NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُؤَمَّلٌ
قَالَ
حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ
ح و
حَدَّثَنَا
الْعَبَّاسُ
بْنُ
الْوَلِيدِ
بْنِ
مَزْيَدٍ
قَالَ
أَخْبَرَنِي
أَبِي عَنْ
الْأَوْزَاعِيِّ
عَنْ يَحْيَى
بْنِ أَبِي
كَثِيرٍ
قَالَ
حَدَّثَنَا
أَبُو
سَلَمَةَ
يَعْنِي
ابْنَ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
قَالَ
حَدَّثَنِي
أَبُو
هُرَيْرَةَ
قَالَ لَمَّا
فُتِحَتْ
مَكَّةُ
قَامَ النَّبِيُّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَذَكَرَ
الْخُطْبَةَ
خُطْبَةَ
النَّبِيِّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ
فَقَامَ رَجُلٌ
مِنْ أَهْلِ
الْيَمَنِ
يُقَالُ لَهُ
أَبُو شَاهَ
فَقَالَ يَا
رَسُولَ
اللَّهِ اكْتُبُوا
لِي فَقَالَ
اكْتُبُوا
لِأَبِي شَاهَ
Ebû Hureyre (r.a)'den
rivayet olunmuştur; dedi ki:
Mekke feth edilince Nebi (s.a.v.) ayağa
kalktı...
(Ebû Hureyre sözlerine
devam ederek) Hz. Nebi'in (orada) okuduğu bir hutbesini anlattı (ve şöyle)
dedi:
Bunun üzerine Yemen
halkından Ebû Şâh denilen birisi ayağa kalkıp;
Ey Allah'ın Rasûlü, (bu
hutbeyi) bana yazıverin, dedi. (Hz. Nebi de orada bulunan kâtiplerine);
"- (Bunu) Ebû Şâh'a
yazıverin" buyurdu.
İzah:
Buhari, ilim, lukata; Ebû
Dâvûd, menâsik, diyât; Tirmizî, ilim; Ahmed b. Hanbel, II, 238.
3647 ve 3648 numaralı
hadis-i şerifler Hz. Nebi'in hadislerin yazılmasını yasakladığını ifade
etmelerine karşılık bu hadis-i şerif Hz. Nebi'in yazılmasına izin verdiğini
ifade etmektedir. Bu hadis hakkında İbn Hacer şöyle diyor:
"Bu hadisi şerif
zahiren, "Benden bir şey yazmayın. Her kim Kur'an'-dan başka benden bir
şey yazarsa onu hemen silsin"[Müslim, zühd] hadis-i şerifine aykırı gibi
görünmekte ise de bu iki hadisin arasını şu şekilde telif etmek mümkündür:
1- Hadisleri yazmanın
nehyedilmesiyle ilgili yasaklar vahyin inmekte olduğu ve Kur'an âyetleriyle
hadislerin karışması ihtimali bulunduğu dönemlere aittir. Hadislerin
yazılmasına izin verildiğini ifade eden hadisler ise bu endişenin ortadan
kalktığı dönemlere aittir.
2- Yahutta hadislerin
yazılmasının yasaklandığını bildiren hadisler, hadislerin Kur'an'Ia aynı yere
yazılmasıyla ilgilidir. Hadislerin yazılmasına izin verildiğini bildiren
hadisler ise hadislerin Kur'an-ı Kerim âyetlerinin yazılı olmadığı yerlere
yazılmasıyla İlgilidir.
3- Hadis-i şeriflerin
yazılmasına izin verildiğini bildiren hadisler, yazılmasını yasaklayan
hadislerin hükmünü neshetmişlerdir. Bu mevzudaki görüşlerin en sahihi budur.
4- Bazıları da bu'mevzudaki
yasağın yazıya güvenip hadisleri ezberlemeye lüzum görmeyen kimselere, iznin
ise böyle bir hataya düşmeyenlere ait olduğunu söylemişlerdir. Bu görüşte
olanlara göre, hadis yazmanın yasaklandığını bildiren Müslim hadisi merfu
değildir; Ebû Saîd el-Hudri'nin sözüdür.