EK SAYFA – 1900-2
باب: الأيمن
فالأيمن في
الشرب.
18. İÇMEK VE SIRASIYLA SAĞDAKİNE VERMEK
دثنا
إسماعيل قال:
حدثني مالك،
عن ابن شهاب،
عن أنس بن
مالك رضي الله
عنه:
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم أتي بلبن
قد شيب بماء،
وعن يمينه
أعرابي، وعن
شماله أبو
بكر، فشرب ثم
أعطى
الأعرابي
وقال: (الأيمن
فالأيمن).
[-5619-] Enes b. Malik r.a.'dan rivayete gÖre,
"Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e biraz su karıştırılmış bir süt
getirildi. Sağ tarafında bedevi bir Arap, sol tarafında da Ebu Bekir vardı.
Önce kendisi içti, sonra da bedevi Araba vererek:
Sırasıyla sağdakilere verilir, diye buyurdu."
باب: هل
يستأذن الرجل
مَنْ عن يمينه
في الشرب ليعطي
الأكبر.
19. ADAM BİR ŞEY İÇERKEN YAŞÇA DAHA BÜYÜK OLAN KİMSEYE VERMEK
iÇiN SAĞINDA BULUNAN KiMSEDEN iZiN iSTER Mi?
حدثنا
إسماعيل قال:
حدثني مالك،
عن أبي حازم بن
دينار، عن سهل
بن سعد رضي
الله عنه:
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم أتي
بشراب فشرب
منه، وعن
يمينه غلام،
وعن يساره
الأشياخ، فقال
للغلام:
(أتأذن لي أن
أعطي هؤلاء).
فقال الغلام:
والله يا رسول
الله، لا أوثر
بنصيبي منك
أحداً، قال:
فتلَّه رسول
الله صلى الله
عليه وسلم في
يده.
[-5620-] Sehl b. Sa'd r.a.'dan rivayete göre
"Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e bir içecek takdim edildi. O da
ondan içti. -Sağ tarafında genç bir delikanlı, sol tarafında da yaşlıca
kimseler vardı.- Sağındaki gence: Bunlara vermeme izin veriyor musun, diye
sordu. Genç: Allah'a yemin ederim ki hayır, ey Allah'ın Resulü! Başkasını
kendime tercih ederek senden payıma düşeni ona veremem, dedi.
(Sehı) dedi ki: Bu sefer Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem O
içeceği o gencin eline koydu."
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"Bir kimse içme sırasında yaşça daha büyük olana vermek
için sağında bulunan kimseden izin ister mi?" Buhari'nin bu hususta kesin hüküm
vermeyiş sebebi, muayyen bir olayalup tahsis edilme ihtimalinin bulunmasından
ötürü gibi görünüyor. Çünkü böyle bir tahsis söz konusu ise bir mecliste
oturanların hepsi hakkında bu hüküm geçerli olmaz. Bu başlık altında Buhari bu
konuda Sehl b. Said'ın rivayet ettiği hadisi zikretmektedir. Bu hadis İçecekler
bahsinin baş taraflarında geçmiş bulunmaktadır. Orada bu gencin adı da, sol
tarafta bulunan yaşlı şahısların bazılarının adları da verilmiştir.
Allah Rasulünün: "Bana izin veriyor musun?" buyruğu,
Enes tarafından rivayet edilen sağ tarafındaki bedevi Arap'tan izin vermesi ile
ilgili ifadelerinde geçmemektedir. Nevevı ve başkaları bu hususta şu cevabı
verirler: Buna sebep genç delikanlının, amcasının oğlu oluşudur. Bundan dolayı
da onu nazlandırıyordu. Sol tarafta bulunan kimseler de aynı şekilde o gencin
akrabaları idi. Bununla beraber onun gönlünü hoş ederek izin almak suretiyle
ayrıca hükmü beyan edip, sünnetin sağ tarafta bulunan kimse, sol tarafta
bulunanlara nispetle daha az faziletli olsa bile sağdakine öncelik vermek
olduğunu da göstermiştir.
Hadisten Çıkan Sonuçlar
1- Genelolarak içme sırasında sünnet olan, her yerde sağda olana
öncelik vermektir.
2- Sağda bulunan kimseye öncelik tanımak, ondaki bir özellikten
ileri gelmez. Bu sağ tarafının bir özelliğinden dolayıdır. Bu da sağın sol
tarafa olan üstünlüğüdür. Bundan dolayı böyle bir uygulamanın sağda bulunan
kimsenin tercih edilmesi anlamına gelmediği, aksine sadece onun ciheti
dolayısıyla tercihi demek olduğu da anlaşılmaktadır.
باب: الكرع في
الحوض.
20. HAVUZDAN (AVUÇ VE BARDAK KULLANMAKSIZIN) AĞIZLA SU İÇMEK
حدثنا يحيى
بن صالح:
حدثنا فُلَيح
بن سليمان، عن
سعيد بن
الحارث، عن
جابر بن عبد
الله رضي الله
عنهما:
أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم دخل على
رجل من الأنصار
ومعه صاحب له،
فسلم النبي
صلى الله عليه
وسلم وصاحبه،
فرد الرجل
فقال: يا رسول
الله، بأبي
أنت وأمي، وهي
ساعة حارة،
وهو يحوِّل في
حائط له، يعني
الماء، فقال
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (إن كان
عندك ماء بات
في شَنَّة،
وإلا
كَرَعنا).
