NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
17 - (1718) حدثنا
أبو جعفر محمد
بن الصباح
وعبدالله بن عون
الهلالي.
جميعا عن إبراهيم
بن سعد. قال
ابن الصباح:
حدثنا
إبراهيم بن
سعد بن
إبراهيم بن
عبدالرحمن بن
عوف. حدثنا أبي
عن القاسم بن
محمد، عن
عائشة. قالت:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم (من أحدث
في أمرنا هذا
ما ليس منه
فهو رد).
[ش
(من أحدث في
أمرنا هذا ما
ليس منه فهو
رد) قال أهل العربية.
الرد هنا،
بمعنى
المردود.
ومعناه فهو
باطل غير معتد
به. وهذا
الحديث قاعدة
عظيمة من
قواعد
الإسلام. وهو
من جوامع كلمه
صلى الله عليه
وسلم. فإنه
صريح في رد كل
البدع
والمخترعات].
{17}
Bize Ebû Ca'fer Muhammed
b. Sabbâh ile Abdullah b. Avn EI-Hilâlî hep birden İbrahim b. Sa'd'dan rivayet
ettiler. İbni Sabbâh (Dediki): Bize İbrâhim b. Sa'd, b. İbrahim b. Abdirrahmân
b. Avf rivfiyet etti. (Dediki): Bize babam, Kaasim b. Muhammed'den, o da Aişe*den
naklen rivayet etti.
Âişe şöyle demiş:
Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
«Her kim bizim şu
dinimizde ondan olmayan bir şey icad «derse o (îcad) merdüddur.» buyurdular.
18 - (1718) وحدثنا
إسحاق بن
إبراهيم وعبد
بن حميد.
جميعا عن أبي
عامر. قال عبد:
حدثنا
عبدالملك بن
عمرو. حدثنا
عبدالله بن
جعفر الزهري
عن سعد بن
إبراهيم. قال:
سألت القاسم
بن محمد عن
رجل له ثلاثة
مساكن. فأوصى
بثلث كل مسكن
منها. قال:
يجمع ذلك كله
في مسكن واحد.
ثم قال:
أخبرتني
عائشة؛
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال (من
عمل عملا ليس
عليه أمرنا
فهو رد).
[ش
(من عمل عملا
ليس عليه
أمرنا فهو رد)
قد يعاند بعض
الفاعلين في
بدعة سبق
إليها. فإذا
احتج عليه
بالرواية
الأولى يقول.
أنا ما أحدثت
شيئا. فيحتج
عليه
بالثانية
التي فيها
التصريح برد كل
المحدثات
سواء أحدثها
الفاعل أو سبق
بإحداثها.
وهذا الحديث
مما ينبغي
حفظه
واستعماله في
إبطال المنكرات
وإشاعة
الاستدلال به].
{18}
Bize İshâk b. İbrahim ile
Abd b. Humeyd dahi hep birden Ebû Âmir'den rivayet «ttiler. Abd (Dediki): Bize
Abdülmelik b. Amr rivayet etti. (Dediki): Bize Abdullah b. Ca'fer Ez-Zühri,
Sa'd b. İbrahîm'den rivayet etti. Sa'd şöyle demiş:
Kaasim b. Muhammed'e: Üç
meskeni olup da bunlardan her birinin üçte birini vasiyyet eden bîr adamın
hükmünü sordum.
— Bunların hepsi bir meskende toplanır; dedi.
Sonra şunu ilâve etti:
— Bana Âişe haber verdi ki, Resûlullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem);
«Her kim bizim dînimizde
olmayan bir amel islerse o merdûddur.» buyurmuşlar.
İzah:
Bu hadîsi Buhâri ile
İbn-i.Mâce «Sulh» bahsinde; Ebû Dâvûd «Sünnet»de muhtelif râvilerden tahrîc
etmişlerdir.
Hadîs-i şerîf İslâm'ın
büyük kaidelerinden biridir. Kaide şudur: Kitab ve sünnetde bulunmayan ve müslümanların
örfüne uymayan her şey merdûd yâni bâtıldır.
Redd; Hakikatte mâsdar
ise de ismi meful yâni merdûd mânâsında kullanılmıştır. Halk masdarımn mahlûk
mânâsında kullanıldığı gibi.
Nevevî'nin beyânına
göre bu hadîs Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in cevâmiu'l-kelim yâni az
sözlü, çok manâlı hadîslerinden biridir. Bilhassa ikinci rivâyetindeki ziyâde
hiç bir bid'atçıya söz bırakmayaoak kadar açık ve kesindir. Evet, dîn namına
işlenen her bid'at bâtıl ve merductdur. Binâenaleyh inadında sabit bir bid'atçı
birinci rivayetteki *Bir şey îcad ederse» cümlesine güvenerek:
«Bunu ben îcâd etmedim
ki, mes'ûl olayım!» diyemez. Bid'atı îcâd edenle işleyenin ikisi de hükümde
müsavidirler.
Ancak mutlak surette her
bid'at haram değildir. Yerinde de görüldüğü vecihle ulemâ bid'atleri beş kısma
ayırmışlardır. Bunların içinde vacip derecesinde müstahsen ve makbul olanları
vardır. Kitap te'lîfi, mektep inşası bu kabil bid'atlardandır.
Mahir: Kitap yazmak,
okul yapmak zaten islam da olan şeylerdir. Nebi sallallahu aleyhi ve sellem'in
birden fazla okulu vardı. Sahabiler Nebi
sallallahu aleyhi ve sellem zamanında kendilerine ait sayfalara hadisler yazıp
sakladılar. Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem'in de hadis yazdırdığı
ortadadır. Şimdiki kitaplar Kur'an ve sünnetin yolunda olduğu sürece
islam'dandırlar. Zira onlar islamın öncelikli emirlerinden tebliğin
araçlarıdır.