باب: رفع
البصر إلى
الإمام في
الصلاة.
91. Cemaatin Namazda İmama Bakması
-وقالت
عائشة: قال
النبي صلى
الله عليه
وسلم في صلاة
الكسوف:
(فرأيت جهنم
يحطم بعضها
بعضا، حين
رأيتموني
تأخرت).
Aişe (r.anha) şöyle demiştir: "Resulullah s.a.v. güneş
tutulması namazında şöyle buyurmuştu; ''Sizler benim geri çekildiğimi
gördüğünüz anda ben de cehennemin bir kısmının diğer kısmını parçaladığını
gördüm."
حدثنا
موسى قال:
حدثنا عبد
الواحد قال:
حدثنا الأعمش،
عن عمارة بن
عمير، عن أبي
معمر قال: قلنا
لخباب: أكان
الرسول صلى
الله عليه
وسلم يقرأ في
الظهر
والعصر؟ قال:
نعم، قلنا: بم
كنتم تعرفون
ذاك؟ قال:
بإضطراب
لحيته.
[-746-] Ebu Ma'mer şöyle demiştir: "Habbâb'a, 'Resulullah Sallallahu
Aleyhi ve Sellem öğle ve ikindi namazlarında (Kur'an) okur muydu?' diye
sorduğumuzda bize 'evet' diye cevap vermişti. Biz: 'Peki siz O'nun okuduğunu
nasıl anlıyordunuz?1 diye tekrar sorunca şöyle demişti: 'Sakalının
oynamasından.
Tekrar: 760, 761 ve 777
حدثنا
حجاج: حدثنا
شعبة قال:
أنبأنا أبو
إسحق قال:
سمعت عبد الله
بن يزيد يخطب
قال: حدثنا
البراء، وكان
غير كذوب: أنهم
كانوا إذا
صلوا مع النبي
صلى الله عليه
وسلم فرفع
رأسه من
الركوع،
قاموا قياما،
حتى يروه قد
سجد.
[-747-] Bir gün Abdullah İbn Yezîd hutbe verirken şöyle demişti:
"Asla yalancılardan olmayan Berâ' biz'e şunu anlatmıştı (tahdîs ederek); Biz Resuiullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem ile birlikte namaz
kıldığımız zaman, zât-ı âlîleri rükudan başını kaldırıp doğrulduğunda O
Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in secdeye gittiğini görene kadar kıyamda
beklerdik."
حدثنا
إسماعيل قال:
حدثني مالك،
عن زيد بن أسلم،
عن عطاء بن
يسار، عن عبد
الله بن عباس
رضي الله
عنهما قال: خسفت
الشمس على عهد
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
فصلى، قالوا:
يارسول الله،
رأيناك تناول شيئا
في مقامك، ثم
رأيناك
تكعكعت؟ قال:
(إني أريت
الجنة،
فتناولت منها
عنقودا، ولو
أخذته لأكلتم
منه مابقيت
الدنيا).
[-748-] Abdullah İbn Abbâs (r.a.) şöyle demiştir: "Bir defasında
Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem zamanında güneş tutulmuştu.
Bunun üzerine Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem bir namaz
kıldırdı. Ashâb-ı kiram Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e: Ey Allah'ın
Resulü, namazda İken bulunduğunuz yerde bir şey almak üzere elinizi uzattınız
ama sonra sizin geri çekildiğinizi gördük?!' deyince Resul-i Ekrem (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: Ben cenneti gördüm ve oradan bir salkım meyve
almaya yeltendim. Şayet onu alsaydım dünya var olduğu sürece bunu
yiyebilecektiniz."
حدثنا
محمد بن سنان
قال: حدثنا
فليح قال:
حدثنا هلال بن
علي، عن أنس
بن مالك قال:
صلى
لنا النبي صلى
الله عليه
وسلم، في رقي
المنبر،
فأشار بيديه
قبل قبلة
المسجد، ثم
قال: (لقد رأيت
الآن، منذ
صليت لكم
الصلاة،
الجنة
والنار،
ممثلتين في
قبلة هذا
الجدار، فلم
أر كاليوم في
الخير والشر).
ثلاثاُ.
[-749-] Enes İbn Mâlik (r.a.) şöyle demiştir: "Bir gün Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem bize namaz kıldırdı ve sonra minbere çıkıp eliyle
mescidin kıble tarafına işaret ederek şöyle buyurdu; 'Şu anda, siz'e namazı
kıldırdığım andan itibaren, cennet ve cehennemi işte şu kıble tarafındaki
duvarda capcanlı bir şekilde gördüm. Hayır ve şer ile ilgili hususlarda bugün
gördüğüm gibi bir manzara daha önce hiç görmemiştim.' Resulullah üç kere
tekrar etmişti."
AÇIKLAMA: Cemaatin namazda
imama bakması ile ilgili olarak Zeyn İbnü'l-Müneyyir şöyle demiştir:
"Cemaatin namazda imama bakması ona tam anlamıyla uyma amacı taşır. Şayet
cemaatten bir kimse sağa sola kafasını evirip çevirmeden imamı
gözetleyebiliyorsa bu namazını doğru ve güzel kılmasını sağlar."
ibn Battal şöyle demiştir: "Bu rivayet, namaz kılan bir
kimse kıble yönüne doğru bakar diyen İmam Mâlik için bir delil teşkil
eder."
İmam Şafiî ve Kufe'li âlimler namaz kılan bir kimsenin secde
ettiği yere bakmasının müstehap olduğu görüşündedir. Çünkü bu, namazda huşu'u
yakalamak bakımından daha güzel bir yoldur.