöneticidir.''
[Hasen]
2. Ma'kil b. Yesar
- - (-)
27091 (1)- Ma'kil'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Sayıca az olsun
veya çok olsun bir topluluğa idareci olan kişi,onlara adil davranmadığı zaman
Allah onu yüz üstü cehennem ateşine atar'' buyurmuştur.
[Zayıf]
27092 (2)- Ma'kil b.
Yesar'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bir
topluluğa yönetici olup da onlara ihanet eden kişi, cehennem ateşindedir''
buyurmuştur.
[Sahih]
Diğer tahric: Bu kanalla
Müslim (4760) rivayet etti.
27093 (3)- Hasan
bildiriyor: Ma'kil b. Yesar hastalandığı zaman Ubeydullah b. Ziyad ziyaretine
geldi. Ma'kil ona şöyle dedi: "Sana Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), daha önce rivayet etmediğim bir hadisi rivayet edeceğim. Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Allah'ın bir topluluğa yönetici kıldığı bir
kul, öldüğünde yönettiği kişilere ihanet etmiş bir şekilde ölmüşse Allah ona
cenneti haram kılar'' buyurdu."
[Sahih]
Diğer tahric: Bu kanalla
Buhari (7150, 7151) ve Müslim (280, 4757-8) rivayet ettiler.
27094 (4)- Ma'kil
el-Müzenl'nin kızı der ki: "Babam Ma'kil hastalanıp durumu ağırlaştığı
zaman İbn Ziyad ziyaretine geldi ... " Sonrasında ravi önceki bir
rivayetin aynısını aktarır.
[Zayıf]
27095 (5)- Hasan
bildiriyor: Ma'kil b. Yesar hastalanıp durumu ağırlaştığı zaman Ubeydullah b.
Ziyad ziyaretine geldi. Ma'kil ona şöyle dedi: "Sana Resulullah'tan
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) işittiğim bir hadisi aktaracağım. Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bir topluluğa yönetici olan kişi, yönettiği
kişilere karşı nasihatçı (adil) olmazsa cennetin kokusunu dahi alamaz. Cennetin
kokusu da yüz yıllık bir mesafeden dahi duyulur'' buyurdu." İbn Ziyad:
"Daha önce bana bu hadisi aktarsaydın ya!" deyince, Ma'kil:
"Şayet şu an içinde bulunduğun bu durum olmasaydı yine sana bunu rivayet
etmezdim" karşılığını verdi.
[Sahih]
3. Ebu Hureyre
- - (-)
27096- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Kişi on kişiye dahi
olsa idarecilik yapmışsa kıyamet gününde elleri bağlı bir şekilde huzura çıkar.
Artık ya adaleti onu çözerı ya da zulmü helak eder" buyurmuştur.
[Sahih]
Diğer tahric: Darimi,
siyer 2/313 (2515), Taberani, M. el-Kebir'de 6/27 (5387), İbn Ebi Şeybe, cihad
12/219 (12600) rivayet ettiler.
4. Ebu Hureyre
- - (-)
27097- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Siyasi liderı kalkan gibidir. Onun gücüyle savaşılır ve onunla korunulur.
Şayet takva ile yönetir ve adilolursa bunun karşılığında sevabını alır. Bunlar dışında
bir şeylerle yönetirse de günahını üstlenir. ''
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari,
cihad (4/60), Müslim 3/1471 (1841), Ebu Davud 3/82 (2757) ve Nesai (7/155)
rivayet ettiler.
5. Ebu Hureyre
- - (-)
27098- Ebu Kahzem der
ki: Ziyad'ın veya İbn Ziyad'ın zamanmda içinde hurma çekirdeği büyüklüğünde
buğday taneleri bulunan bir kese bulundu. Tanelerin üzerinde: "Bunlar
adaletle hükmedilen bir zamanda yetişmiştir" yazılıydı.
[Zayıf]
6. Ebu Umame
- - (-)
27099- Ebu Umame'nin
bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Kişi
on ve daha üzeri kişiye idarecilik yapmışsa kıyamet gününde elleri boynuna
bağlı bir şekilde huzura çıkar. Artık ya iyilikleri onu çözer; ya da günahları helak
eder. Yöneticiliğin başı kınanma; ortası pişmanlık; kıyamet gününde sonu Ise
hüsran olur''
[Hasen]
Heysemi (9033) der ki:
"Hadisi İmam Ahmed ve Taberani rivayet etmiş olup, ravilerden Yezid b. Ebi
Malik'i İbn Hibban ve başkaları güvenilir kabul etmiştir. Diğer ravileri
güvenilir kimselerdir."
7. Ebu Said
- - (-)
27100 (1)- Ebu Said'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Ahlr zamanda malı
saymadan veren bir halife olacaktır" buyurmuştur.
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim,
fiten 4/2235 (2914) rivayet etti.
27101 (2)- Ebu Said ile
Cabir'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Ahir
zamanda malı saymadan Insanlara dağıtan bir halife olacaktır" buyurmuştur.
[Sahih]
27102 (3)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Benden
sonra malı sayıyla değil de avuçla veren bir halife gelecektir"
buyurmuştur.
[Sahih]
27103 (4)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
''Halifeleriniz içinde malı sayıyla değil de avuçla veren biri olacaktır''
buyurmuştur.
[Sahih]
27104 (5)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
''Allah bu ümmete malı sayıyla değil avuçla veren bir halife gönderecektir''
buyurmuştur.
