NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
سَعِيدُ بْنُ
مَنْصُورٍ
حَدَّثَنَا
أَبُو
مُعَاوِيَةَ
حَدَّثَنَا
جَعْفَرُ
بْنُ
بُرْقَانَ
عَنْ يَزِيدَ
بْنِ أَبِي
نُشْبَةَ
عَنْ أَنَسِ
بْنِ مَالِكٍ
قَالَ قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
ثَلَاثٌ مِنْ
أَصْلِ الْإِيمَانِ
الْكَفُّ
عَمَّنْ
قَالَ لَا
إِلَهَ
إِلَّا اللَّهُ
وَلَا
نُكَفِّرُهُ
بِذَنْبٍ
وَلَا نُخْرِجُهُ
مِنْ
الْإِسْلَامِ
بِعَمَلٍ وَالْجِهَادُ
مَاضٍ مُنْذُ
بَعَثَنِي
اللَّهُ
إِلَى أَنْ
يُقَاتِلَ
آخِرُ
أُمَّتِي الدَّجَّالَ
لَا
يُبْطِلُهُ
جَوْرُ
جَائِرٍ
وَلَا عَدْلُ
عَادِلٍ
وَالْإِيمَانُ
بِالْأَقْدَارِ
Enes b. Malik (r.a.)'den;
demiştir ki: Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
"Üç şey imanın
esasındandır. (Birincisi) Lâ ilahe illallah diyen bir kimseye (el ve dil
uzatmaktan) çekinmemiz, (işlemiş olduğu) bir günah yüzünden onu kâfir
saymamamızdır. (Yani İslâm'a uymayan) bir fiilinden dolayı onu İslam dışı ilan
etmememizdir.
(ikincisi) Cihad,
Allah'ın beni (Nebi olarak) gönderdiği andan, ümmetimin en çok neslinin
Deccal'le savaşacağı ana kadar devam edecektir. Adaletli (bir idareci)nin
adaleti onu ortadan kaldıramayacağı gibi zâlim (bir idarecinin zulmü de
kaldıramaz.
(Üçüncüsü ise) Kadere
inanmaktır.”
İzah:
Beyhâkî,
es-Sünenü'l-kübrâ, IX, 156.
Bu hadisi şerifte
imanla ilgili üç mühim esas üzerinde durulmaktadır. Bunlardan birincisi;
"Lâ ilahe illallah Mu-
hammedür
rasûlullah" diyen bir kimseye el ve dil uzatmaktan çekinmek, bu kelimeyi
söyleyen bir kimsenin malına, canına saldırmak haramdır. Binâenaleyh, bu
kelimeyi telaffuz eden bir kimseye el veya dil uzatmaktan kaçınmak her
müslümanın üzerine düşen kaçınılmaz bir görevdir.
Her ne kadar metinde
sâdece, "Lâ ilahe illallah" diyen kimsenin İslâm dairesine girdiği
ve müslümanların saldırısından emin olduğu ifade ediliyorsa da, burada, Lâ
ilahe illallah diyen kimse sözü ile, "La ilahe illallah
Muhammedürrasûlullah" diyen kimse kasdedilmiştir.
Bu "'yü üç defa
okuyan kimse bir hatim sevabı alır" sözüne benzer. Çünkü 'yü okumaktan
maksat sadece lafzını söylemek değil, bu sûreyi sonuna kadar okumaktır. Aynı
şekilde, "Lâ ilahe illallah" demekten maksad da bu kelimeyi sonuna
kadar okumak, bir başka ifade ile, "Lâ ilahe illallah
Muhammedürrasûlullah" demektir. [bk. Ahmed Naim, Tecrid Tercemesi, I, 52
(Hadis No: 41).]
Ehl-i sünnet uleması bu
hadisi şerife ve benzerlerine sarılarak kelimey-i tevhîdi söyleyen bir kimseyi
müslüman kabul etmişler, işlemiş olduğu günahlardan ve îslâma aykırı bazı
davranışlarda bulunmasından dolayı onu kâfir saymamışlardır. Ancak günah
işleyen bir kimsenin yine müslüman kalabilmesi için o kimsenin işlemiş olduğu günahı
veya İslama aykırı olarak yaptığı işi helal kabul ederek işlemiş olmamasını
şart koşmuşlardır. Binâenaleyh, Ehl-i sünnet ulemasına göre bir müslüman günah
işleyince dinden çıkmış sayılmamakla beraber, o işin günah olduğunu inkâr
etmesi halinde derhal dinden çıkmış sayılır. İsterse o günahı işlemiş olmasın.
Ehl-i sünnet ulemâsı bu esası, "amel imandan cüz değildir" sözüyle
kaideleş-tirmişlerdir.
Ehl-i sünnetin
karşısında olan Havaric ise her büyük günah işleyenin dinden çıkacağını,
Mutezile mezhebi taraftarları da büyük günah işleyenlerin kafir
sayılamayacaklarını fakat müslüman olarak da kalamayacaklarını, binâenaleyh
küfür ile iman arasında bulunacaklarını söylemişlerdir.
Mevzumuzu teşkil eden
Hadis-i şerifte imanın esaslarından birisi olarak üzerinde durulan ikinci
mes'ele cihâdın Deccal'in öldürüleceği ana kadar devam edeceğidir. Rasûl-i
Zîşan efendimizin açıklamasına göre, müslüman nesiller DeccaPi öldürecekleri
ana kadar Allah yolunda savaşa devam edeceklerdir. Deccal'in öldürülmesinden sonra
ise ,cihad sona erecektir. Çünkü Deccal'in öldürülmesinden sonra Ye'cuc ve
Me'cûc ortaya çıkacaktır. Müslümanlar onlarla savaşacak güçte olmayacakları
için cihadla mükellef tutulmayacaklardır. Ye'cuc ve Me'cûc'u Allah Teâlâ helak
ettikten sonra yeryüzünde kâfir kalmayacağından yine cihad olmayacaktır. Çünkü
Hz. İsa hayatta olacak ve İslam her tarafa yayılacaktır. Hz. İsa'nın vefatından
sonra ise, küfür yeniden canlanacak o zaman da Cenâb-ı Hak tatlı bir rüzgar
estirerek müslümanların ruhunu kabzedecek, ondan sonra da kıyamet
kopacaktır.[Aliyyü'l-kâri, Mirkât, IV, 183.]
Hadis-i şerifte söz
konusu edilen üçüncü mesele, kâinatta vuku bulan her olayın Allah'ın kaza ve
kaderiyle vuku bulduğu, hayır ve şerrin Allah'ın yar at m asıyla meydana
geldiği meselesidir. Ehl-i sünnet uleması bu hadisi şerife sarılarak kaza ve
kadere inanmayı imanın altı esasından biri saymışlar ve kaza ve kaderi inkar
etmenin küfür olduğunu söylemişlerdir.