NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
عَمْرُو بْنُ
عُثْمَانَ
الْحِمْصِيُّ
وَيَزِيدُ
بْنُ قُبَيْسٍ
مِنْ أَهْلِ
جَبَلَةَ
سَاحِلِ
حِمْصَ
وَهَذَا
لَفْظُ
يَزِيدَ
قَالَا
حَدَّثَنَا
الْوَلِيدُ
بْنُ
مُسْلِمٍ
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ
بْنِ
الْعَلَاءِ
أَنَّهُ
سَمِعَ مُسْلِمَ
بْنَ
مِشْكَمٍ
أَبَا
عُبَيْدِ
اللَّهِ
يَقُولُ حَدَّثَنَا
أَبُو
ثَعْلَبَةَ
الْخُشَنِيُّ
قَالَ كَانَ
النَّاسُ
إِذَا
نَزَلُوا مَنْزِلًا
قَالَ
عَمْرٌو
كَانَ
النَّاسُ إِذَا
نَزَلَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
مَنْزِلًا
تَفَرَّقُوا
فِي
الشِّعَابِ وَالْأَوْدِيَةِ
فَقَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
إِنَّ
تَفَرُّقَكُمْ
فِي هَذِهِ
الشِّعَابِ
وَالْأَوْدِيَةِ
إِنَّمَا
ذَلِكُمْ
مِنْ الشَّيْطَانِ
فَلَمْ يَنْزِلْ
بَعْدَ
ذَلِكَ
مَنْزِلًا
إِلَّا انْضَمَّ
بَعْضُهُمْ
إِلَى بَعْضٍ
حَتَّى يُقَالَ
لَوْ بُسِطَ
عَلَيْهِمْ
ثَوْبٌ لَعَمَّهُمْ
Ebu Sa'lebe el-Huşenî
dedi ki: (Sefer esnasında) Sahâbîler, bir yere indikleri zaman [(ravi) Amr (bu
cümleyi) "Rasûlullah (s.a.v.) bir yere indiği zaman sahâbîler" diye
rivayet etti.] dağ yollarına ve vâdîlere dağılırlar (oralarda dağınık olarak konaklarlardı.
Bunun üzerine Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem;
"Sizin şu dağ
yollarına ve vadilere dağılmanız ancak şeytandandır" buyurdu. Bundan sonra
bir yerde konakladıklarında birbirlerine iyice yaklaşırlardı. Hatta;
"Üzerlerine bir örtü yayılacak olsa hepsini kaplar" deni(lebi)lirdi.
İzah:
Ahmed b. Hanbel, IV,
193.
Düşmanla savaşa çıkan
bir cemaatin yollarda konakladıkları zaman gelişigüzel, birbirinden kopuk bir
halde şuraya buraya dağılmaları düşmana cesaret verdiği gibi bu dağınıklık, din
düşmanlarını sevindirir. Gerçek müslümanları da mahzun eder. Ayrıca dıştaki
dağınıklık zamanla yavaş yavaş kalplere de sirayet ederek gönüllerde yaşayan
kardeşlik ve sevgi bağlarının kopmasına sebep olur. Çünkü zahirdeki işlerimizin
ruhumuz üzerinde çok büyük tesiri vardır.
Bu sebeple Hz. Nebi
devamlı olarak cemaatleşmeyi tavsiye etmiş, tefrikadan sakındırmış,
"Birlikte rahmet, ayrılıkta azab vardır."[bk. Ahmed b. Hanbel, IV,
278, 375.] buyurarak meselenin önemini en veciz bir şekilde ortaya koymuştur.