NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ عَبْدِ
الْمَلِكِ
بْنِ
مَرْوَانَ
حَدَّثَنَا
أَبُو
النُّعْمَانِ
حَدَّثَنَا
حَمَّادُ
بْنُ زَيْدٍ
عَنْ
أَيُّوبَ
عَنْ غَيْرِ
وَاحِدٍ عَنْ
طَاوُسٍ
أَنَّ
رَجُلًا
يُقَالُ لَهُ
أَبُو
الصَّهْبَاءِ
كَانَ
كَثِيرَ السُّؤَالِ
لِابْنِ
عَبَّاسٍ
قَالَ أَمَا
عَلِمْتَ
أَنَّ الرَّجُلَ
كَانَ إِذَا
طَلَّقَ
امْرَأَتَهُ ثَلَاثًا
قَبْلَ أَنْ
يَدْخُلَ
بِهَا جَعَلُوهَا
وَاحِدَةً
عَلَى عَهْدِ
رَسُولِ اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ وَأَبِي
بَكْرٍ
وَصَدْرًا
مِنْ
إِمَارَةِ عُمَرَ
قَالَ ابْنُ
عَبَّاسٍ
بَلَى كَانَ الرَّجُلُ
إِذَا طَلَّقَ
امْرَأَتَهُ
ثَلَاثًا
قَبْلَ أَنْ
يَدْخُلَ
بِهَا
جَعَلُوهَا
وَاحِدَةً عَلَى
عَهْدِ
رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
وَأَبِي
بَكْرٍ وَصَدْرًا
مِنْ
إِمَارَةِ
عُمَرَ
فَلَمَّا رَأَى
النَّاسَ
قَدْ
تَتَابَعُوا
فِيهَا قَالَ
أَجِيزُوهُنَّ
عَلَيْهِمْ
Tâvus'dan rivayet
olunduğuna göre Ebu's-Sahbâ adında İbn Abbas'a çok soru soran bir adam (îbn
Abbas'a)
Sen Rasulullah (s.a.v.)
ile Ebû Bekr devrinde ve Ömer'in halifeliğinin ilk yıllarında, bir adam
karısını cinsi münâsebette bulunmadan (bir defada) üç talakla boşarsa
(Rasûlullah ve bu iki halifesinin) bu talakı bir talak saydıklarını bilimyor
musun? dedi. İbn Abbas da:
Evet Rasûlullah (s.a.v.)
ile Ebu Bekir devrinde ve Ömer'in halifeliğinin ilk yıllarında bir adam
karısını cinsî münâsebette bulunmadan (bir defada) üç talakla boşarsa, bu
talakı bir talak sayarlardı. Fakat Ömer halkın bunu çoğalttıklarını görünce
onların aleyhine olarak (bu şekilde verilen üç talak'ın) üçünü de geçerli
kıldı" cevabını verdi.
İzah:
Sadece Ebû Dâvud
rivayet etmiştir.
Bu hadis, bir kimsenin
karısını temasta bulunduktan sonra boşamasıyla hiç temesta bulunmadan boşaması
arasında fark gören kimselerin delilidir. Şevkânî'nin beyânına göre bu görüşte
olan ilim adamları "bir kimsenin hiç temasta bulunmadığı karısına bir
defa: "Sen benden boşsun" demesiyle aralarında beynünet-i kübrâ vâki
olup bir daha birleşmelerine imkân kalmadığını, üç talak ile boşaması halinde
ikinci ve üçüncü talakın lağvolduğunu; temasta bulunduğu karısına bu sözü
sarfetmesiyle ise, sâdece bir ric'i talak meydana geldiğini"
söylemişlerdir.
Biz mezhep imamlarının
bu mevzudaki görüşlerini bir önceki hadis-i şerifin şerhinde açıklamış
bulunmaktayız.
"Ömer'in
halifeliğinin ilk yıllarında" sözü, bazı rivayetlerde "Hz. Ömer'in
halifeliğinin ilk iki senesinde [el-Fethü'r-rabbânî, XVII, 7.] bazılarında da
"ilk üç senesinde"[bk. 2200 numaralı hadis-i şerif.] şeklinde,
geçmektedir.