باب
في وضوء النبي
صلى الله عليه
وسلم
7- NEBİ (S.A.V.)'İN
ABDEST ALIŞI HAKKINDA BİR BAB
18 - (235) حدثني
محمد بن
الصباح. حدثنا
خالد بن
عبدالله عن
عمرو بن يحيى
بن عمارة، عن
أبيه، عن
عبدالله بن
زيد ابن عاصم
الأنصاري
(وكانت له
صحبة) قال: قيل
له: توضأ لنا
وضوء رسول
الله صلى الله
عليه وسلم. فدعا
بإناء فأكفأ
منها على
يديه. فغسلهما
ثلاثا. ثم
أدخل يده
فاستخرجها.
فمضمض
واستنشق من كف
واحدة. ففعل
ذلك ثلاثا. ثم
أدخل يده
فاستخرجها
فغسل وجهه
ثلاثا. ثم
أدخل يده فاستخرجها
فغسل يديه إلى
المرفقين،
مرتين مرتين.
ثم
أدخل يده
فاستخرجها
فمسح برأسه.
فأقبل بيديه
وأدبر. ثم غسل
رجليه إلى
الكعبين. ثم
قال: هكذا كان
وضوء رسول
الله صلى الله
عليه وسلم.
[:-554-:] Bana Muhammed b, Sabbah rivayet etti. (Dedi*ki) : Bize
Halid b. Abdillâh, Amr b. Yahya b. Umarâ'dan, o da babasından, o da Abdullah b. Zeyd b. Âsim el-Ensarî'den — ki bu zat
sahâbidir. Naklen rivayet etti. Abdullah'a :
Bize Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in abdest aldığı gibi bizim için abdest al,
denildi. O da bir su kabının getirilmesini istedi. Kab'dan ellerine su döküp,
ellerini üç defa yıkadıktan sonra elini kaba sokup, çıkardı. Bir avuç ile
ağzına su alıp çalkaladı, burnuna su çekti. Bunu da üç defa tekradadı. Sonra
elini yine (kaba) daldırıp çıkardı üç defa yüzünü yıkadı. Sonra elini (kaba)
sokup, çıkardı ellerini ikişer defa dirseklerine kadar yıkadı. Sonra elini yine
(kaba) soktu, onu çıkartıp başını -iki elini öne arkaya doğru götürüp
getirerek- başına mesh etti sonra topuklarına kadar ayaklarını yıkadı, sonra:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in abdesti böyleydi, dedi.
Diğer tahric: Buhari,
185, 186, 191 -muhtasar olarak-, 192, 197, 199; Ebu Davud, 100 -muhtasar
olarak-, 118, 119; Tirmizi, 28 -muhtasar olarak- 32, 47 -muhtasar olarak-; Nesai,
97, 98,99 -muhtasar olarak-; İbn Mace, 405, 434, 471; Tuhfetu'l-Eşraf, 5308
(235) وحدثني
القاسم بن
زكرياء. حدثنا
خالد بن مخلد عن
سليمان (هو
ابن بلال)، عن
عمرو بن يحيى،
بهذا
الإسناد،
نحوه. ولم
يذكر الكعبين.
[:-555-:] Bana Kasım b. Zekeriyya'da rivayet etti. (Dedi ki) : Bize
Hâlid b. Mahled, Süleyman'dan, —ki İbni Bilâl'dır— o da Amr b. Yahya'dan bu
isnadla bu hadisin mislini rivayet etti. (Yalnız) o topukları zikretmedi.
م(235)
وحدثني إسحاق
بن موسى
الأنصاري.
حدثنا معن. حدثنا
مالك بن أنس
عن عمرو بن
يحيى، بهذا
الإسناد،
وقال: مضمض
واستنثر
ثلاثا. ولم
يقل: من كف
واحدة. وزاد
بعد قوله،
فأقبل بهما
وأدبر: بدأ
بمقدم رأسه ثم
ذهب بهما إلى
قفاه. ثم
ردهما حتى رجع
إلى المكان
الذي بدأ منه.
وغسل رجليه.
