باب: هل يقول
إني صائم إذا
شتم.
9- Oruçlu Olan Bir Müslüman Kendisine Kötü Söz Söyleyen Birisi
Olursa "Ben Oruçluyum!' Der Mi?
حدثنا
إبراهيم بن
موسى: أخبرنا
هشام بن يوسف،
عن ابن جريج
قال: أخبرني عطاء،
عن أبي صالح
الزيات: أنه
سمع أبا هريرة
رضي الله عنه
يقول:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم: (قال
الله: كل عمل
ابن آدم له
إلا الصيام،
فإنه لي وأنا
أجزي به،
والصيام جنة،
وإذا كان يوم
صوم أحدكم فلا
يرفث ولا
يصخب، فإن
سابه أحد أو
قاتله فليقل:
إني امرؤ صائم.
والذي نفس
محمد بيده،
لخلوف فم
الصائم أطيب
عند الله من
ريح المسك.
للصائم
فرحتان
يفرحهما: إذا
أفطر فرح،
وإذا لقي ربه
فرح بصومه).
[-1904-] Ebu Hureyre'den nakledildiğine göre Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem şöyle buyurmuştur: "Allah Teala şöyle buyurdu: Oruç dışında insanların işlemiş olduğu bütün
amelleri kendileri içindir. Oruç ise benim içindir ve onun karşılığını bizzat
ben veririm.
Oruç bir kalkandır, içinizden biri oruçlu olduğu gün oruca uygun
olmayan işler yapmasın ve bağırıp çağırarak kavga etmesin! Eğer birisi
kendisine söverse veya kendisi ile kavga etmeye yeltenirse 'Ben oruçluyum'
desin! Canımı elinde bulunduran Allah'a yemin ederim ki oruçlunun ağzının
kokusu Allah katında misk'in kokusundan daha güzel kokar. Oruçlunun iki sevinç
anı vardır: Orucunu açtığı zaman iftar vaktinde sevinir ve Rabbine kavuştuğu
zaman tuttuğu oruç dolayısıyla sevinç duyar."
AÇIKLAMA: Oruçlu iken kötü söz söyleme ve uygun olmayan
işler yapma yasağı daha önce de açıklandığı gibi oruç anında bu tür işlere
kalkışmanın yasaklığını pekiştirmeye yöneliktir. Zira bu tür fiiller ve sözler
oruçlu olmayanlar için de yasaktır.
Oruçlunun ilk sevinç anıyla ilgili olarak Kurtubî şunları
söylemiştir: "Oruçlu iftar saatinde orucunu açtığında artık açlığına ve susuzluğuna
son verir. Bu vakitte artık orucu açmak mubah olduğu için bir neşe duyar. İşte
bu neşe ve sevinç tabiîdir / doğaldır." İlk anda akla gelen anlam bu
olmakla birlikte şu görüş de ileri sürülmüştür: "Oruç açıldığı anda
duyulan sevinç; orucun tamamlanmasından, bu ibadetin sona ermesinden, Allah'ın
kuluna lütfettiği rahatlıktan ve bir sonraki oruç için destek olmasından
kaynaklanır." Fakat bana göre bu sevinci daha kapsamlı bir şekilde
yorumlamak da mümkündür. Bu yorum, herkesin sevincinin kendi makamına göre
olacağını öngörmektedir. Dolayısıyla; kimisi açlık ve susuzluğunu giderdiği
İçin mubah olan bir yolla doğal olarak sevinirken kimisi de burada sayılan
müstehap yollarla neşe duyacaktır.
İkinci sevinç anıyla ilgili olarak da "Rabbine kavuştuğu
zaman tuttuğu orucun mükafatı ve sevabı dolayısıyla sevinç duyar"
denmiştir. Ayrıca: "Kişinin Rabbine kavuştuğu anda duyduğu neşenin iki
sebepten ileri gelme ihtimali vardır. Bunlar ise ya kişinin Rabbi ile mesrur
olmasıdır veya Rabbinin lütfettiği sevap ile neşe duymasıdır" şeklinde
açıklamalar da yapılmıştır. Bana göre İkinci ihtimal daha açıktır. Çünkü ilk
ihtimal sadece oruca has bir durum değildir. Kişi o gün orucu kabul olduğu ve
karşılığında bol bol mükafat aldığı için sevinir.