NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
49 - (871) حدثنا
قتيبة بن سعيد
وأبو بكر بن
أبي شيبة وإسحاق
الحنظلي.
جميعا عن ابن
عيينة. قال
قتيبة: حدثنا
سفيان عن
عمرو، سمع
عطاء يخبر عن
صفوان بن
يعلى، عن أبيه
؛
أنه
سمع النبي صلى
الله عليه
وسلم يقرأ على
المنبر:
ونادوا يا
مالك.
{49}
Bize Kuteybetü'bnu Saîd
ile Ebû Bekir b. Ebî Şeybe ve İshâk-i Hanzalî toptan İbni Uyeyne'den rivayet
ettiler. Kuteybe Dediki: Bize Süfyân, Amr'dan naklen rivayet etti. Anır,
Atâ'dan, o da Safvân b. Ya'lâ'dan, o da babasından naklen haber verirken
işitmiş.
Ya'lâ, Peygamber
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'i minber üzerinde:
«Cehennemlikler [ Zuhruf
77 ] : Ey Mâlik! diye çağrışacaklar.» âyet-i kerimesini okurken işitmiş.
İzah:
Bu hadîsi Buhâri
«Kitâbu Bed'i'l-Halk» in bir iki yerinde ve «Tefsîr» de; Ebû Dâvûd «Hurûf
bahsinde; Nesâî dahî aynı bahis ile
«Tefsir» de muhtelif râvüerden tahrîc etmişlerdir.
Mâlik: Cehennem'i
bekleyen meleğin ismidir. Burada kelime tam olarak zikredilmişse de, Buhârî'nin
rivayetinde «Yâmâli» şeklinde murahham münâdâ yapılmışdir. Murahham olduğuna
göre bu kelimeyi «Yâmâli» ve «Yâmâlu» şekillerinde okumak caizdir.
Hadîs-i şerif hutbede
kıraatin meşru olduğuna delildir. Bu bâbda ihtilâf yok ise de, bunun vâcib olup
olmadığı ihtilaflıdır.
Nevevî, Şâfiîler'i
kastederek: «Bizce sahih olan kavle göre vâcipdir. Kıraatin en azı bir
âyetdir.» diyor.
Yine bu hadîs,
cehennemle korkutmanın caiz olduğuna delildir.
Nebi (Sallallahu Aleyhi
ve Sellem) Efendimizin hutbede okuduğu âyet-i kerime (Zuhruf) sûresindedir. Bu
âyetin biraz yukarsmda kıyâmetde mü'minlere yapılacak hüsn-ü muamele ve ikram
beyân buyurulmakta, ondan sonra küffârın hâllerine geçilmektedir. Onlar
hakkında da:
«Şüphesiz ki mücrimler
ebedî olarak cehennem azabında kalacaklardır. Kendilerine hiç bir hafiflik
gösterilmeyecek; azâb içinde ümitsiz bir hâlde susup kalacaklardır. Onlara biz
zulmetmedik fakat onlar kendileri zâlimdiler. Cehennem muhafızına :
— Ey Mâlik! (Ne olur) Rabbin bizim işimizi
bitiriversin (yâni bizi öldürsün), diye çağrışacaklar; o da:
— Siz mutlaka bekliyeceksiniz. Vallahi biz,
size hakkı getirdik lâkin çoğunuz hakkı çirkin gördünüz, diyecek.»
buyurulmuşdur.