[:-556-:] Bana İshâk
b. Musa el-Ensârîde rivayet etti. (Dedi ki): Bize Ma'n rivayet etti. (Dedi ki)
: Bize Malik b. Enes, Amr b. Yahya'dan bu isnadla rivayet etti. Ve şunu ilave
etti:
Üçer defa mazmaza ve
istinsar yaptı ancak: "Tek bir avuçla" demedi, ellerini öne ve arkaya
doğru götürüp getirdi, sözünder; sonra da şu fazlalığı zikretti: Başının
önünden başladı sonra ellerini kafasına doğru götürdü sonra onları başladığı
yere dönünceye kadar geri getirdi, ayaklarını da yıkadı.
م(235)
حدثنا
عبدالرحمن بن
بشر العبدي.
حدثنا بهز.
حدثنا وهيب.
حدثنا عمرو بن
يحيى، بمثل
إسنادهم.
واقتص الحديث.
وقال فيه: فمضمض
واستنشق
واستنثر من
ثلاث غرفات.
وقال أيضا:
فمسح برأسه
فأقبل به
وأدبر مرة
واحدة. قال
بهز: أملى علي
وهيب هذا
الحديث. وقال
وهيب: أملى
علي عمرو بن
يحيى هذا
الحديث مرتين.
[:-557-:] Bize Abdurrahman b. Bişr el-Abdiy rivayet etti. (Dediki):
Bize Behz rivayet etti. (Dedi ki): Bize Vüheyb rivayet etti ve: Bize Amr b.
Yahya yukarıkilerin isnadları gibi bir isnadla rivayet etti. diyerek hadisi
söyledi. O bu hadiste: «Üç avuçtan mazmaza ve istinşak yaparak burnunu attı»
dedi şunu dahi söyledi: «Başınada öne ve arkaya giderek bir defa mesh etti.»
Behz: «Bana bu hadisi
Vüheyb yazdırdı» demiş Vüheyb de: Bana bu hadisi Amr b. Yahya iki defa yazdırdı
demiştir.
NEVEVİ ŞERHİ 236.sayfada
DAVUDOĞLU AÇIKLAMA: Bu hadisi Buhari
«Kitabu'l Vudu'» da ve taharet bâblannın muhtelif beş yerinde Ebu Davud, Tirmizî, Nesaî ve İbni Mâce
taharet bahsinde tahriç etmişlerdir. Ravîlerden Abdullah İbnî Zeyd hakkında
Süfyan b. Üyene: «Bu zat ezan hadîsini rivayet eden Abdullah b. Zeyd'dir» demişsede
bunun hatâ olduğunu birçok hadis hafızları beyan ettiği gibi Buhârî de
sahihinin istiskaa bahsinde bunu tasrih etmiştir. Ezan hadisini rivayet eden
zatın ismi Abdullah b. Zeyd b. Abdî Rabbih'dir bu zatın ezan hadisinden başka
hadis rivayet etmediği söylenir. Hadisin buradaki rivayetinde: «Elini daldırdı»
denilmiştir. Buhârî'nin ekseri rivayetlerinde de «el» kelimesi müfred olarak
zikredilmişsede bir rivayette «iki elini» denilmiş, hatta İbni Abbas (R.A.)
rivayetinde: «Suyu bir eliyle alarak öteki elini de ona kattığı»
bildirilmiştir. Nevevî diyor ki: «Bu gösteriyor ki; bunların üçüde caiz ve
üçüde'sünnettir. Rivayetlerin araları: «Bu abdestler ayrı ayrı zamanlarda
alınmıştır.» Demek suretiyle bulunur. Ulemâmız bu vecihlerin üçünede kail
olmuşsada sahih ve meşhur olan ve cumhurunda kat'î şekilde kabul ettikleri
kavil; yüzü yıkamak için suyun iki elle alınmasının müstehab olmasıdır. Çünkü
bu hem daha kolay, hemde abdesti usuliyle almaya daha muvafıktır. Ulemâmız yüzü
üst kısmından başlıyarak yıkamanın müstehab olduğunu söylerler. Çünkü üst kısmı
daha şerefli ve suyun bütün yüzü kaplamasına daha müsaittir.»
Hadisin
muhtelif rivayetlerinden anlaşılıyor ki; Resulullâh (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) Abdest azasının bazılarını üç bazısını iki bazılarınıda bir defa
yıkamıştır.