NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
21 - (1082) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة وأبو
كريب. قال أبو
بكر: حدثنا
وكيع عن على
بن مبارك ، عن
يحيى بن أبي
كثير، عن أبي
سلمة، عن أبي
هريرة رضي
الله عنه قال:
قال رسول الله
صلى الله عليه
وسلم:
" لا
تقدموا رمضان
بصوم يوم ولا يومين. إلا
رجل كان يصوم
صوما، فليصمه " .
[ش
(لاتقدموا رمضان)
أي لاتتقدموه
ولا
تستقبلوه
بصوم يوم أو
يومين. (إلا
رجل) بالرفع
لكونه في كلام
تام غير موجب].
{21}
Bize Ebû Bekir b. Ebî
Şeybe ile Ebû Kureyb rivayet ettiler. Ebû Bekir (Dediki) Bize Vekî' Alîyyu'bnü
Mübârek'den, o da Yahya b. Ebî Kesir'den, o da Ebû Seleme'den, o da Ebû Hureyre
(Radiyallahû anh)'dan naklen rivayet etti. Ebû Hureyre şöyle demiş: Resulullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
«Bir veya iki gün oruçla
Ramazan'ın önüne geçmeyin. Ancak bit adam (âdet edindiği) bir orucu tutuyorsa
onu tutsun.» buyurdular.
(1082) وحدثناه
يحيى بن بشر
الحريرى.
حدثنا معاوية
(يعني ابن
سلام). ح
وحدثنا ابن
المثنى. حدثنا
أبو عامر.
حدثنا هشام. ح
وحدثنا ابن
المثنى وابن أبي
عمر، قالا: حدثنا
عبدالوهاب بن
عبدالمجيد.
حدثنا أيوب. ح
وحدثني زهير
بن حرب. حدثنا
حسين ابن
محمد. حدثنا شيبان.
كلهم عن يحيى
بن أبي كثير،
بهذا الإسناد،
نحوه.
{…}
Bu hadîsi bize Yahya b. Bişr
El-Hariri de rivayet etti. (Dediki) Bize Muâviye yâni İbni Sellâm rivayet etti.
H.
Bize İbnti'l-Müsennâ
dahî rivayet etti. (Dediki) Bize Ebû
Âmir rivayet etti. (Dediki): Bize Hisara rivayet eyledi. H.
Bize ibnü'l-Müsennâ ile
İbni Ebî Ömer de rivayet ettiler. Dedilerki: Bize Abdülvahhâb b. Abdilmecîd
rivayet etti. (Dediki) Bize Eyyûb rivayet etti. H.
Bana Züheyr b. Harb dahî
rivayet eyledi. (Dediki) Bize Hüseyin b. Muhammed rivayet etti. (Dediki) Bize Şeybân rivayet etti.
Bu râvilerin hepsi Yahya
b. Ebi Kesir'den bu isnadla yukarki hadîsin mislini rivayet etmişlerdir.
İzah:
Bu hadîsi bütün kütüb-i
sitte sahipleri -Kitâbu's-Savm-'da muhtelif râvilerden tahric etmişlerdir.
Tirmizî onun hakkında:
«Hasen sahih bir hadîstir.» demiştir.
Bu bâbda Ebû Dâvûd, Hz.
Huzeyfe ile İbni Abbâs ve Aişe (Radiyallahû anha)'dan; Tirmizi: İbni Abbas'dan;
Beyhakî: Ömer (Radiyallahû anh)'dan; Derakutni: Câbir b. Hadîc'den; Taberânî;
îbni Mes'ûd (Radiyallahû anh)'dan; îmam Ahmed ile Taberânî: Alîyyü'bnü Ebî
Tâlib (Radiyallahû anh)'dan; Taberâni: Tâlk b. Alî (Radiyallahû anh) ile
Semuratü'-bnü Cündeb ve Berâ' b. Azib (Radiyallahû anh) hazerâtından hadisler
rivayet etmişlerdir.
Hadîs-i şeride istisna
edilen hadisden murâd: Bir kimsenin âdet edindiği orucudur. Nezir ve keffâret
oruçları da olabilir. Bu gibi oruçları o gün tutmak nass-ı hadîsle tecviz
buyurulmuştur.
Hadisden murâd:
Yukarıda görüldüğü vecîhle hıristiyanlara benzemekten müslümanları
sakındırmaktır.
Nebi (Sallallahu Aleyhi
ve Sellem) ashabına ehl-i kitaba muhalefet etmelerini emir buyururdu.
Acaba bu emirin hükmü
nedir? Tirmizî'nin ulemâdan rivayetine göre ehl-i kitaba benzemek: kerahet
ifâde eder. Fakat mütekaddimin ulemâ ekseriya harama da kerahet ıtlak
ederlerdi. Bu bâbda ulemâ ihtilâf etmişlerdir.
Dâvûd-u Zâhirî'ye göre
Ramazandan bir veya iki gün evvel oruç tutmak, âdetine tesaadüf etsin etmesin
asla caiz değildir.
Ulemâdan bir taifeye
göre Şâbân'in son gününde nafile oruca niyet etmek caiz değildir.
Yalnız âdet edindiği
oruç o güne tesaadüf ederse onu tutabilir. Delilleri: Bu hadîstir.
Ashâb-ı kiram 'dan Ömer
ü'bnü'l-Hattâb, Alîyyü'bnü'Ebî Tâlib, Âmmar, Huzeyfe ve İbni Mes'ûd
(Radiyallahu anh) hazerâtı ile Tâbiin'den Saîd ü'bnü'l-Müseyyeb, Şa'bî, îbrâhim
Nehaî, Hasan-ı Basrî ve îbni Sîrîn'in buna kaail oldukları rivayet edilir. İmam
Şafiî'nin mezhebide budur.
İbni Abbâs ile Ebû
Hureyre (Radiyallahu anha) farz namazla nafilenin arasını konuşmak, ayağa
kalkmak veya ileri geri gitmek suretiyle ayırmayı müstehab gördükleri gibi;
burada da Şaban'la Ramazan oruçlarını bir veya iki gün fasıla vermek suretiyle
birbirinden ayırmayı emrederlermiş.
İkrime : «Yevm-i şekde
oruç tutan, Allah ve Resulüne isyan etmiştir.» dermiş.
Bâzıları yevm-i şekde
nafile oruca niyetlenmeyi tecviz etmişlerdir.
Bu bâbdaki tafsilâtı
1081 nolu Hadis'in şerhinde görmüştük.
Yevm-i şekde oruç
tutmanın ne hikmete binâen nehiy buyurulduğu ihtilaflıdır;
Ulemâdan bâzılarına
göre buradaki nehyin hikmeti: Ramazana zindelik ve neşâtla girmek ve Ramazan
orucu için kuvvetli bulunmakdır.
Bir takımları hükmün
Ramazan ayının görülmesine talik buyurulmasına bakarak: «Ay'ı görmezden bir
veya iki gün evvel oruç tutan, bu hükme ta'n etmiş olur.» demişlerdir.
Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) 'in yalnız bir veya iki günü zikretmesi: Ramazandan önce oruç
tutanlar ekseriyetle o miktarla iktifa ettikleri içindir. Bu taifeye göre memnu
olan günler Şa'bânın 16 sından başlar.
Cumhûr-u ulemâ'ya göre
Şaban'in yarısından sonra nafile oruç tutmak caizdir.
1081’i okumadıysanız O Hadis’in
izahatını da okumanızı öneririm