NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
أَبُو عَوَانَةَ
عَنْ
مَنْصُورٍ
عَنْ
مُجَاهِدٍ عَنْ
طَاوُسٍ عَنْ
ابْنِ
عَبَّاسٍ
قَالَ خَرَجَ
النَّبِيُّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
مِنْ
الْمَدِينَةِ
إِلَى مَكَّةَ
حَتَّى
بَلَغَ
عُسْفَانَ
ثُمَّ دَعَا
بِإِنَاءٍ
فَرَفَعَهُ
إِلَى فِيهِ
لِيُرِيَهُ
النَّاسَ
وَذَلِكَ فِي
رَمَضَانَ
فَكَانَ
ابْنُ
عَبَّاسٍ يَقُولُ
قَدْ صَامَ
النَّبِيُّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
وَأَفْطَرَ
فَمَنْ شَاءَ
صَامَ وَمَنْ
شَاءَ
أَفْطَرَ
İbn Abbas (r.a)'dan; demiştir
ki:
Rasûlullah (s.a.v.)
Ramazan ayında Medine'den Mekke'ye doğru (yol'a) çıktı. Usfan'a gelince (Orada)
bir (su) kab(ı) istedi ve insanlara göstermek için (su dolu kabı) ağzına
götürdü, (ve içti).
İbn Abbas şöyle dedi:
"Rasûlullah
(s.a.v.) (yolculukta) bazan oruç tutar, bazan tutmazdı. O halde isteyen oruç
tutsun, isteyen tutmasın."
İzah:
Buharî, savm; meğazi;
Müslim, siyam; Nesâî, siyam; îbn Mace, siyam; Darimi, savm ; Ahmet b. Hanbel,
VI, 18; Beyhâkî, es-Sünenü'1-kübrâ, V, 357.
Hadiste konu edilen
sefer, Hz. Peygamber'in Mekke Fethi için çıktığı seferdir. Nitekim bu Buhari ve
Müslim'in rivayetlerinde açıkça ifade edilmektedir.
Görüldüğü gibi Hz.
Peygamber oruçlu olduğu halde Medine'den çıkıp Mekke'ye doğru yol almış Usfan
denilen yere varınca istediği bir su kabını ağzına götürerek içmiş ve bunu
ashabına da göstermiştir. Bundan maksadı yolculuk esnasında orucun
terkedilebileceğini fiilen onlara göstermektir.
Usfan Mekke'ye üç konak
mesafede bir yerin adıdır. Usfan'ın yerinde Buhari'deki ve Müslim'deki bir
rivayette Kedîd, Müslim'deki diğer bir rivayette ise Kurâü'l-ğamîm isimleri yer
almıştır. Bunlar da birer mevki adlarıdır. Kedid, Usfan ile Medine arasında
Kuraü'l-ğamîm ise, Usfan'ın önündedir. Bu her iki yer de Usfan'ın mülhakatından
olduğu için rivayetler arasında ihtilâf olduğu söylenemez.
Ebû Davud'un
rivayetinde Hz. Peygamber'in eline aldığı kabı ağzına kaldırdığı belirtildiği
halde, Buhari'deki rivayette bu, "eline aldı, kaldırdı" şeklinde
ifâde edilmiştir. Askalanî, kaldırmanın zâten el ile olduğuna işaret ederek,
Buhâri'deki bu rivayetin müşkil olduğunu söyler. Daha sonra da insanlara
göstermek için elini sonuna kadar kaldırdığını ifâde edip Ebû Davud'un
rivayetinin daha açık olduğunu bildirir.
Ahmed b. HanbeFin rivayetinde
Hz. Peygamber'in bu hareketinin öğle sıcağında olduğu belirtilmiş ve
susuzluktan ashabın düştüğü güç durum tasvir edilmiştir.