باب كون الشرك أقبح الذنوب وبيان أعظمها بعده

37- ŞİRK'İN, GÜNAHLARIN EN ÇİRKİNİ OLDUĞU VE ONDAN SONRA GÜNAHLARIN EN BÜYÜKLERİNİ BEYAN BABI

141 - (86) حدثنا عثمان بن أبي شيبة وإسحاق بن إبراهيم. قال إسحاق: أخبرنا جرير. وقال عثمان: حدثنا جرير عن منصور، عن أبي وائل، عن عمرو بن شرحبيل، عن عبدالله قال: سألت رسول الله صلى الله عليه وسلم: أي الذنب أعظم عند الله؟ قال "أن تجعل لله ندا وهو خلقك" قال قلت له: إن ذلك لعظيم. قال قلت: ثم أي؟ قال: "ثم أن تقتل ولدك مخافة أن يطعم معك" قال قلت: ثم أي؟ قال "ثم أن تزاني حليلة جارك".

[:-253-:] Bize Osman b. Ebi Şeybe ve İshak b. İbrahim tahdis etti. İshak: Bize Cerir haber verdi, dedi. Osman da: Bize Cerir tahdis etti, dedi. O Mansur'dan, o Ebu Vail'den, o Amr b. Şurahbil'den, o Abdullah'tan şöyle dediğini nakletti:

Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e: Allah nezdinde en büyük günah hangisidir, dedim. O: Seni yaratan Allah olduğu halde ona eş koşmandır" buyurdu.

Ona: Şüphesiz ki o pek büyüktür, dedim sonra hangisidir diye ekledim. Şöyle buyurdu: "Seninle beraber yemek yer korkusuyla çocuğunu öldürmendir."

Sonra hangisidir dedim. Allah Rasulü: "Sonra da komşunun helali ile zina etmendir" buyurdu.

Diğer tahric: Buhari, 4207, 4473, 5655, 6426, 6468, 7094; Ebu Davud, 2310; Tirmizi, 3182; Nesai, 4024; Tuhfetu'I-Eşraf, 9480

142 - (86) حدثنا عثمان بن أبي شيبة وإسحاق بن إبراهيم، جميعا عن جرير. قال عثمان: حدثنا جرير عن الأعمش، عن أبي وائل، عن عمرو بن شرحبيل، قال: قال عبدالله: قال رجل:

يا رسول الله! أي الذنب أكبر عند الله؟ قال: "أن تدعو لله ندا وهو خلقك" قال: ثم أي؟ قال: "أن تقتل ولدك مخافة أن يطعم معك" قال: ثم أي؟ قال: "أن تزاني حليلة جارك" فأنزل الله عز وجل تصديقها: {والذين لا يدعون مع الله إلها آخر ولا يقتلون النفس التي حرم الله إلا بالحق ولا يزنون ومن يفعل ذلك يلق أثاما} [الفرقان، آية 68].

[:-254-:] Bize Osman b. Ebi Şeybe ve İshak b. İbrahim tahdis etti. Hepsi Cerir'den diye nakletti. Osman dedi ki: Bize Cerir, A'meş'ten tahdis etti. O Ebu Vail'den, o Amr b. Şurahbil'den şöyle dediğini nakletti: Abdullah dedi ki: Bir adam:

Ey Allah'ın Rasulü, Allah nezdinde hangi günah daha büyüktür, dedi.

Allah Rasulü: ''Allah'a seni yaratan o olduğu halde eş koşmandır" buyurdu.

Sonra hangisidir dedi. Allah Rasulü: "Seninle birlikte yemek yer korkusuyla çocuğunu öldürmendir" buyurdu.

Adam: Sonra hangisidir dedi.

Allah Rasulü: "Komşunun helali ile zina etmendir" buyurdu.

Aziz ve celil Allah bunu tasdik etmek üzere: "Onlar ki Allah ile birlikte başka bir ilaha ibadet etmezler. Hak ile olması dışında Allah'ın öldürülmesini haram kıldığı nefsi de öldürmezler, zina da etmezler. Kim bunları işlerse o günah(ları) ile karşılaşır." (Furkan, 68) buyruğunu indirdi.6°O

NEVEVİ ŞERHİ İÇİN TIKLA

DAVUDOĞLU

AÇIKLAMA: Bu iki rivayetin bütün ravilerinin Kufe'li olması garib ve latif bir tesadüftür. İbni Mes'ud hazretlerinin buradaki suali hakkında el-Übbi şunları söylemektedir: Amellerin en faziletlisi hususundaki sualin vechi yukarıda geçti. Günahların en büyüğüne gelince: Bütün günahlardan sakınmayı te'min için bu suali sormamak daha muvafık olurdu... denilemez; çünkü bu sualin vechi dahi: o günahdan daha çok korunmak için sorulmuş olmasıdır.»

