باب:
الاستنثار في
الوضوء.
25. Abdest Alırken Sümkürmek
حدثنا
عبدان قال:
أخبرنا عبد
الله قال:
أخبرنا يونس،
عن الزهري
قال: أخبرني
أبو إدريس:
أنه
سمع أبا
هريرة، عن
النبي صلى
الله عليه وسلم
أنه قال: (من
توضأ
فليستنثر،
ومن استجمر
فليوتر).
[-161-] Ebu Hureyre r.a., Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den şunu
rivayet etmiştir: Abdest alan kimse istinsar yapsın (sümkürsün), taş ile
istinca yapan kimse tek sayıda taş kullansın.
AÇIKLAMA: Arapça konu başlığında yer alan peltek
istinsâr" kelimesi, abdest alan kişinin burnuna çektiği suyu, içeriyi tam
olarak temizlemek maksadıyla dışarıya atmasıdır. Bunun sol elle yapılması
müstehaptır.
"Sümkürsüni' emrinden ilk anda bunun farz olduğu
anlaşılmaktadır. Dolayısıyla burna su çekmeyi farz gören Ahmed İbn Hanbel,
İshak, Ebu Ubeyde, Ebu Sevr ve İbnü'l-Münzir gibi âlimlerin sümkürmeyi de farz
görmeleri gerekir, çünkü bu da su çekme gibi emredilmiştir. el-Muğnî yazarının
sözlerinden ilk anda anlaşıldığına göre onlar bunu farz olarak kabul etmekte
ve onlara göre buma su çekmenin meşruluğu sümkürme olmadan gerçekleşmemektedir.
Çoğunluğun buradaki emrin mendupluk ifade ettiğine dair delilleri ise
Tirmizî'nin hasen, Hâ-kim'in sahih gördüğü, Hz. Peygamberin bir bedeviye
söylediği şu sözdür: "Allah'ın sana emrettiği gibi abdest Hz. Peygamber
bedeviyi âyete yönlendirmiştir. Ayette ise burna su çekmekten bahsedilme
mektedir.
Abdest alırken sümkürmekten maksat burnu temizlemektir. Çünkü
burnun temiz olması kişinin (namazda sure ve duaları) rahat olarak okumasına
yardımcı olmaktadır. Zira nefesin çıktığı yeri temizlemekle harfler doğru bir
şekilde telaffuz edilebilmektedir. Ayrıca uykudan kalkan kimse için buna ek
olarak şeytanı kovma durumu da söz konusudur.