NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
117 - (2027) وحدثنا
أبو كامل
الجحدري.
حدثنا أبو
عوانة عن عاصم،
عن الشعبي، عن
ابن عباس. قال:
سقيت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم من زمزم.
فشرب وهو قائم.
{117}
Bize Ebû Kâmil
El-Cahderî rivayet etti. (Dediki): Bize Ebû Avâne, Âsim'dan, o da Şa'bî'den, o
da îbn-i Abbâs'dan naklen rivayet etti. (Şöyle demiş):
Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'e zemzem sundum; ayakta olduğu halde içti.
118 - (2027) وحدثنا
محمد بن
عبدالله بن
نمير. حدثنا
سفيان عن عاصم،
عن الشعبي، عن
ابن عباس؛
أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم شرب من
زمزم، من دلو
منها، وهو
قائم.
{118}
Bize Muhammed b.
Abdillah b. Numeyr de rivayet etti. (Dediki): Bize Süfyân, Âsım'dan, o da Şa'bî'den,
o da İbn-i Abbâs'dan naklen rivayet etti:
Nebi (Sallallahu Aleyhi
ve Sellem) bir kova zemzemden ayakta olduğu halde zemzem içmiş.
119 - (2027) وحدثنا
سريج بن يونس.
حدثنا هشيم.
أخبرنا عاصم
الأحول. ح
وحدثني يعقوب
الدورقي
وإسماعيل بن سالم
(قال إسماعيل:
أخبرنا. وقال
يعقوب: حدثنا)
هشيم. حدثنا
عاصم الأحول
ومغيرة عن
الشعبي، عن
ابن عباس؛
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم شرب من
زمزم وهو قائم.
{119}
Bize Süreye b. Yûnus
dahî rivayet etti. (Dediki): Bize Hüşeym rivayet etti. (Dediki): Bize Asım El-Ahvel haber verdi. H.
Bana Yâkub Ed-Devrakî
ile İsmail b. Salim de rivayet ettiler. (İsmail: Bize haber verdi tâbirini
kullandı. Ya'kub ise bize Hüşeym rivayet etti dedi.) (Demişki): Bize Âsım-ı
Ahvel ile Muğıre, Şa'bî'den, o da İbni Abbâs'dan naklen rivayet ettiki:
Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) zemzemden ayakta olduğu halde içmiş.
120 - (2027) وحدثني
عبيدالله بن
معاذ. حدثنا
أبي. حدثنا شعبة
عن عاصم. سمع
الشعبي، سمع
ابن عباس، قال:
سقيت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم من زمزم.
فشرب قائما.
استسقى وهو
عند البيت.
[ش
(واستسقى وهو
عند البيت)
معناه: طلب،
وهو عند البيت،
ما يشربه.
والمراد
بالبيت
الكعبة].
{120}
Bana Ubeydullah b. Muâz
dahî rivayet etti. (Dediki): Bize babam rivayet etti. (Dediki): Bize Şu'be,
Âsım'dan rivayet etti. O da Şa'bî'yi, Şa'bî de İbn-i Abbâs'ı dinlemiş. İbn-i
Abbâs (şöyle demiş):
Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'e zemzemden sundum da ayakta içti. Beyt-i Şerifin yanında
iken su istedi.
(2027) - وحدثناه
محمد بن بشار.
حدثنا محمد بن
جعفر. ح وحدثني
محمد بن
المثنى. حدثنا
وهب ابن جرير.
كلاهما عن
شعبة، بهذا
الإسناد. وفي
حديثهما:
فأتيته بدلو.
{…}
Bize bu hadîsi Muhammed
b. Beşşâr da rivayet etti. (Dediki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivayet etti. H.
Bana bu hadîsi Muhammed b.
Müsennâ dahî rivayet etti. (Dediki): Bize Vehb b. Cerir rivayet etti. Her iki
râvi Şu'be'den bu isnadla rivayette bulunmuşlardır. İkisinin hadîsinde de:
«Ona bir kova getirdim»
cümlesi vardır.
