باب
النهي عن
الاستنجاء
باليمين
18- SAĞ ELLE İSTİNCA
YAPMANIN YASAK OLUŞU BABI
63 - (267) حدثنا
يحيى بن يحيى.
أخبرنا
عبدالرحمن بن
مهدي عن همام،
عن يحيى بن
أبي كثير، عن
عبدالله بن
أبي قتادة، عن
أبيه؛ قال: قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم "لا
يمسكن أحدكم
ذكره بيمينه
وهو يبول. ولا
يتمسح من الخلاء
بيمينه. ولا
يتنفس في
الإناء".
[:-612-:] Bize Yahya b. Yahya tahdis etti. Bize Abdurrahman b.
Mehdi, Hemmam'dan haber verdi. O Yahya b. Ebi Kesir'den, o Abdullah b. Ebu Katade'den, o babasından şöyle dediğini
nakletti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Sizden biriniz
küçük abdestini bozarken zekerini sakın sağ eliyle tutmasın, helada sağ eliyle
si/inmesin, kabın içine de solumasın" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
153 -uzunca-, 154, 5630 -uzunca-; Müslim, 5253; Ebu Davud, 31 -uzunca-;
Tirmizi, 15; Nesai, 24, 47, 48; İbn Mace, 310 -buna yakın-; Tuhfetu'l-Eşraf,
12105
DAVUDOĞLU ŞERHİ İÇİN buraya tıklayın
NEVEVİ ŞERHİ: "Bize Yahya b. Yahya tahdis etti... Abdullah b. Ebu
Katade'den, o babasından ... " Müs!im -yüce Allah'ın rahmeti üzerine- (613
numaralı hadiste):
"Bize
Yahya b. Yahya da tahdis etti ... İbn Ebu Katade'den, o babasından"
gördüğümüz asıllarda bu şekildedir. Birinci rivayette Hemmam, Yahya b. Ebu
Kesir' den, ikincisinde ise Hişam şeklindedir. Birincisinin Müs!im' den
nakledenlerden birisi tarafından bir tashif olduğunu zannediyorum, çünkü
Buhari, Nesai ve onların dışındaki bazı imamlar bunu -Hişam ed-Desteval'den-
diye Müslim'in ikinci rivayet yolunda rivayet ettiği gibi rivayet etmişlerdir.
Benim bu söylediklerime de İmam Muhammed Halef el-Vasıti açıklık getirerek
şunları söylemektedir: Bunu Müslim, Yahya b. Yahya'dan, o Abdurrahman b.
Mehdi'den, o Hişam;dan ayrıca Yahya b. Yahya'dan, o Veki"den, o Hişam'dan,
o Yahya b. Ebu Kesir'den diye rivayet etmiş ve böylelikle imam halef Müslim'in
bu hadisi her iki yolda da Hişam ed-Destevai'den rivayet ettiğini açıkça ifade
etmiştir. İşte bu da "Heriımam" isminin Müslim' den sonrakiler
tarafından bizim nüshamızda meydana getirilmiş bir tashif olduğuna delildir.
Allah en iyi bilendir.
"Sizden
biriniz sağ eliyle zekerini ... tutmasın." Zekerin sağ elle tutulması az
önce istinca bahsinde geçtiği gibi tahrimen değil, tenzihen mekruhtur. Biz
orada istinca yaparken herhangi bir şekilde sağ elinin yardımını almayacağını
açıkladığımız gibi bu hususla ilgili başka noktalara da açıklık getirmiş idi k.
"Helada
sağ eliyle si/inmesin. " Burada hela kaydı küçük abdesti dışarıda tutmak
için değildir, her ikisi de aynıdır.
"Held"
med ile kullanılır, maksat ise büyük abdest bozmaklır. Allah en iyi bilendir.
(3/159)
"Kabın
içine solumasın." Yani kabın içine nefes alıp vermesin. Kabın dışında (su
içerken) üç defa nefes alıp vermek ise bilinen bir sünnettir.
İlim
adamları der ki: Kabın içine solumanın yasaklanışı suyu kirletip, kokutmak,
içine ağızdan, burundan ve benzeri yerlerden bir şeyler düşmek korkusuyla edep
olmak üzere yasaklanmıştır. Allah en iyi bilendir.
64 - (267) حدثنا
يحيى بن يحيى.
أخبرنا وكيع
عن هشام
الدستوائي،
عن يحيى بن
أبي كثير، عن
عبدالله بن
أبي قتادة، عن
أبيه، قال: قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم "إذا دخل
أحدكم الخلاء
فلا يمس ذكره
بيمينه".
[:-613-:] Bize Yahya b. Yahya rivayet etti. (Dediki) : Bize Veki Hişam
ed-Destevai'den, o da Yahya b. Ebi Kesirden, o da Abdullah b. Ebi Katadeden, o da babasından naklen haber
verdi. Şöyle demiş. Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): «Biriniz helaya
girdiği vakit zekerini sağ eliyle tutmasın.» buyurdular.
Tahric bilgisi 612 ile
aynı.
65 - (267) حدثنا
ابن أبي عمر.
حدثنا الثقفي
عن أيوب، عن يحيى
بن أبي كثير،
عن عبدالله بن
أبي قتادة، عن
أبي قتادة؛ أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم نهى أن
يتنفس في
الإناء. وأن
يمس ذكره
بيمينه. وأن يستطيب
بيمينه.
[:-614-:] Bize ibni Ebi Ömer rivayet etti (Dediki); Bize Sekafi
Eyyub'dan, o da Yahya b. Ebi Kesir'den, o da Abdullah
b. Ebi Katade'den, o da Ebu Katade'den naklen rivayet etti, ki: Nebi
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kabın içine solumaktan zekerini sağ eliyle
tutmaktan ve sağ eliyle taharetlenmekten nehiy buyurmuşlar.
DAVUDOĞLU AÇIKLAMA: îmam Müslim bu
rivayetleri de helada sağ elle taharetlenmenin; su ve yemek kaplarının içine
solumanın yasak olduğunu ispat için zikretmiştir. Hüküm itibarı ile bunlarda
yukarkinin aynıdırlar.