والرجل
يحوِّل الماء في
حائط، فقال
الرجل: يا
رسول الله،
عندي ماء بات
في شَنَّة،
فانطلقَ إلى
العريش، فسكب
في قدحٍ ماء،
ثم حلب عليه
من داجن له، فشرب
النبي صلى
الله عليه
وسلم، ثم أعاد
فشرب الرجل
الذي جاء معه.
[-5621-] Cabir b. Abdullah r.a.'dan rivayete göre
"Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem beraberinde ashabından birisi bulunduğu
halde ensardan bir adamın yanına girdi. Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem ve
arkadaşı selam verdi. Adam da selamlarını alarak:
Ey Allah'ın Rasulü, babam anam sana feda olsun. Bu vakit sıcak bir
vakittir, dedi.
O sırada da adam bahçesinde suyu bir taraftan diğer bir tarafa
çeviriyordu.
Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem: -Adam bahçesinde suyu bir yerden
bir başka yere çeviriyorken-: Eğer sende bir kırbada geceden kalmış bir miktar
su varsa (bize onu getir), değilse doğrudan ağzımızIa içeriz, diye buyurdu.
Adam: Ey Allah'ın Hasölü, yanımda bir kırbada geceden kalmış bir
miktar su var, deyip çardağa doğru gidiverdi. Bir kaseye su doldurdu. Sonra da
onun üzerine kendisine ait bir koyunun sütünü sağdı. Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem O süt katılmış suyu içti. Sonra onu geri verdi ve onunla beraber gelmiş
olan adam da içti."
باب: خدمة
الصغارِ
الكبارَ.
21. KÜÇÜKLERİN BÜYÜKLERE HİZMET ETMESİ
حدثنا
مسدَّد: حدثنا
معتمر، عن
أبيه قال:
سمعت أنساً
رضي الله عنه
قال:
كنت
قائماً على
الحي أسقيهم،
عمومتي وأنا
أصغرهم،
الفَضيخ،
فقيل: حُرِّمت
الخمر، فقال:
اكفئها،
فكفأنا، قلت
لأنس: ما شرابهم؟
قال: رُطَب
وبُسْر. فقال
أبو بكر بن
أنس: وكانت
خمرهم، فلم
ينكر أنس،
وحدثني بعض
أصحابي: أنه
سمع أنساً
يقول: كانت
خمرهم يومئذ.
[-5622-] Enes r.a.'dan, dedi ki: "Ben ayakta
amcalarima -en küçükleri olduğum halde- fadlh denilen içki yi sunuyordum. Bu
sırada içki haram edildi denilince, onlar da: Onu dök, dediler. Biz de hemen
döktük."
(Süleyman et-Teyml dedi ki): "Enes'e: O zaman içkileri
nelerdendi, diye sordum. Enes: Taze hurma ve koruk hurma(dan) idi, dedi. Ebu
Bekr b. Enes de hemen dedi ki: Bu fadlh şarabı o gün onların içkileri idi. Enes
buna karşı çıkmadı."
باب: تغطية
الإناء.
22. (İÇİNDE YİYECEK BULUNAN) KABIN ÜSTÜNÜN ÖRTÜLMESİ
حدثنا إسحق
بن منصور:
أخبرنا رَوح
بن عبادة:
أخبرنا ابن
جُريج قال:
أخبرني عطاء:
أنه سمع جابر
بن عبد الله
رضي الله
عنهما يقول:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم: (إذا كان
جنح الليل، أو
أمسيتم،
فكفُّوا
صبيانكم، فإن
الشياطين
تنتشر حينئذ،
فإذا ذهب ساعة
من الليل
فحلُّوهم،
فأغلقوا
الأبواب
واذكروا اسم
الله، فإن
الشيطان لا
يفتح باباً
مغلقاً، وأوكوا
قِرَبكم
واذكروا اسم
الله،
وخمِّروا آنيتكم
واذكروا اسم
الله، ولو أن
تعرضوا عليها
شيئاً،
وأطفئوا
مصابيحكم).
[-5623-] Cabir b. Abdullah r.a. diyor ki:
"Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
Gece karanlığı bastırınca -yahut akşamı ettiğinizde- çocuklarınızı
dışarı salmayınız. Çünkü o esnada şeytanlar etrafa yayılırlar. Geceden bir saat
(süre) geçtikten sonra onları içeri alınız, kapıları kapatınız, Allah'ın adını
anınız. Çünkü şeytan kapatılmış bir kapıyı açamaz. Ayrıca kırbalarınızın ağzını
bağlayarak Allah'ın adını zikrediniz. Kaplarınızın üzerini de -üzerlerine enine
bir şey uzatmak şeklinde dahi olsa-örtünüz, kandillerinizi de söndürünüz."
حدثنا موسى
بن إسماعيل:
حدثنا
همَّام، عن
عطاء، عن جابر:
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال:
(اطفئوا المصابيح
إذا رقدتم،
وغلِّقوا
الأبواب، وأوكوا
الأسقية،
وخمِّروا
الطعام
والشراب - وأحسبه
قال - ولو بعود
تعرضه عليه).
[-5624-] Cabir'den rivayete göre Rasulullah Sallallahu
Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur:
"Uyuyacağınız vakit kandilleri söndürünüz, kapıları
kapatınız. Su kaplarının ve kırbaların ağzını baSlayınız. Yiyecek ve içecek
bulunan kapların üzerini -ravi dedi ki: Zannederim-: Uzerine enlemesine
koyacağınız bir sopa ile dahi olsa örtünüz, dedi."