NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
سُلَيْمَانُ
بْنُ حَرْبٍ
حَدَّثَنَا
حَمَّادُ
بْنُ زَيْدٍ
عَنْ عَمْرِو بْنِ
دِينَارٍ
عَنْ جَابِرِ
بْنِ زَيْدٍ
عَنْ ابْنِ
عَبَّاسٍ
قَالَ
سَمِعْتُ
رَسُولَ اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ
السَّرَاوِيلُ
لِمَنْ لَا
يَجِدُ
الْإِزَارَ
وَالْخُفُّ
لِمَنْ لَا
يَجِدُ
النَّعْلَيْنِ
قَالَ
أَبُو دَاوُد
هَذَا
حَدِيثُ
أَهْلِ مَكَّةَ
وَمَرْجِعُهُ
إِلَى
الْبَصْرَةِ
إِلَى
جَابِرِ بْنِ
زَيْدٍ
وَالَّذِي
تَفَرَّدَ
بِهِ مِنْهُ
ذِكْرُ
السَّرَاوِيلِ
وَلَمْ
يَذْكُرْ
الْقَطْعَ
فِي الْخُفِّ
İbn Abbâs (r.a.)'dan;
demiştir ki: "Ben Rasûlullah (S.A.V.)'i (şöyle) buyururken işittim;
"Don, eteklik
bulamayan (ihramlı kimseler) içindir. Mest de dikişsiz ayakkabı bulamayan
(ihramlı kimseler) içindir."
Buhari, hac; Müslim,
hac; Nesai, Menasik; Tirmizi, hac
Ebu Dâvud dedi ki: Bu,
Mekkelilerin hadisidir. Kaynağı ise, Basra'lı Câbir b. Zeyd'dir. Zeyd donu
zikretmekle teferrüd etmiş, mestleri kesmekten hiç bahsetmemiştir.
İzah:
Bu hadis ihramlı bir
kimsenin eteklik ve dikişsiz ayakkabı bulamadığı zaman don ve mest
giyebileceğini ifâde ediyor. Dikişsiz mesti topukların altından kesmeyi de şart
koşmuyor.
Atâ, Ahmed, İshâk
(r.a.) bu hadis-i şerifle amel etmişlerdir. Süfyân es-Sevrî'nin de bu görüşte
olduğu rivayet olunmuştur. Sözü geçen ulemâya göre, don eteklik olarak
kullanılmaya müsait bile olsa, eteklik bulunmadığı için giyilmesinde bir
sakınca yoktur ve giyildiğinden dolayı fidye de lâzım gelmez.
İmâm Şafiî ile Mâlik de
eteklik bulamayan kimsenin don giymesinin caiz olduğu görüşündedirler. Ancak bu
iki imâma göre dikişsiz ayakkabı bulamayan kimsenin mest giyebilmesi için mesti
topuktan aşağısı kalacak şekilde kesmek şarttır.
Hanefî ulemâsına göre, dikişsiz
ayakkabı bulamayan kimsenin mest giyebilmesi için mestleri topuktan aşağısı
kalacak şekilde kesmeyi şart koştukları gibi, eteklik bulamayan bir kimsenin
eline geçirdiği donu eteklik ojarak kullanabilmesi için eğer müsaitse,
dikişlerini söküp ondan sonra eteklik yapmasını şart koşmuşlar ve "madem
ki, (1823 numaralı) hadiste dikişsiz ayakkabı bulamayan kimsenin eline
geçirdiği mesti topukların altından kesmesi şart koşulmaktadır. Öyleyse donun
da meste kıyasla dikişlerinin sökülerek eteklik yapılması gerekir"
diyorlar.
Yine Hanefi ulemâsına
göre, don eteklik yapmaya müsaitken eteklik yapmadan ve mestler topukların
altından kesilmeden giyilecek olursa fidye lâzım gelir.