[Hasen]
27105 (6)- Ebu'l-Veddak
bildiriyor: "Vallahi başımıza gelen her bir yönetici bir öncekinden, gelen
her bir yıl da bir öncekinden daha kötü oluyor" dediğimde Ebu Said
el-Hudri şu karşılığı verdi: Şayet Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den
işittiğim bir söz olmasaydı ben de senin dediğini derdim. Ancak Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Başınıza öyle bir yönetici geçecek ki malı
sayıyla değil avuçla verecektir. Kişi ona gelip de bir şey istediği zaman bu
yönetici ona: ''İstediğin kadar al!'' diyecektir. O kişi de doldurmak için
giysisini yere serecektir'' buyurduğunu işittim. Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) bunu göstermek için de üzerine giydiği büyük bir hırkayı yere serdi ve
adamın malı bu giysiye nasıl doldurduğunu gösterdi. Sonra hırkayı kenarlarından
topladı ve: "Bu şekilde adam alacağmı alıp gidecektir'' buyurdu.
[Hasen]
27106 (1)- Ebu Nadra der
ki: Cıbir b. Abdullah'ın yanındayken:
"Iraklılara (haraç
olarak toplanan) yiyecek ve dirhemin getirilmemesi çok uzak değildir"
dedi. "Nereden?" diye sorduğumuzda: "Acemlerden! Zira artık
vermeyecekler" karşılığını verdi ve: "Iraklılara (haraç olarak
toplanan) dinar ve yiyeceklerin getirilmemesi çok uzak değildir" dedi.
"Nereden?" diye sorduğumuzda: "RumIardan! Zira artık
vermeyecekler" karşılığını verdi. Biraz sustuktan sonra da şöyle dedi:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): '' ümmetimin son zamanlarında
malı sayıyla değil avuçla veren bir halife olacaktır'' buyurdu."
Ravi Cüreyri der ki: Ebu
Nadra ile Ebu'I-AHi'ya: "Sizce bu halife Ömer b. Abdilazız midir?"
diye sorduğumda: "Hayır!" dediler.
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim,
(iten 4/2234 (2913) rivayet etti.
27107 (2)- Ebu Said ile
Cabir b. Abdillah'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''Ahir zamanda malı saymadan dağıtan bir halife olacaktır''
buyurmuştur.
[Sahih]
27108 (1)- İbn Ömer'in
bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
''Hepiniz idarecisiniz ve idare ettiklerinizden sorumlusunuz. Halife,
insanların idarecisidir ve onlardan sorumludur. Erkekı ailesinin idarecisidir
ve onlardan sorumludur. Kadını kocasının evinin idarecisidir ve bundan sorumludur.
Köle, efendisinin malının idarecisidir ve ondan sorumludur. Bilin ki hepiniz
idarecisiniz ve hepiniz idare ettiklerinizden sorumlusunuz.''
[Sahih]
Diğer tahric: Ebu Davud
(3/91) ve Tirmizi (3/33) rivayet ettiler.
27109 (2)- İbn Ömer'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
''Hepiniz idarecisiniz ve idare ettiklerinizden sorumlusunuz. Halife,
insanların idarecisidir ve onlardan sorumludur. Erkekı ailesinin idarecisidir
ve onlardan sorumludur. Kadını kocasının evinin ve çocuklarının idarecisidir ve
onlardan sorumludur. Köle, efendisinin malının idarecisidir ve ondan
sorumludur. Bilin ki hepiniz idarecisiniz ve hepiniz idare ettiklerinizden
sorumlusunuz. ''
[Sahih]
27110 (3)- Velıb b.
Keysan bildiriyor: İbn Ömer çobanın birinin sürüsünü kötü bir yerde yaydığını
görünce: "yazıklar solun sana ey çoban! Sürüyü başka bir yere götürsene!
Zira Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Her bir idareci idare
ettiklerinden sorumludur'' buyurduğunu işittim" dedi.
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari,
el-EdEbu'l-müfred'de (416) rivayet etti.
27111 (4)- İbn Ömer'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
''Hepiniz idarecisiniz ve idare ettiklerinizden sorumlusunuz. Halife,
insanların idarecisidir ve onlardan sorumludur. Erkekı ailesinin idarecisidir
ve onlardan sorumludur. Köle, efendisinin malının idarecisidir ve ondan
sorumludur. Kadın da, kocasının evinin idarecisidir ve bundan sorumludur. ''
[Sahih]
Diğer tahric: Bu kanalla
Buhari (7138), Müslim (4754) ve Ebu Davud (2928) rivayet ettiler.
27112 (5)- Abdullah b.
Ömer bildiriyor: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Hepiniz idarecisiniz
ve idare ettiklerinizden sorumlusunuz. Halife, insanların idarecisidir ve
onlardan sorumludur. Erkekı ailesinin idarecisidir ve onlardan sorumludur.
Kadını kocasının evinin idarecisidir ve bundan sorumludur. Hizmetçi,
efendisinin malının idarecisidir ve ondan sorumludur'' buyurduğunu işittim.
Bunları Nebi'den (Sallallahu aleyhi ve Sellem) işittim ve sanırım yine: ''Kişi,
babasının malının idarecisidir ve bundan sorumludur. Hepiniz idarecisiniz ve
hepiniz idare ettiklerinizden sorumlusunuz'' buyurmuştur.
[Sahih]
Diğer tahric: Bu kanalla
Buhari (2751, 2558), Müslim (4755) ve Nesai, es-Sünenu'l-kübra'da (8823)
rivayet ettiler.
27113 (6)- İbn Ömer'in
bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Allah
bir kulu, az olsun çok olsun bir topluluğun başına idareci olarak getirdiği
zaman kıyamet gününde onlara karşı Allah'ın emirlerini uygulamış mı, yoksa bu
emirleri heba mı etmiş, mutlaka hesabını da sorar. ''
[Sahih]