NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
عُثْمَانُ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ
حَدَّثَنَا
جَرِيرٌ عَنْ
مَنْصُورٍ
عَنْ إِبْرَاهِيمَ
عَنْ يَزِيدَ
بْنِ أَوْسٍ
قَالَ دَخَلْتُ
عَلَى أَبِي
مُوسَى
وَهُوَ
ثَقِيلٌ
فَذَهَبَتْ
امْرَأَتُهُ
لِتَبْكِيَ
أَوْ تَهُمَّ
بِهِ فَقَالَ
لَهَا أَبُو
مُوسَى أَمَا
سَمِعْتِ مَا
قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَتْ
بَلَى قَالَ
فَسَكَتَتْ
فَلَمَّا
مَاتَ أَبُو
مُوسَى قَالَ
يَزِيدُ
لَقِيتُ
الْمَرْأَةَ
فَقُلْتُ
لَهَا مَا
قَوْلُ أَبِي
مُوسَى لَكِ
أَمَا
سَمِعْتِ
قَوْلَ
رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
ثُمَّ سَكَتِّ
قَالَتْ
قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
لَيْسَ
مِنَّا مَنْ
حَلَقَ وَمَنْ
سَلَقَ
وَمَنْ
خَرَقَ
Yezid b. Evs'den
demiştir ki:
Ebû Musa, ağır (hasta)
iken yanına girmiştim. Karısı ağlamaya başladı. Yahut ta ağlamaya yeltendi.
Bunun üzerine (Ebû Musa) ona
"Sen Rasûlullah
(s.a.v.)'i ve (bu mevzuda) söylediklerini duymadın mı? dedi. (Karısı) evet (duydum)
dedi (ve) ağıt'ı kesti.
(Bu hadisi Yezid ve
Evs'den rivayet eden İbrahim dedi ki:) Ebû Musa ölünce, Yezid (bana) dedi ki:
(Ebû Musa öldükten sonra ben o) kadınla karşılaştım ve kendisine "Ebû
Musa'nın Rasûlullah'ın sözünü işitmedin mi diye sana (söylediği) ve (işitince)
sustuğun sözü neydi?" dedim.
Rasûlullah: "saç
yolan (musibet karşısında) feryad eden ve yaka yırtan bizden değildir."
buyurdu diye cevap verdi.
İzah:
Müslim, iman; Nesâî,
cenaiz; İbn Mace, cenaiz, Ahmed b. Hanbel IV-396, 397, 404, 405, 411, 416.
Metinde geçen
"Bizden değildir" sözünün zahiri manası, "Bizim dinimizden
değildir." demekse de buradaki manası "Bizim mükemmel yolumuzdan ve
sünnetimize uyanlardan değildir." demektir. Bir başka ifadeyle bu sözle,
"Musibet karşısında saçını başını yolup, fer-yadü figan edip yakasını
paçasını yırtan kimseler, bizim mükemmel sünnetimize, kâmil yolumuza uyan
kimseler değildir." denmek istenmiştir. Bu gibi davranışlarda bulunanları,
ağır bir dille tenkid etmek ve şiddetli bir şekilde azarlamak için "Bizden
değildir." cümlesi kullanılmıştır. Nitekim çocuğunu azarlamak isteyen bir
baba da ben senden değilim sen de benden değilsin" der. Bu sözüyle
çocuğunun kendi yolunda olmadığını ifade etmek ister.
Binaenaleyh bu gibi
hareketler de bulunan bir kimse, İslamiyete uymayan bir davranışta bulunmuş
olursa da dinden çıkmış olmaz. Fakat haram olduğunu öğrendiği halde helal
olduğuna inanarak, ya da Allah'ın kaza ve kaderine isyan gayesiyle bu gibi
davranışlarda bulunan bir kimse İslâm dininden çıkmış olur.
İbn Münir'e göre, bu
gibi davranışlarda bulunanları te'dip için onlardan yüz çevirip bu hallerinden
vazgeçinceye kadar kendileriyle konuşmamak icab eder. Ebû Süfyan (r.a) de bu
hadisin gönüllerdeki etkisinin daha şiddetli olması için "Bizden değildir"
cümlesini zahiri manası üzerinde bırakıp tevili yoluna gidilmemesini tavsiye
ederdi.
Hafız İbn Hacer
"Bizden değildir" cümlesini "Ben (ondan) beriyim”[Müslim, iman]
cümlesiyle tefsir etmiş ve "Beri kelimesi; birşeyden ayrılmak, anlamına
geldiğine göre, bu cümlede sözü geçen davranışları yapan bir kimsenin Hz. Peygamberin
şefaatından mahrum kalacağı tehdidi vardır" demiştir.
Buhârî ile Müslim'in bu
mevzuda rivayet ettikleri hadisin tamamı şu mealdedir: "Ebû Musa ağır bir
şekilde hastalandı ve bayıldı. Başı kadınlardan birinin kucağında idi.
Kadınlardan biri bir çığlık attı. Fakat Ebû Musa ona bir şey söyleyemedi.
Ayıldığı vakit "Rasûlullah (s.a.v.)'in beri olduğu bir şeyden ben de
beriyim. Rasûlullah (s.a.v.) vaveylacı, saçını yolan ve elbisesini yırtan
kadınlardan beri idi" dedi.[Müslim, iman; Buhârî, cenaiz]