SAHİH-İ BUHARİ

Bablar - Konular - Numaralar

KİTABU’L-İSTİSKA

<< 546 >>

28. "Allah'ın Verdiği Rızka Yalanlamakla Karşılık Veriyorsunuz [Vakıa 82] ayeti

 

Abdullah İbn Abbas (bu ayetteki رزقكم kelimesi yerine) شكركم  demiştir.

 

حدثنا عبد الله بن مسلمة، عن مالك، عن صالح بن كيسان، عن عبيد الله بن عبد الله بن عتبة بن مسعود، عن زيد بن خالد الجهني أنه قال:

 صلى لنا رسول الله صلى الله عليه وسلم صلاة الصبح بالحديبية، على إثر سماء كانت من الليلة، فلما انصرف، أقبل على الناس فقال: (هل تدرون ماذا قال ربكم). قالوا: الله ورسوله أعلم، قال: (أصبح من عبادي مؤمن وكافر، فأما من قال: مطرنا بفضل الله ورحمته، فذلك مؤمن بي وكافر بالكوكب، وأما من قال: بنوء كذا وكذا، فذلك كافر بي ومؤمن بالكوكب).

 

[-1038-] Zeyd İbn Halid el-Cühenî (r.a.)'den nakledilmiştir: "Gece yağan yağmurun ıslaklığı hala devam ederken Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem Hudeybiye'de bize bir sabah namazı kıldırmıştı. Namazı bitirince cemaate dönüp şöyle buyurdu:  "Rabbinizin ne buyurduğunu biliyor musunuz?" Cemaat: 'Allah ve Resulü daha iyi bilir" deyince Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu: "Rabbiniz şöyle buyuruyor; kullarımdan kimisi bana iman eden bir mümin olarak sabaha çıktığı halde kimisi beni inkar ederek sabaha girdi. Kim 'Bu yağmur bize Allah'ın bir fazlı ve rahmeti olarak gönderilmiştir' dediyse bana iman etmiş ve yıldızları inkar etmiş (küfür) demektir. Kim de  'Şu yıldız yüzünden, öteki yıldız yüzünden yağ­mur yağdı' demişse beni inkar etmiş (küfür) ve o yıldızlara iman etmiş demektir."

 

 

AÇIKLAMA:     İmam Buharî, İbn Abbas'ın yukarıdaki sözünü naklederken onun bu ayette­ki رزقكم kelimesini شكركم diye okuduğunu anlatmak istiyor olabilir. Gerçekten de bu açıklamayı destekleyen rivayet vardır. Saîd İbn Mansur'un, Hüşeym - Ebu Bişr - Saîd İbn Cübeyr - Abdullah İbn Abbas senediyle naklettiği bir rivayette İbn Abbas'ın yukarıdaki ayeti ...... diye okuduğu belir­tilmektedir. Bu sened ise sahih bir seneddir.

 

Cenab-ı Hakk'ın "Kullarım demesi kullarının hepsini kapsamına alan bir tamlamadır (izafet-i umum). Nitekim daha sonra kullarını mümin ve inkarcı olarak ikiye ayırması da, buradaki tamlamanın genellik ifade ettiğini gösterir. Dolayısıyla buradaki tamlama "Senin benim kullarım üzerinde hiçbir etkin ve hakimiyetin yoktur" ayetinde zikredilen tamlamadan farklıdır. Zira bu ayetteki tamlama söz konusu kulların Allah katında çok değerli olduklarını ifade eden bir tamlamadır (izafet-i teşrif).

 

Allah Teala'nın "Bana iman etmiş ve yıldızları inkar etmiş demektir" şeklin­deki sözüyle ilgili olarak şu yorumlar yapılabilir:

 

1. Buradaki küfür/inkardan maksat şirktir. Nitekim imanın karşıtı olarak bu ifadenin kullanılması da bunu gösterir.

2. Buradaki küfür, nimete karşı nankörlük anlamındadır. Alimlerin çoğu ilk yorumu tercih etmiştir.

 

Bu hadis imamın/devlet başkanının çok dikkatli bir gözlem ve çalışma ol­madıkça anlaşılamayacak konuları bile görüşmek üzere halka arz edebileceğini de göstermektedir.

 

 

29. Yağmurun Ne Zaman Yağacağını Allah'tan Başka Hiç Kimse Bilemez

 

Ebu Hureyre, Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in: "Beş şey vardır ki, bun­ları Allah'tan başka hiç kimse bilemez" diye buyurduğunu nakletmiştir.

 

حدثني إبراهيم بن المنذر: حدثنا معن قال: حدثني مالك، عن عبد الله بن دينار، عن ابن عمر رضي الله عنهما: أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: (مفاتيح الغيب خمس لا يعلمها إلا الله: لا يعلم ما في غد إلا الله، ولا يعلم ما تغيض الأرحام إلا الله، ولا يعلم متى يأتي المطر أحد إلا الله، ولا تدري نفس بأي أرض تموت، ولا يعلم متى تقوم الساعة إلا الله).

 

[-1039-] Abdullah İbn Ömer (r.a.), Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'm  şöyle buyur­duğunu nakletmiştir: "Gaybın anahtarları beştir ve bunları Allah'tan başka hiç kimse bilemez; Hiç kimse yarın ne olacağını bilemez, hiç kimse anaların rahimlerinde ne olacağını bilemez, hiç kimse ertesi gün ne kazanacağını bilemez, hiç kimse nerede öleceğini bilemez ve hiç kimse yağmurun ne zaman yağacağını bilemez.

 

Tekrar: 4627, 4697, 4778, 7379

 

 

AÇIKLAMA:     İmam Buharî yağmurun yağmasında yıldızların hiçbir etkisinin olmadığını açıkladıktan sonra bu konuyu ele almıştır. Zaten bu konu için kullandığı başlık yağmurun Allah'ın takdiri ve yaratması ile yağdığını, bu konuda yıldızların hiçbir etkisinin bulunmadığını anlatmaktadır. Yağmurun ne zaman yağacağını Al­lah'tan başka hiç kimsenin bilememesi de bunun zorunlu bir sonucudur.