«Seni yaratmış olduğu halde...» cümlesinden murad, Allah ile Ona nazİr sayılan şey arasındaki farkı beyan ve bu inancı takbihtir. İmam Ebu'l-Hasen Eş'ari Allah Allah'u Teala'nın ehass-ı vasfı kudret olduğuna bununla istidlal etmiştir.

«Seninle beraber yemesinden korkarak evladını öldürmendir.» cümlesindeki evlad kaydı, katlin pek çirkin bir şey olduğunu anlatmak içindir. Çünkü; bu fiil babaların tabiatına tevdi' buyurulan şefkat ve merhamete zıddır. Binaenaleyh onu ancak canavar tabiatlı beyinsizler yapar. Bu cümle Allah'u Tealanın: «Fakirlik korkusu ile evladınızı öldürmeysrs!» ayet-i kerimesine işarettir.

Filhakika arapların en çirkin adetlerinden biri, fakirlik ve açlık korkusu ile çocuklarını Öldürmeleri idi. Hatta büyürse, bir namussuzluk eder endişesiyle kız çocuklarını doğar doğmaz diri diri mezara gömerlerdi. Böyle diri diriye mezara gömülen kızlara mev'ude denilir. Bu tüyler ürpertici çirkin adet Kur'an-ı Kerim 'de: «Diri diriye mezara gömülen kıza, hangi suçundan dolayı öldürüldüğü sorulduğu vakit...» ayet-i kerimesiyle takbih olunmuştur.

«Komşunun he!alından murad: Karışıdır. Zina mutlak surette haram ve büyük günah olmakla beraber burada komşunun karısı ile diye kayıdlanması, onunla zina etmenin daha da'çirkin ve büyük suç olduğunu göstermek içindir. Bir de komşunun karısını hasseten zikretmesi, ekseriyetle zina komşular arasında yapıîdığındandır. Zira evlerinin bir birine yakın olması görüşüp buluşmayı kolaylaştırır.

Hadis-i şerifde komşunun karısı ile yapılan zinanın büyük günah olarak gösterilmesi komşu kızı, gelini ve nikahlısı olmayan her hangi bir komşu kadını ile zina etmenin hükümden hariç kaldığına delalet etmez. Çünkü buradaki «karısı» tabiri bir kayd-ı ihtirazı değil, kayd-ı vukuîdir. Yani ekseriyetle komşu kadınları evli oldukları için bu ta'bir kullanılmıştır. Yoksa evli olsun olmasın bütün komşu kadınları hükümde müsavidirler. Fakat «komşu ta'biri bir kayd-ı ihtirazıdır. Binaenaleyh komşu kadınla yapılan zina komşu olmayanla yapılan zinadan daha çirkin ve daha büyük bir suçtur. Evet, komşu komşusundan sadakat bekler. O evde yokken komşusu onun malını ve ailesini koruyacak ona her nevi' zararın gelmesine mani' olacak onun gözlerini ardında bırakmayacaktır. Zira komşuya ikram ve ihsanda bulunmak hem Allahu Zü'l Celal'in hern de Resul-i zişan'ın emirleridir. Bu cihet nazar-ı i'tibara alınarak bir de komşunun karısı ile zina meselesi düşünülürse; onun ne derece çirkin bir fiil ve büyük bir günah olduğu kendiliğinden meydana çıkar.

Bundan dolayıdır ki Hz: Mikdad (Radiyallahu anh)'ın rivayet ettiği bir hadisde: «Bir kimsenin on tane kadınla zina etmesi, komşusunun karısı ile zina etmesinden daha ehvendir.» Duyurulmuştur. Araplar komşunun harim-i ismetini korumakla öğünürlerdi. Bu babda Arap Şairi Antere'den ve deha başkalarından şiirler nakledilmiştir.