NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
هَنَّادٌ
يَعْنِي
ابْنَ السَّرِيِّ
عَنْ ابْنِ
أَبِي
زَائِدَةَ
أَخْبَرَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
إِسْحَقَ
عَنْ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
بْنِ
الْأَسْوَدِ
عَنْ
سُلَيْمِ
بْنِ الْأَسْوَدِ
أَنَّ أَبَا
ذَرٍّ كَانَ
يَقُولُ
فِيمَنْ
حَجَّ ثُمَّ
فَسَخَهَا
بِعُمْرَةٍ
لَمْ يَكُنْ
ذَلِكَ
إِلَّا
لِلرَّكْبِ
الَّذِينَ
كَانُوا مَعَ
رَسُولِ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
Selîm b. Esved'den
rivayet edildiğine göre Ebû Zer (r.a.);
"Hacca niyet edip
de sonra haccını umreye tebdil eden kimse(ler) hakkında, bu (ruhsatı) ancak,
(Veda Haccında) Resûlullah (s.a.v.)'le birlikte bulunan kimseler içindir"
dermiş.
İzah:
Müslim, hac; Nesâî,
menâsik; İbn Mâce, menâsik
Haccı umreye tebdîl
etmekten maksat, hacci feshederek umre yapmaktır.Nevevî'nin beyânına göre
"bu feshin sa-
habeye mahsûs olmak
üzere yalnız Veda Haccı yılında mı yapıldığı, yoksa kıyamete kadar hükmünün
geçerli mi kalacağı hususunda ulemâ ihtilâf etmişlerdir.
İmâm Mâlik, imâm Şafiî,
İmâm Ebû Hanife ile selef ve halefin çoğunluğuna göre mesele o seneye
mahsûstur. Sonraki yıllarda haccı umreye tebdil etmek caiz değildir. O sene
ashâb-ı kirama tebdil emri verilmesi câhiliyyet devrindeki hac aylarında umre
yapılamayacağı yolundaki inancı yıkmak içindi.”[Nevevî, Şerhti Müslim, VIII,
203.]
İşte konumuzu teşkil
eden bu hadis, ulemânın büyük çoğunluğunun bu meseledeki görüşlerinin delilini
teşkil etmektedir.
Yine Nevevî'nin
beyânına göre, Hz. Ebû Zer'in maksadı, temettü haccının tamamen iptal
edildiğini söylemek değil, haccın feshedilerek umreye çevrildiğini anlatmaktır.
Binâenaleyh, umreden sonra halk ihramdan çıkmış, bir süre sonra tekrar hac
için ihrama girerek umre ile haccı birleştirmişler, yani hacc-ı temettü'
yapmışlardır.