NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
عُثْمَانُ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ
أَنَّ أَبَا
أُسَامَةَ
حَدَّثَهُمْ
عَنْ أُسَامَةَ
عَنْ نَافِعٍ
عَنْ ابْنِ
عُمَرَ أَنَّ
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
كَانَ
يَذْبَحُ
أُضْحِيَّتَهُ
بِالْمُصَلَّى
وَكَانَ
ابْنُ عُمَرَ
يَفْعَلُهُ
İbn Ömer'den rivayet
olunduğuna göre;
Nebi (S.A.V.)
kurbanlığını bayram namazı kılınan yerde keserdi. (Nafî'den rivayet olunduğuna
göre) İbn Ömer (r.a) kendisi de böyle yaparmış.
İzah:
Buhari, îdeyn, edâhi;
Nesaî dahaya, ideyn; İbn Mâce edahî; Ahmed b. Hanbel, 11-109.
Bu hadis-i şerif
kurbanı, bayram namazının kılındığı yerde kesmenin müstehab olduğuna delalet
etmektedir. Bunun hikmeti, fakir fukara kurbanın kesildiğini rahatça görüp
etinden hisselerine düşeni almalarını sağlamaktır.
İbn Battal (r.a.) bu
mevzuda şunları söylüyor: "İmam Malik (r.a.)*e göre, kurbanı bayram
namazının kılındığı yerde kesmek, özellikle devlet başkanı için bir sünnet-i
müekkededir.
İbn VehbMn rivayetine
göre; İmam Malik (r.a.) bu mevzuda şöyle buyurmuştur: "Devlet başkanından
önce herhangi bir kimsenin kurban kesmesini önlemek için devlet reisinin
kurbanını bayram namazının kılındığı yerde kesmesi sünnettir. Devlet reisi,
kurbanını kendi evinde keserse, halkın kurbanlarını ondan önce kesmeleri
tehlikesi vardır. Devlet reisi kurbanını kesmedikçe kurban kesme vakti girmiş
olmayacağından, devlet reisinin kurbanından önce kesilen kurbanlar batıl
olur" Mülehheb; îmam Malik'İn bu sözlerine ilaveten şunları söylüyor:
"Halkın kesinlikle devlet reisinden sonra kesmelerini ve kurbanın nasıl
kesileceğini bizzat devlet reisinden görerek öğrenmelerini sağlamak için
devlet reisinin kurbanını musallada kesmesi sünnet kılınmıştır." Malikî
mezhebinin bu mevzuda meşhur olan görüşü budur. Yine Malikî'lere göre tebeadan
kurban kesmekle mükellef olan her müslü-manın, kurbanını musallada kesmesi
menduptur. Devlet reisinin musallada kesmesi sünnet-i müekkede, musallanın
dışında bir yerde kesmesi ise mekruhtur. Cumhur ulemânın görüşü de budur.
Şafiî ulemasından
İmam-Nevevî, bu mevzudaki görüşlerini şöyle ifâde ediyor: "Efdal olan
kişinin kurbanını kendi evinde aile efradının gözü önünde kesmesidir. İmam
Maverdî, devlet reisinin musallada tüm müslümanlar için devlet hazinesinden bir
deve ya da sığır, kurban etmesini bunu bulamazsa yine beytülmaldan kendi
hesabına bir koyun kurban etmesinin daha isabetli olacağını söylemiş, devlet
reisi kurbanını kendi malından veya kesesinden kestiği takdirde istediği yerde
kesebileceğini ifade etmiştir. Yine İmam Ma-verdî'nin açıklamasına göre kurban
sahibi kurbanını bulunduğu beldede keser. Bu bakımdan yolcuların kurbanlarını
bulundukları yerlerde kesmeleri gerekir.
Hanefî âlimlerine göre
kişinin kurbanını yakın bir yere yahut da kurban etine daha muhtaç durumda
olan bir yere nakledip orada kesmesi kera-hetsiz olarak caizdir.