NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
يَحْيَى
يَعْنِي
ابْنَ
سَعِيدٍ
حَدَّثَنِي
عُبَيْدُ
اللَّهِ
حَدَّثَنِي
سَعِيدُ بْنُ
أَبِي
سَعِيدٍ عَنْ
أَبِيهِ عَنْ
أَبِي
هُرَيْرَةَ
عَنْ النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ
تُنْكَحُ
النِّسَاءُ
لِأَرْبَعٍ
لِمَالِهَا
وَلِحَسَبِهَا
وَلِجَمَالِهَا
وَلِدِينِهَا
فَاظْفَرْ
بِذَاتِ الدِّينِ
تَرِبَتْ
يَدَاكَ
Ebu Hureyre (r.a.)'den
rivayet olunduğuna göre, Nebi sallallahu aleyhi ve sellem; "Kadınlar (ile
şu) dört (özellik) için evlenilir: Malı için, hasebi (Şerefi) için, güzelliği
için, dindarlığı için. Elleri toprak olası, sen dindar olanı seç!"
Diğer tahric: Buharî,
nikah (5090); Müslim reda’, fiten; Tirmizî, nikah; Nesâî, nikah; îbn Mâce, nikah
(1858); Dârimî, nikah; Ahmed b. Hanbel, I, 92, 457, II, 428, IV, 92, 153, 377.
AÇIKLAMA:
Hadis-i şerif
evlenilecek kadında çoğunlukla zenginlik, soyluluk, güzellik ve dindarlık
vasıflarının arandığını ve bunlar içerisinde ailenin huzur ve sükûn içerisinde
devamını sağlayacak olan vasfın dindarlık olduğunu haber vermektedir. Çünkü
malın devamlılığı düşünülemez. Malı için evlenilen kadının bir anda
fakirleşmesi mümkündür. Sadece malı için evlenilen bir kadının fakir düşmesi
halinde de o evlilik hayatının ayakta kalmasını sağlayacak en büyük sütün
çökmüş olur.
Evlenilecek kadında
çoğunlukla aranan ikinci özellik Haseb'dir.
Haseb, Asalet, soy-sop
ahbab ve yakınlarının şerefi demektir. Bu kelime esas itibariyle
"hisab" kökünden alınmıştır. Çünkü câhiliyye çağında araplar övünürlerken
bab al arının men kîbeler ini haslet ve özelliklerini sayıp dökerlerdi.
Her ne kadar
evlenilecek eşin asil ve şerefli bir aileden olması memnuniyet verici bir duru
mise de ailenin huzur ve sükûn içinde devamım sağlamak için yeterli bir vasıf değildir.
Bazılarına göre metinde geçen "haseb" kelimesinden maksat, kadının
hâl ve hareketlerindeki nezâket ve olgunluktur.
Eşlerde çoğunluk
tarafından üçüncü özellik ise, vücud ve yüz güzelliğidir. Gerçekten güzellik
herşeyde aranan vasıflardan biridir. Kibire ve nazlanmaya sebebiyet vermemek
şartıyla özellikle hayat arkadaşlığında daha çok önem kazanır. Devam süresince
eşler arasındaki sevgi ve ülfetin devam etmesine vesile olur. Fakat bu da
geçici olduğu için eşler arasındaki ülfeti sağlamadaki rolü de geçicidir. Bütün
bu vasıflarda eşlerin hayatta karşılaşacakları her türlü belâ ve sıkıntıları
metanet ve sabırla karşılamalarında en büyük dayanakları fedakarlık ve
vefakarlık, kaynakları dindarlık olacaktır. Hayat şartlarının hazırladığı
huzursuzluk fırtına ve kasırgaları karşısında sözü geçen vasıflardan hiçbiri
dindarlık vasfı kadar sağlam ve kuvvetli bir dayana kolamaz. Müslüman ailede
aranan en belirgin özellik "dindarlıktır.
تَرِبَتْ
يَدَاكَ cümlesi, aslında "ellerin
topraklansın" anlamına gelen bir beddua ise de araplar onu inkar, teaccub,
ta'zim ve bir şeye teşvik manalarında kullanırlar. Burada "haydi göreyim
seni, dindar olanı seç" anlamında bir teşvik olarak kullanılmıştır.
Nevevi'nin beyanına
göre Nebi s.a.v. bu hadis-i şerifinde halkın evlenecekleri kadında aradıkları
vasıfları haber vermiştir. Maksadı "siz de böyle yapın" demek
değildir. Çoğunluğun en başta rağbet etmesi gereken dindarlık vasfını en sona
bıraktığını, en az rağbeti ona gösterdiğini haber vererek onları bu tutumlarını
bırakmaya ve dindar olanla evlenmeye teşvik etmektir.