NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
أَبُو
الْوَلِيدِ الطَّيَالِسِيُّ
وَمُسْلِمُ
بْنُ إِبْرَاهِيمَ
قَالَا
حَدَّثَنَا
الْمُثَنَّى
بْنُ سَعِيدٍ
عَنْ
طَلْحَةَ
بْنِ نَافِعٍ
عَنْ جَابِرِ
بْنِ عَبْدِ
اللَّهِ عَنْ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ قَالَ
نِعْمَ
الْإِدَامُ
الْخَلُّ
Câbir (r.a)'den rivayet
olunduğuna göre; Nebi (s.a.v.):
"Sirke ne güzel
katıktır" buyurmuştur.
İzah:
Müslim, eşribe; Ebû
Dâvûd, eşribe; Tirmizî, et'ime; Nesâf, eymân, eşribe; İbn Mâce, et'ime; Dârimî,
et'ime
Sirke de Hz.Nebi'in
beğendiği ve övdüğü katıklardandır.Çünkü temini kolay ve ekonomiktir. Kanaatkar
insanların yediği bir katıktır.
Hattâbî, mevzumuzu
teşkil eden bu hadisi açıklarken şöyle demiştir:
"Hz. Nebi bir
katık olarak sirkeyi överken aslında yemeklerde tutumlu olmayı, israftan ve
oburluktan kaçınmayı, nefsin var gücüyle yemeye sarılıp ona güvenmekten uzak
kalmasını övmüştür.
Fahr-i Kâinat Efendimiz
bu sözüyle sanki şöyle demiştir: "Sirkeyi ve sirke gibi ucuz ve kolaylıkla
temin edilen katıkları, diğer katıklara tercih ediniz. Fazla pahalı yemekler
yemeye kendinizi alıştırmayınız. Çünkü ağır yemekler şehveti artırır, şehvet
ise hem dine hem de vücuda zararlıdır." Hz. Nebi'in sirkeyi güzel bir
katık olarak nitelendirmesi sebebiyle fıkıh âlimleri; hiç katık yememek üzere
yemin eden bir kimsenin ekmekle sirke yemesiyle yemininin bozulacağını
söylemişlerdir."
Bu mevzuda
Bezlü'l-Mechûd yazarı da şöyle diyor:
"Hattâbî'nin;
"bu hadiste övülmek istenen aslında yemeklerde iktisatlı olmaktır"
sözü; aslında burada övülmek istenen bizzat iktisattır, sirke ise dolaylı
olarak övülmektedir anlamına gelir. Nevevî ise; hadis-i şerifte övülmek
istenen bizzat sirkedir. İktisat, şehvetleri terk gibi dinî esaslar ise bu hadisle
değil başka hadislerle açıklanmıştır, diyor ki doğrusu da budur."
Mevzumuzu teşkil eden
bu hadisler mana bakımından aynı oldukları halde Musannifin onları ayrı ayrı
rivayet etmesinin sebebi senetlerin farklı olmasıdır.