NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
حَفْصُ بْنُ
عُمَرَ
حَدَّثَنَا
شُعْبَةُ
عَنْ عَمْرِو
بْنِ مُرَّةَ
عَنْ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
الْحَارِثِ
عَنْ أَبِي
كَثِيرٍ عَنْ
عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
عَمْرٍو
قَالَ خَطَبَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَقَالَ
إِيَّاكُمْ
وَالشُّحَّ
فَإِنَّمَا
هَلَكَ مَنْ
كَانَ قَبْلَكُمْ
بِالشُّحِّ
أَمَرَهُمْ
بِالْبُخْلِ
فَبَخِلُوا
وَأَمَرَهُمْ
بِالْقَطِيعَةِ
فَقَطَعُوا
وَأَمَرَهُمْ
بِالْفُجُورِ
فَفَجَرُوا
Abdullah b. Amr
(r.a.)'den; demiştir ki: Resûlullah (s.a.v.) bir hitabesinde şöyle buyurdu:
"Cimrilikten sakının,
çünkü sizden öncekiler cimrilik sebebiyle helak oldular. Cimrilik onları,
vermemeye şevketti de vermediler, akrabaya iyiliği kesmeye sevketti de
kestiler, (mal toplamak için) günah işlemeye sevk etti de günah
işlediler."
İzah:
Hakim, el-Mustedrek, I,
415.
Hadiste geçen helâkla
ilgili birkaç görüş vardır:
1. Buradaki helâk,
uhreyî hdâk olabiIir. Çünkü bu helâk, hadisin sonunda zikredilen günahları ve
benzerlerini işleme sonucu meydana gelmektedir.
2. Dünyevî helak
olabilir. Müslim'in Câbir (r.a.)'den rivayet ettiği bir hadis buna delâlet
etmektedir: Resûlullah (s.a.v.)i "Zulümden sakının, çünkü zulüm kıyamet
gününde karanlıklardır. Cimrilikten de sakının zira o sizden Öncekileri helak
etti. Kanlarını dökmeye ve haramlarını helâl saymaya şevketti." buyurdu.
3. Hem dünyevi hem de
uhrevî, her iki helak olabilir. Bu üçüncü ihtimal daha uygundur. Zira
cimriliğin sebebi, mal sevgisi ve malla ulaşılan nefsânî arzulardır. Çaresi
azla yetinmek, takdir-i ilâhiye sabretmek, sık sık ölümü hatırlamak, emsalinin
mal toplarken nasıl didinip sonra onu dünyada bırakıp gittiğini ve âhirette
sadece Allah yolunda harcanan malın fayda verdiğini göz önüne getirmektir.
Hadis cimrilikten ve malı hayır yollarına harcamamaktan sakındırmaktadır.