NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ يُونُسَ
حَدَّثَنَا
زُهَيْرٌ
عَنْ عُبَيْدِ
اللَّهِ بْنِ
عُمَرَ عَنْ
نَافِعٍ عَنْ
ابْنِ عُمَرَ
عَنْ عُمَرَ
بْنِ
الْخَطَّابِ أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَدْرَكَهُ
وَهُوَ فِي رَكْبٍ
وَهُوَ
يَحْلِفُ
بِأَبِيهِ
فَقَالَ إِنَّ
اللَّهَ يَنْهَاكُمْ
أَنْ
تَحْلِفُوا
بِآبَائِكُمْ
فَمَنْ كَانَ
حَالِفًا
فَلْيَحْلِفْ
بِاللَّهِ
أَوْ
لِيَسْكُتْ
Ömer b. el-Hattâb
(r.a)'dan rivayet edildiğine göre;
O, bir kafile içerisinde
babası adına yemin ediyor iken Rasûlullah (s.a.v.) kendisine yetişmiş ve:
“Şüphesiz Allah sizi
babalarınız (adı) ile yemin etmekten nehyediyor. Yemin edecek olan, Allah'a
yemin etsin veya sussun." buyurmuştur.
İzah:
Buhari, eymân, tevhid,
edeb; Müslim, eymân; Nesâî, eymân; İbn Mâce, keffarât (benzeri); Tirmizî, nüzûr
Hadisin Buharî'deki bir
rivayeti Hz.Ömer'de değil, oğlu Abdullah'da son bulmaktadır. Yani Abdullah'ın hâdiseyi
babasından duyduğuna dair bir işaret, mevcut değildir. Yine Buharî'deki
rivayette buradan fazla olarak Hz.Ömer'in kafile içerisinde
"yürürken" Rasûlullah'ın kendisine ulaştığı ifade edilir. Yani orada
bir "yürüyor" ilavesi vardır.
Tercemeye "kafile"
diye aldığımız "rakb"; develerine binmiş vaziyetteki, on ve daha
fazla kişiden teşekkül eden topluluktur. Bazan atlılara da "rakb"
denildiği olur.
Aynî'nin bildirdiğine
göre, aynı hadisi İbn Abbas da Hz. Ömer'den nakletmiştir. Bu nakle göre olay bir
savaş yolculuğunda olmuştur. İşaret edilen haber şu şekildedir:
"Rasûlullah (s.a.v.) ile birlikte bir kafile içerisinde bir savaşa
giderken "babama yemin ederim ki hayır"dedim. Ardımdan
birisi;"Babalarınız adıyla yemin etmeyiniz" diye fısıldadı. Geri döndüm,bir
de ne göreyim, Rasûlullahmış."
İbn Ebî Şeybe'nin
İkrime kanalıyla Hz.Ömer'den rivayetine göre; Hz. Nebi (s.a.v.): "Eğer
biriniz, Mesih adına yemin ederse -ki Mesih, babalarınızdan daha hayırlıdır-
helak olur." buyurmuştur.
Hadis, babalar adına
yemini men ediyor ve sadece Allah adına yemin edilebileceğini bildiriyor. Bu
konu, bundan önceki hadisin şerhinde genişçe ele alınmıştır.