SÜNEN EBU DAVUD

Bablar  –  Konular  –  Numaralar  

SALAT BAHSİ

<< 508 >>

بَاب فِي الْإِقَامَةِ

29. İkamet İle İlgili Hadisler

 

 428 حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ وَعَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ الْمُبَارَكِ قَالَا حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ سِمَاكِ بْنِ عَطِيَّةَ ح و حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَعِيلَ حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ جَمِيعًا عَنْ أَيُّوبَ عَنْ أَبِي قِلَابَةَ عَنْ أَنَسٍ قَالَ أُمِرَ بِلَالٌ أَنْ يَشْفَعَ الْأَذَانَ وَيُوتِرَ الْإِقَامَةَ زَادَ حَمَّادٌ فِي حَدِيثِهِ إِلَّا الْإِقَامَةَ

 

Enes (r.a.)'den, demiştir ki; "Bilal'e ezanı çift, ikameti tek okuması emredildi".  Hammad (Simak b. Atiyye'den rivayet ettiği) hadisine, ancak: "kad kametis-salat" lafızları müstesnadır (bunlar ikişer defa söylenir), sözünü ilave etmiştir.

 

 

Diğer tahric: Buharî, ezan; enbiya; Müslim, salat; Tirmizî, salat; Nesaî, ezan; İbn Mace, ezan; Darimi, salat; Ahmed b. Hanbel III, 103, 189.

 

AÇIKLAMA:     Bu hadis’te geçen "emrolundu" kelimesinden hareketle emir verenin kim olduğu hakkında farklı,görüşler ileri sürülmüştür. Bu hususta Ebu Davud şarihi Hattabî şunları söylemekte­dir: "Dinde emir evvela Allah'a ve Resulüne isnad edilir. Bu bakımdan bu­rada Hz. Bilal*e emir verenin Resul-i Ekrem olduğunu kabul etmek gerekir. Bazı ilim adamlarının Bilal'e bu emri veren kimsenin Ebu Bekir veya Ömer olabileceği ihtimali üzerinde durmaları büyük bir hatadır. Çünkü Bilal (r.a.) Resulullah'ın irtihalinden sonra Medine'yi terk etmiş Şam'a gitmiştir. Mü­ezzinlik görevini de Sa'd'a devretmiştir."

 

Ayrıca bu hadis-i şerif,ezan' kelimelerinin kişer ikişer, ikamet kelimeleri­nin de birer birer okunacağını söyleyen İmam-ı Şafiî ile İmam Ahmed b. Han-bel'in delilidir. Diğer mezheplerin ezan ve ikametle ilgili görüş ve delilleri 502. hadis-i şerifin açıklamasında geçmiştir. Gerçekte ikamet kelimelerinin de ezan kelimeleri gibi ikişer ikişer okunacağına dair bir çok hadisler vardır.

 

Nitekim, Ebu Avane'nin Sahîhinde rivayet ettiği Şa'bî hadisi Tirmizi’nin el-Camiînde rivayet ettiği Ebu Mahzure hadisi ve Tahavî'nin rivayet et­tiği Seleme b. el-Ekva' hadisi ikamet cümlelerinin ikişer ikişer okunacağını ifade etmektedirler. Hatta Hanefî uleması Ebu Mahzure hadisinin üzerinde durduğumuz Enes hadisini neshettiğini söylemişlerse de aksi görüşte olan ule­ma buna itiraz etmişlerdir.

 

Ezanın çift, ikametin ise tek okunmasını, müslümanların ikisini karış­tırmadan kolayca ayırabilmelerini sağlama hikmetine bağlamak isteyen Şa­fiî alimi Hattabî'yi, Hanefî ulemasından Aynî merhum ağır bir dille tenkid etmiş, ezan dışarıda vaktin girdiğini ilan etmek için okunur, ikamet ise, ca­mi içinde namaza başlandığını bildirmek için okunur, bunların karışması hiç bir zaman söz konusu değilken, Hattabî'nin bu görüşü nasıl ortaya attığını hayretle karşıladığını ifade etmiştir.

 

Zeylaî merhum, Tebyinu'I-hakaîk'te ikametin aslında bütün cümlele­rin ikişer ikişer okunduğu halde Emevîlerin bunu değiştirerek bu cümleleri ilk defa birer kere okuduklarını söylemektedir, (bk. Bezlu'l-mechud, IV, 59)