DEVAM: 71. SAVAŞ SIRASINDA HİZMETTE BULUNMANIN FAZİLETİ
حدثنا
سليمان بن
داود أبو
الربيع، عن
إسماعيل بن
زكرياء: حدثنا
عاصم، عن مورق
العجلي، عن أنس
رضي الله عنه
قال: كنا
مع النبي صلى
الله عليه وسلم،
أكثرنا ظلا
الذي يستظل
بكسائه، وأما
الذين صاموا
فلم يعملوا
شيئا، وأما
الذين أفطروا
فبعثوا
الركاب
وامتهنوا
وعالجوا،
فقال النبي
صلى الله عليه
وسلم: (ذهب
المفطرون
اليوم بالأجر).
[-2890-] Enes İbn Malik'in şöyle dediği nakledilmiştir: "Biz Resul-i
Ekrem Sallallahu Aleyhi ve Sellem ile birlikte bir yolculukta bulunuyorduk. Bir
yerde mola verince çoğumuz elbisesini gölgelik yapıp dinlenmeye koyuldu.
Oruçlular hiçbir şey yapmıyordu. Oruç tutmayanlar ise binek develerini suya
götürüp suladılar ve yemlediler, oruçlulara hizmet ettiler ve yemek pişirip
oruçlularla birlikte yediler. Onların bu gayretini gören Resulullah Sallallahu
Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu: "Bu gün mükafatı oruç tutmayanlar aldı
götürdü!"
AÇIKLAMA: Bu konu başlığı altında savaş sırasında
insanlara hizmet etmenin fazileti incelenmektedir. Bu faziletin elde edilmesi
bakımından küçüğün büyüğe, büyüğün küçüğe veya yaşıtların birbirine hizmet
etmesi arasında bir fark yoktur.
Cerir İbn Abdullah'ın: "Ensar'dan kimin Resul-i Ekrem
s.a.v. için bir şeyler yaptığını görsem ona ikram eder, iyilikte
bulunurdum" şeklindeki sözü başka bir rivayette şöyledir: "Onlardan
hangisiyle birlikte bulunur, dostluk edersem kendisine hizmet edeceğim diye
yemin etmiştim." Bu rivayet ensarın ve Cerir'in faziletine işaret ettiği
gibi Cerir'in ne kadar mütevazi ve Nebi aşığı bir sahabı olduğuna da vurguda
bulunmaktadır.
Resulullah s.a.v.'ın oruç tutmayanlarla ilgili olarak verdiği
müjde oruç tutanların sevap almadığı şeklinde anlaşılmamalıdır. Zira oruçlular
sevap almışlardır. Fakat onların hizmetinde bulunan diğerleri de hem kendi
işlerini hallettikleri hem de onlara yardımcı oldukları için aynı derecede ve
hatta daha fazla sevap almışlardır. Zaten başka bir rivayette bu ifade:
"Bu gün mükafatın hepsini oruç tutmayanlar aldı götürdü!" diye
geçmektedir. Çünkü onlar bu sevabı kazandıracak amellerin hepsini yapmışlardır.
Hadisten Çıkarılan Sonuçlar
1. İbn Ebu Sufra bu rivayetten yola çıkarak savaş sırasında
hizmette bulunmanın oruç tutmaktan daha faziletli bir amel olduğunu
söylemiştir. Ancak bana göre bu hüküm böyle genel bir şekilde verilemez. (Zira
oruç tuttuğu halde hizmet edenler de olabilir.)
2. Cihad sırasında insanların birbirlerine yardımcı olmaları
teşvik edilmiştir.
3. Yolculukta oruç tutmamak oruç tutmaktan daha iyidir.
4. Yolculuk sırasında oruç tutulabilir. Ayrıca bu rivayette
tutulan orucun farz mı yoksa nafile mi olduğuna dair bir açıklama yoktur .
باب: فضل
من حمل متاع
صاحبه في
السفر.
72. YOLCULUK SIRASINDA ARKADAŞlNIN YÜKÜNÜ TAŞIMAYA YARDIMCI
OLMANIN FAZİLETİ
حدثني
إسحاق بن نصر:
حدثنا عبد
الرزاق، عن
معمر، عن
همام، عن أبي
هريرة رضي
الله عنه، عن النبي
صلى الله عليه
وسلم قال: (كل
سلامى عليه
صدقة، كل يوم،
يعين الرجل في
دابته، يحامله
عليها، أو
يرفع متاعه
صدقة،
والكلمة
الطيبة، وكل
خطوة يمشيها
إلى الصلاة
صدقة، ودل
الطريق صدقة).
[-2891-] Ebu Hureyre r.a.'in naklettiğine göre Resulullah Sallallahu Aleyhi
ve Sellem şöyle buyurmuştur: "Bir kimsenin parmaklarındaki boğumların her
birinin her gün için sadakası vardır. Bir kimsenin hayvanına binmesine veya
eşyalarını yüklemesine yardımcı olmak sadakadır. Güzel söz sadakadır, namaz
kılmak üzere giderken atılan her adım sadakadır ve yol göstermek
sadakadır."
AÇIKLAMA: İbn Battal şöyle demiştir: "Bir kimse
herhangi bir insana bineğine binmesi veya eşyalarını yüklemesi için yardımcı
olduğunda böylesine sevap alıyorsa o kişiyi veya eşyasını hiçbir karşılık
beklemeksizin kendi bineğine alarak yardımcı olursa daha fazla sevap
alacaktır."