SÜNEN EBU DAVUD

Bablar  –  Konular  –  Numaralar  

SALAT BAHSİ

<< 605 >>

DEVAM: 68. İmamın Oturarak Namaz Kıldırması

 

حَدَّثَنَا الْقَعْنَبِيُّ عَنْ مَالِكٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهَا قَالَتْ صَلَّى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي بَيْتِهِ وَهُوَ جَالِسٌ فَصَلَّى وَرَاءَهُ قَوْمٌ قِيَامًا فَأَشَارَ إِلَيْهِمْ أَنْ اجْلِسُوا فَلَمَّا انْصَرَفَ قَالَ إِنَّمَا جُعِلَ الْإِمَامُ لِيُؤْتَمَّ بِهِ فَإِذَا رَكَعَ فَارْكَعُوا وَإِذَا رَفَعَ فَارْفَعُوا وَإِذَا صَلَّى جَالِسًا فَصَلُّوا جُلُوسًا

 

Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in eşi Aişe'den; demiştir ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) evinde oturarak namaz kılıyordu. Bir topluluk da arkasında ayakta namaza durdu. Onlara oturmalarını işaret etti. Namazı bitirince de (şöyle) buyurdu: "İmam ancak kendisine uyulsun diye imam olmuştur. Rüku'a vardığı zaman, siz de rüku a varı­nız. Başını kaldırdığı zaman siz de (başınızı) kaldırınız. O oturarak kıldığında siz de oturarak kılınız"

 

 

Diğer tahric: Buhari, salat; ezan; taksiru's-salat; sehv; merza; Müslim, salat; Tirmizî, salat; Nesaî eimme; iftîtah, tatbik; ibn Mace, ikame; Darimî, salat; Muvatta; nida; cemaat; Ahmed b. Hanbel 11, 230, 314, 341, 376, 411, 420, 438

 

AÇIKLAMA:     Ehl-i Sünnet alimlerinin çoğunluğu, arkasındaki cemaat ister kendi gibi özründen dolayı oturarak kılsınlar, ister ayakta kılsınlar, imamın oturarak namaz kıldırmasının caiz olduğuna hükmetmişlerdir.

 

Meşhur olan görüşüne göre İmam Malik (r.a.) bu hükme katılmamış­tır. Ona göre bu izin sadece Resul-i Ekrem (s.a.v.)'e aittir. Hanefî alimlerin­den Muhammed b. el-Hasen Şeybanî de İmam Malik hazretlerinin bu görüşünü tercih etmekte ve fazla olarak Cabir-i Cufî'nin rivayet ettiği şu hadis-i şerifi de delil getirmektedir:"Sakın hiç kimse benden sonra oturarak imamlık yapmasın!" Ancak Cabir-i Cu'fî zaif ve rivayet ettiği bu hadis-i şerif de mürsel olduğu için sağlam hadisler karşı­sında delil olma niteliği taşımamaktadır. Şayet bu hadisin sağlamlığı kabul edilse bile, yine de imamın oturarak namaz kıldırmasının caiz olmayacağına delalet etmez. Bazı alimlere göre de Bu hadisin anlamı, "Sakın bundan son­ra hiç kimse oturmuş olana imamlık etmesin" demektir ki, imam Malik ve Muhammed'in hadisten çıkarmak istedikleri manadan tamamen farklıdır.

 

Ebu Hanife, Ebu Yusuf, Şafiî, Evzaî diğer bir rivayete göre de İmam Malik (r.a.) hep ayakta namaz kılanın, oturarak namaz kılan kimse arka­sında namaz kılmasını uygun görmüşlerdir. Çünkü Resul-i Ekrem (s.a.v.) son hastalıklarında kendileri oturarak, ayakta namaz kılan cemaate imamlık et­miş ve onlara oturmalarını emretmemiştir.[Ahmed Naim: Tecrîd Tercemesi,H, 537]

 

Ancak gerek Enes b. Malik'in rivayet ettiği 601 no'lu hadis ve gerekse üzerinde durduğumuz şu Hz. Aişe hadisinden anlaşılıyor ki, Resulullah (s.a.v.) bu mevzuda farz ile nafileyi birbirinden ayırmış, farz namazlarda imam öz­ründen dolayı oturarak namaz kılarken bile cemaatin ayakta kılması gerek­tiğine işaret buyurmuştur. Nafile namazlarda ise, cemaat oturarak namaz kılan bir imama uydukları zaman, imama uyarak onların da oturmalarını emretmiştir.

 

Bu hadis-i şerifin hükmüyle ilgili açıklamalar 601-604 no'lu hadis-i şe­riflerin şerhlerinde geçmiştir.