SAHİH-İ BUHARİ

Bablar - Konular - Numaralar

KİTABU’S SALAT

<< 248 >>

باب: الصلاة على الحصير.

20. Hasır Üzerinde Namaz Kılmak

 

-وصلى جابر وأبو سعيد في السفينة قائما.وقال الحسن: قائما ما لم تشق على أصحابك، تدورمعها، وإلا فقاعدا.

Câbir ve Ebu Saîd gemideyken ayakta namaz kıldılar. Hasan-ı Basrî de şöyle dedi: "Diğer insanları rahatsız etmediğin sürece gemideyken ayakta namaz kılabilirsin. Geminin yön değiştirmesine tabî olursun. Eğer insanları rahatsız ediyorsan, oturarak namaz kılarsın."

 

حدثنا عبد الله قال: أخبرنا مالك، عن إسحق بن عبد الله بن أبي طلحة، عن أنس بن مالك: أن جدته مليكة، دعت رسول الله صلى الله عليه وسلم لطعام صنعته له، فأكل منه، ثم قال: (قوموا فلأصل لكم). قال أنس: فقمت إلى حصير لنا، قد اسود من طول ما لبس، فنضحته بماء، فقام رسول الله صلى الله عليه وسلم، وصففت أنا واليتيم وراءه، والعجوز من ورائنا، فصلى لنا رسول الله صلى الله عليه وسلم ركعتين، ثم انصرف.

 

[-380-] Enes İbn Mâlik'den şöyle nakledilmiştir: Enes bin Malik'in ninesi Müleyke Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i Onun için pişirdiği bir yemeğe davet etmişti.  Allah Resulü Sallallahu Aleyhi ve Sellem yemeği yedikten sonra: 'kalkın size namaz kıldırayım' dedi." 

 

Enes olayı anlatmaya şu şekilde devam etti:  "Sıkça kullanılmaktan kararan bir hasırımız vardı, ona doğru yöneldim. Üzerine biraz su serptim. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp namaza başladı. Ben ve yetim bir çocuk arkasında saf tuttuk. İhtiyar ninem ise, bizim arkamızda namaza durdu. Allah Resulü Sallallahu Aleyhi ve Sellem bize iki rekat namaz kıldırdı. Sonra yanımızdan ayrıldı.

 

Tekrar: 727, 860, 871, 874, 1164.

 

 

AÇIKLAMA:     (Hasır Üzerinde Namaz Kılmak) Bu konuda İbn Battal şöyle demiştir: "Eğer üzerinde namaz kılınan örtü, bir adam boyu veya daha uzunsa buna hasır denir, seccade denmez. Hem hasır, hem de seccade hurma yaprağından ve benzeri maddelerden örülür.

 

(Cabir namaz kıldı); İbn Ebi Şeybe, Enes'in kölesi Abdullah İbn Ebî Utbe kanalıyla bu hadisi senediyle birlikte zikretmiştir. Şöyle ki; "Ebu'd-Derdâ, Ebu Saîd el-Hudrî, Câbir İbn Abdullah ve daha başkalarıyla birlikte yolculuğa çıktık, İmamımız gemideyken ayakta bize namaz kıldırıyordu. Biz de arkasında ayakta namaza dururduk. Dileseydİk gemiyi demirleyebilirdik, (ama bunu yapmadık)."

 

İbnu'l-Müneyyir şöyle demiştir: "Gemide namaz kılmanın, hasır üstünde namaz kılma başlığı altında zikredilmesi, her ikisinin de toprağın üzerinde kılınan namaz olmamasından İleri gelir. Böylece, 'Ebu Davud ve diğer hadis imamları­nın tahriç ettiği Yüzünü toprağa sür' şeklindeki meşhur hadisten hareketle secde ederken toprağa temas etmenin şart olduğu görüşünün yanlış olduğu ifade edilmek İstenmiştir."

 

İmam Buhârî burada, gemide ayakta namaz kılma imkanı varken oturarak namaz kılmayı caiz gören Ebu Hanife ile diğer imamlar arasındaki ihtilafa işaret etmiştir. Bu hadise göre deniz taşıtlarına binmenin caiz olduğuna delil vardır.

 

Bu ifade, Nebi s.a.v.'in  gelme nedeninin yemek daveti olduğunu gösterir. Itbân hadisinde ise, namaz kıldığı yeri namaz­gah edinmelerini hedeflediği için ilk olarak namaz kılıp sonra yemek yemiştir. Nebi s.a.v.                             her iki davette ne gaye ile gelmişse önce onu yapmıştır.

 

(Su serptim) Su serpme, hasırı yumuşatmak için olabileceği gibi temizle­mek için de olabilir. Ancak kesin bir dille Enes'in temizlemek gayesiyle su serpti­ğini söylemek doğru olmaz. Aksine akla ilk gelen mana bunun dışındadır. Çün­kü aslolan temizliktir.

 

Hadisten Çıkarılan Sonuçlar

 

1- Düğün yemeği olmasa dahi, davet eden bir kadın olsa bile, eğer fitneye düşmekten emin olunmuşsa davete icabet edilmelidir.

 

2- Davet yemeğinden yenir.

3- Evde cemaatle nafile namaz kılınabilir. Bu olayda Nebi s.a.v. hane halkına namazın nasıl kılınacağını göstererek öğretmiştir. Çünkü nine, mescid-i nebeviden uzak bir yerde oturduğu için namazla İlgili bazı ayrıntıları bilmiyordu.

 

4- Namaz kılınacak yer -temizlenmelidir.

5- Çocuklar yetişkinlerle birlikte saf tutabilir.

6- Kadınlar erkeklerin arkasında saf tutar.

7- Kadın, kendisiyle birlikte saf tutacak başka bir kadın bulamazsa tek başına saf tutar.

8- Bu hadis, safın gerisinde tek başına namaz kılmanın caiz olduğuna delil olarak kullanılmıştır. Ancak bu rivayet, buna hiçbir surette delil olmaz.

 

9- Gündüz kılınan nafile namazlar, dört rekat olması gerektiğini savunanla­rın aksine iki rekat kılınabilir.

 

10- Temyiz çağındaki çocuğun abdesti ve namazı sahihtir.

11- Nafile namazın tek başına kılınmasının daha faziletli olması, ortada öğ­retmek gibi başka bir maslahatın olmadığı durumlarda söz konusudur. Hatta, eğer maslahat cemaatle kılmayı gerektiriyorsa, özellikle de Nebi s.a.v.'in şahsı söz konusu olunca cemaatle kılmak tek başına kılmaktan daha çok sevab kazanmaya sebep olur.

 

باب: الصلاة على الخمرة.

21. Seccade Üstünde Namaz Kılmak

 

حدثنا أبو الوليد قال:حدثنا شعبة قال:حدثنا سليمان الشيباني، عن عبد الله بن شداد، عن ميمونة قالت:

 كان النبي صلى الله عليه وسلم يصلي على الخمرة.

 

[-381-] Meymûne validemizden şöyle nakledilmiştir: "Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem, seccade üzerinde namaz kılardı.