باب: من نزل
بذي طوى إذا
رجع من مكة.
149- Mekke'den Dönerken Zi-tuva'da Konaklamak
وقال
محمد بن عيسى:
حدثنا حماد،
عن أيوب، عن نافع،
عن ابن عمر
رضي الله
عنهما: أنه
كان إذا أقبل
بات بذي طوى، حتى
إذا أصبح دخل،
وإذا نفر مر
بذي طوى وبات
بها حتى يصبح،
وكان يذكر أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم كان يفعل
ذلك.
[-1769-] İbn Ömer r.a. Mekke'ye giderken geceyi Zi-tuva'da geçirir, sabah
olunca Mekke'ye girerdi. Dönerken de geceyi Zi-tuva'da geçirir, sabah yola
devam ederdi. Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in de böyle yaptığını söylerdi.
AÇIKLAMA: Mekke'ye girmek
isteyen kimsenin Zutuva'da sabaha kadar kalması ile ilgili hadis Hac bölümünün
başlarında geçmişti. [1553. hadis] Burada başlıkla kastedilen Mekke'den dönüşte de burada
konaklamanın meşruiyetini açıklamaktır.
İbn Battal şöyle demiştir: Bu da hac fiillerinden değildir.
Ben (İbn Hacer) derim ki: Bu hadis, Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem'in nerelerde konakladığını bize göstermekte, böylece bu konuda ona
uymamız mümkün olmaktadır. Çünkü onun fiillerinden hiçbiri hikmetsiz değildir.
باب: التجارة
أيام الموسم،
والبيع في
أسواق الجاهلية.
150- Hac Günlerinde Ticaret Yapmak, Cahiliyye Devrine Ait
Pazarlarda Alışveriş Yapmak
حدثنا
عثمان بن
الهيثم: أخبرنا
ابن جريج: قال
عمرو بن
دينار: قال
ابن عباس رضي
الله عنهما:
كان
ذو المجاز
وعكاظ متجر
الناس في
الجاهلية،
فلما جاء
الإسلام
كأنهم كرهوا
ذلك، حتى نزلت:
{ليس عليكم
جناح أن
تبتغوا فضلا
من ربكم}. في مواسم
الحج.
[-1770-] İbn Abbas r.a. şöyle dedi; Zül mecaz ve Ukaz, cahiliye döneminde
insanların ticaret yaptığı pazarlardı. İslam dininin gelmesinden sonra
Müslümanlar bu pazarlarda alışveriş yapmayı çirkin bir iş olarak gördüler. Bunun
üzerine şu ayet indirildi: "(Hac günlerinde) Rabbinizden bir lütuf
aramanızda sizin için bir günah söz konusu değildir". Bakara 198
Tekrar: 2050, 2098, 4519
AÇIKLAMA: Bu bölümde hac
zamanında ve cahiliye devrine ait pazarlarda alışverişin caiz olduğu
anlatılmaktadır.
Müslümanlar, ticaret yapmaları durumunda hac zamanında ibadet
dışında bir şeyle uğraşma sebebiyle günaha girmekten korktular ve bu yüzden
hacda alışverişi kötü gördüler.
Bu hadis, hacca kıyasla itikafta bulunan kişinin alış veriş
yapmasının da caiz olduğuna delil getirilmiştir. Her ikisinin ortak noktası
(illeti) ise ibadet olmak vasfıdır. Bu, alimlerin çoğunluğunun görüşüdür.
Malik'ten bir rivayete göre, kişi kendi ihtiyacını karşılayan gideren birini
bulamadığında ihtiyaç miktarının ötesinde (örneğin bir ekmekten fazla)
alışveriş yapması mekruhtur.
باب: الإدلاج
من المحصب.
151- Muhassab'dan Gecenin Sonunda Hareket Etmek
حدثنا
عمرو بن حفص:
حدثنا أبي:
حدثنا الأعمش:
حدثني
إبراهيم، عن
الأسود، عن
عائشة رضي
الله عنها
قالت:
حاضت
صفية ليلة
النفر، فقالت:
ما أراني
حابستكم، قال
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (عقري
حلقي، أطافت
يوم النحر).
قيل: نعم، قال:
(فانفري).
[-1771-] Aişe r.anha şöyle dedi: Mina'dan dönüşte (nefer gününde) Safiyye
adet gördü ve "öyle zannediyorum ki sizi (Mekke'de adetim bitene kadar)
alıkoyacağım." dedi. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
"Eyvah! Sen bayramın ilk günü tavaf yaptın mı?" diye
sordu. Safiyye "evet" dedi. Bunun üzerine Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem: "Öyle ise burada kalmamıza gerek yok, haydi yürü" buyurdu.
قال
أبو عبد الله:
وزادني محمد:
حدثنا محاضر:
حدثنا
الأعمش، عن إبراهيم،
عن الأسود، عن
عائشة رضي
الله عنها قالت:
خرجنا
مع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم لا نذكر
إلا الحج،
فلما قدمنا،
أمرنا أن نحل،
فلما كانت
ليلة النفر
حاضت صفية بنت
حيي، فقال
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (حلقي
عقري، ما
أراها إلا
حابستكم). ثم
قال: (كنت طفت
يوم النحر).
قالت: نعم،
قال: (فانفري).
قلت: يا رسول
الله، إني لم
أكن أحللت،
قال: (فاعتمري
من التنعيم). فخرج
معها أخوها،
فلقيناه
مدلجا، فقال:
(موعدك مكان
كذا وكذا).
[-1772-] Aişe r.anha şöyle dedi: Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem ile
birlikte yalnızca hac yapmak amacıyla Medine'den yola çıktık. Mekke'ye
geldiğimizde bize ihram'dan çıkmayı emretti. Mina'dan (Mekke'ye oradan da
Medine'ye) dönüş gecesi Safiyye binti Huyeyy adet gördü.
Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem: "Eyvah! Öyle görünüyor ki
Safiyye sizi burada alıkoyacak" dedi. Daha sonra Safiyye'ye "Sen
bayramın İlk günü tavaf yaptın mı?" diye sordu. Safiyye "evet"
dedi. Bunun üzerine Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem "Öyle ise
(beklememize gerek yok) haydi yürü!" buyurdu.
(Aişe r.anha): Ey Allah'ın Resulü ben ihram'dan çıkmadım, dedim.
Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem: "Öyleyse ten'im'den
umre için ihram'a gir" buyurdu.
(Aişe, kardeşi Abdurrahman ile birlikte ten'im'e gitti).
(Aişe validemiz devamla): Biz sabah'a karşı Hz. Nebi ile
karşılaştık. O "seninle şurada buluşalım" buyurdu.