NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
208 - (777) حدثنا
محمد بن
المثنى. حدثنا
يحيى عن
عبيدالله.
قال: أخبرني
نافع عن ابن
عمر، عن النبي
صلى الله عليه
وسلم قال:
"اجعلوا
من صلاتكم في
بيوتكم. ولا
تتخذوها قبورا".
{208}
Bize,
Muhammedü'bnü'l-Müsennâ rivayet etti. (Dediki): Bize, Yahya, Ubeydulah'dan
rivayet etti. Demiş ki: Bana, Nâfi', İbni Ömer'den, o da Nebi (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)''den naklen haber verdiki :
«Namazlarınızın bir
kısmını evlerinizde kılın! Evlerinizi kabirlere çevirmeyin!» buyurmuşlar.
209 - (777) وحدثنا
ابن المثنى.
حدثنا
عبدالوهاب.
أخبرنا أيوب
عن نافع، عن
ابن عمر، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم قال:
"صلوا
في بيوتكم ولا
تتخذوها
قبورا".
{209}
Bize, İbnü'I-Müsennâ
rivayet etti. (Dediki): Bize, Abdülvehhâb rivayet etti. (Dediki): Bize, Eyyûb,
Nâfi'den, o da İbni Ömer'den, o da Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'den
naklen haber verdiki:
«Evlerinizde namaz
kılın; onları kabirlere çevirmeyin!» buyurmuşlar.
İzah:
Bu hadîsi Buharî, Ebû
Dâvûd ve İbni Mâce dahî «Kitâbu's-Salât» da tahrîc etmişlerdir.
Hadîs-i şerîfde
zikredilen namazdan murâd, nafilelerdir.
Bâzıları «Namazınızın
bir kısmını...» ifâdesini zahiri üzere bırakmışlardır. Ancak bundan «farz
namazların bir kısmını da evde kılın.» mânâsını çıkarmamalıdır.
Kadı İyâz: «Bu hadîs,
farz namaz hakkındadır. Mânâsı: Farz namazların bâzısını evlerinizde kılın ki,
mescide çıkamayan kadınlar, köleler, hastalar ve emsali size uysunlar
demekdir.» mutealâasını ileri sürenler bulunduğunu söylemiş; cumhura göre ise
hadîsin nafile namaz hakkında vârid olduğunu bildirmişdir. Zira bir hadîsde :
«Farz namazlar müstesna
olmak üzere kişinin en faziletli namazı, evinde kıldığı namazdır.» buyurulmuşdur.
Demek oluyor ki, bu
hadîse iki türlü mânâ verilmişdir. Birinci takdire göre, hadîsdeki «Min» edatı
ziyâdedir; Mânâ: Namazınızı evde kılın! demek olur. Namazdan murâd da, nafilelerdir.
İkinci takdire göre.
hadîsdeki «min» edatı mutlak sûretde teb'îz mânâsınadır. Namazdan murad da,
mutlak olan namazdır; Mânâ: Namazlarınızdan bazılarını evlerinizde kılın! demek
olur. Buradaki mutlak namazdan murâd, yine nafiledir. Vâkıâ namaz mutlak
zikredildiği zaman hem farza hem nafileye şâmil olursa da, başka delillerden
farz namazların mescidde kılınacağı anlaşıldığından buradaki namaz'ı, nafileye
hamletmek gerekir. Evde kılınmasına teşvik buyuruîan namaz, nafile namazlardır.
Çünkü öyle bir namazı evde kılmak, riyadan uzak ve sevabını kayıran sebeplerden
masundur. Bir de nafile namazın evde kılınması, o eve bereket, rahmet ve
meleklerin inmesine sebep olur; şeytanlar oradan kaçar. Binâenaleyh bu hadîsden
murâd: Nâfile namazlarınızdan bâzılarını evlerinizde kılın! evlerinizi,
kabirler gibi namazdan hâli ve mehcûr bırakmayın! demek olur.
Hattâbî, hadîsin zahirî
mânâsını tercih ederek: «İhtimâl bu hadîsin mânâsı: Evlerinizi uyku yeri
yapmayın; demekdir. Zîrâ uyku, ölümün kardeşidir. İlâ ah...» şeklinde mutâleada
bulunmuşdur. Hâlbuki bu tevcihe lüzum yokdur. Çünkü hadîsde «Teşbîh-i belîğ»
vardır Yâni içinde namaz kılınmayan ev, kabire benzetilmiş ve mubâleğa için
teşbih edatı atılmışdır.