İzah:
Bu hadîsi Buhârî «Hacc»
bahsinde, «Eşribe»'de; Tirmizî «Eşribe» ile «Şemail» bahislerinde; Nesâî
«Hacc»'da; îbn-i Mace «Eşribe» bahsinde muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir.
Nevevî diyor ki: «Bu
hadîslerin mânâsı bazı ulemaya müşkül görünmüş hattâ bu babda bâtıl sözler
söylenmiş, daha da ileriye gidilerek bunların bazısını zayıf çıkarmak
cüretkârlığında bulunulmuştur. Onlar hakkında bâtıl iddialar ileriye
sürülmüştür ki, bizim bunları anmaya niyetimiz yoktur. Sünnetleri tefsir
ederken bâtıl ve yanlış sözlerin yayılmasında bir mânâ yoktur. Biz doğru olanı
anlatacağız...» Bundan sonra Nevevî bazısı ayakta su içmekten men edildiğini,
bazısı da bizzat Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in ayakta zemzem
içtiğini bildiren bu hadîsler arasında işkâl ve zayıflık bulunmadığını, bilâkis
hepsinin sahîh olduğunu söylüyor. Ve: «Bu hadîslerdekî nehiy kerâhet-i
tenzihiyyeye hamledilmiştir. Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in ayakta
içmesi ise caiz olduğunu beyân içindir. Binâenaleyh ne işkâl vardır, ne de
tearuz!.. Bizim şu anlattığımızı kabul etmek aynen lâzımdır. Hadîsler arasında
nesih veya başka bir şey iddia edenler fena halde hata etmişlerdir. Hadîslerin
arasını bulmak imkânı varken neshe nasıl gidilebilir?» diyor.
Bu mevzuda Aynî de
şunları söylemiştir: «Bilmiş ol ki, ayakta su içme hususunda birçok hadîsler
rivayet olunmuştur. Bunlardan bir kısmı bunu men eder. Müslim bu hususta ayrıca
bir bâb yapmıştır.» Aynî babımızın hadîslerine işaret ettikten sonra sözüne
şöyle devam ediyor: «Bir kısmı da ayakta su içmeyi mubah kılar. Buhâri'nin
rivayet ettiği ve hakkında bir bâb ayırdığı hadîsler bunlardandır.» Burada Aynî
Hz. Alî ile İbn-i Ömer 'den, Sa'd b. Ebî Vakkas'dan ve sâir bazı ashab-ı
kiramdan ayakta su içmenin caiz olduğunu bildiren hadîsler rivayet etmiştir.
Meselâ: İbn-i Ömer hadîsinde:
«Biz Resûlullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) devrinde yolda giderken yemek yer; ayakta
olduğumuz halde su içerdik» denilmektedir. Bu hadîsi Tirmizî rivayet ettikten
sonra hasen sahîh garibdir, demiştir. Amr b. Şuayb'ın babasından, onun da
dedesinden rivayet ettiği bir hadîste :
«Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'in hem ayakta, hem de otururken su içtiğini gördüm.»
denilmektedir. Tirmizî bu hadîs hakkında da hasen'dir, demiştir.
Hâsılı Aynî ulemânın bu
bâbda hadîslerin ihtilâfına göre ihtilâfa düştüklerini söylemiştir. Binnetîce
Hasan-ı Basrî, îbrahim Nehâî ve Katâde ayakta su içmenin mekruh olduğunu
söylemişlerdir. Bu kavil Hz. Enes'den de rivayet olunmuştur. Şa'bî, Saîd b.
Müseyyeb, Tavus, Saîd b. Cübeyr ve Mücahid ayakta su içmekte bir beis
görmemiştir. Bu kavil de İbn-i Abbâs, Ebû Hureyre, Ömer b. Hattâb, Abdullah b.
Ömer, Abdullah b. Zübeyr ve Âişe (Radiyallahu anha) hazeratından rivayet
olunmuştur.