DEVAM: 66. Develerin, Binek Hayvanlarının, Davarların
İdrarlarının Hükmü, Bu Hayvanların Ağıllarında Namaz Kılmak
حدثنا
آدم قال:
حدثنا شعبة
قال: أخبرنا
أبو التياح
يزيد بن حميد،
عن أنس قال : كان
النبي صلى
الله عليه
وسلم يصلي،
قبل أن يبنى
المسجد، في
مرابض الغنم.
[-234-] Enes r.a. şöyle demiştir: Mescid inşa edilmeden önce Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) koyun ağıllarında namaz kılardı.
Tekrar: 428, 429, 1868, 2106, 2771, 2774, 2779, 3932.
AÇIKLAMA: Koyunların idrar ve dışkılarının temiz
olduğunu kabul edenler, Nebi s.a.v.'in koyun ağıllarında namaz kıldığını ifade
eden bu hadisi esas almışlardır. Çünkü koyun ağıllarında mutlaka koyun idrar ve
dışkısı bulunur. Bu, sahabenin namaz kılarken bu idrar ve dışkıya temas
ettiklerini, bunun necis olmadığını gösterir.
Bu görüş sahiplerine, namaz kılan kişi ile koyun idrar ve
dışkısı arasında bir engelin bulunmuş olmasının mümkün olduğu söylenerek itiraz
edilmiştir. Bu itiraza da "Sahabe namaz kılarken yer ile kendileri arasına
bir engel koymazlardı" denilerek cevap verilmiştir. Ancak bu, tartışmaya
açık bir husustur. Çünkü bu, bir şeyin olmadığına dair şahitlik yapmaktır.
Bunun yerine bu namazın bir asıla (temel prensibe) dayandığı söylenebilir.
Buna da şu şekilde cevap verilir: Sahihayn'da Enes'ten rivayet edildiğine göre
Hz. Peygamber onların evindeki bir hasırın üzerinde namaz kılmıştır. Yine Hz.
Aişe'den rivayet edildiğine göre o bir baş örtüsünün üzerinde namazını kılardı.
İbn Hazm şöyle demiştir: Bu hadis neshedilmiştir. Çünkü hadiste
bu durumun mescidin inşa edilmesinden önce olduğu söylenmiştir. Öyleyse bu
durum hicretin ilk yıllarında olmuş olabilir. Hz. Aişe'den sahih olarak
nakledildiğine göre Hz. Peygamber ashabına arazilerde mescit yapılmasını ve
buralara güzel koku sürülmesini ve buraların temiz tutulmasını emretmiştir.
Bunu İmam Ahmed, Ebu Dâvud ve başkaları rivayet etmiştir. İbn Huzeyme ve diğer
hadisçiler bu hadisi sahih kabul etmişlerdir. Ebu Dâvud ve diğer hadisçiler
Semure'den şu fazlalıkla hadisi rivayet etmiştir: "...ve mescitleri temiz
tutmamızı emretti."
Bu olay mescidin bina edilmesinden sonra olmuştur. İbn Hazm'ın
nesh iddiasına gelince bu, önce bunun caiz olmasını sonra da yasaklanmasını
gerektirir. Oysa bu tenkide açıktır. Çünkü Hz. Peygamber'in ve koyun ağılında
namaz kılmaya izin verdiği, Müslim'in Câbir İbn Semure'den rivayet ettiği
hadiste sabittir. Evet bu hadis koyun ağıllarının temiz olduğunu göstermez. Ancak
bu hadiste deve ağıllarında namaz kılmanın yasaklanması da vardır. Şayet namaz
kılmaya izin vermek temizliği gerektirseydi, deve ağılında namaz kılmanın
yasaklanması deve idrarının necis olmasını gerektirirdi. Hiç kimse bu ikisi arasında
bir fark olduğunu söylememiştir. İzin ve yasak, temizlik ve necasetle ilgili
olmayan bir şeyden kaynaklanmaktadır ki bu da koyunun cennet bineklerinden
olması, devenin ise şeytanlardan yaratılmasıdır.