باب:
التيمن في
الوضوء
والغسل.
31. Abdest Ve Gusülde Sağdan Başlamak
حدثنا
مسدد قال:
حدثنا
إسماعيل قال:
حدثنا خالد،
عن حفصة بنت
سيرين، عن أم
عطية قالت:
قال النبي صلى
الله عليه
وسلم لهن في
غسل ابنته:
(ابدأن
بميامنها
ومواضع
الوضوء منها).
[-167-] Ümmü Atıyye r.anha şöyle demiştir: Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) (vefat eden) kızının yıkanması sırasında kadınlara şöyle buyurdu:
"Sağ tarafından ve abdest azalarından başlayın.
Tekrar: 1253, 1254, 1255, 1256, 1257, 1258, 1259, 1260, 1261,
1262, 1263
حدثنا
حفص بن عمر
قال: حدثنا
شعبة قال:
أخبرني أشعث
بن سليم قال:
سمعت أبي، عن
مسروق، عن عائشة
قالت: كان
النبي صلى
الله عليه
وسلم يعجبه
التيمن في
تنعله وترجله
وطهوره، وفي
شأنه كله.
[-168-] Aişe (r.anha) şöyle demiştir: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
ayakkabı giymede, saçını-sakalını taramada, abdest almada, (hasılı) bütün
İşlerde sağdan başlamayı severdi.
Tekrar: 426, 5380, 5854, 5926.
AÇIKLAMA: Hz. Peygamber'in sağ taraftan başlamayı
sevmesinin sebebi şu olabilir: Ashab-i yemin (amel defterini sağ taraftan
alacak olanlar) cennetlik olduğu için, o da bununla tefeül ediyordu.
Hadislerden
Çıkan Bazı Sonuçlar
Tarama, yıkama ve tıraş olmada başın sağ yarısından başlamak
müstehap-tır. "Tıraş olma vücuttan bir şeyi giderme olduğu İçin bunda
soldan başlanır" denilemez. Aksine bu da ibadet ve süslenmedir. Başı tıraş
ederken sağ yarısından başlama konusu yakında gelecektir.
Ayakkabı giyerken sağdan, çıkarırken soldan başlanır. Abdestte
önce el ve ayak yıkanırken önce sağdan başlanır. Gusül yaparken de vücudun sağ
yarısından başlanır.
Bu hadis imamın sağında namaza durmaya, caminin sağ tarafında
namaz kılmaya, yeme ve içmede sağdan başlamanın müstehap olduğuna delil getirilmiştir.
Buhari hadisi, bu konularla ilgili bölümlerin tümünde nakletmiştir.
Nevevî şöyle der: Şereflendirme ve süslenme anlamı taşıyan
durumların tümünde sağdan başlama, dinde yerleşik bir kuraldır. Şereflendirme
ve süslenme anlamının zıddını barındıran durumlarda ise soldan başlama
müstehaptır. Alimler abdestte sağ organları Önce yıkamanın sünnet olduğu
konusunda icma etmişlerdir. Buna aykırı olarak abdest alan kişi fazileti
kaçırmış olmakla birlikte abdesti tamdır.
Büyük ilim adamı Üstad Muvaffak (İbn Kudâme) el-Muğnîde
"Bunun farz olmadığı konusunda bir görüş ayrılığı bilmiyoruz"
demiştir.