NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
20 - (2172) حدثنا
قتيبة بن
سعيد. حدثنا
ليث. ح وحدثنا
محمد بن رمح.
أخبرنا الليث
عن يزيد بن
أبي حبيب، عن
أبي الخير، عن
عقبة بن عامر؛
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال "إياكم
والدخول على
النساء" فقال
رجل من الأنصار:
يا رسول الله!
أفرأيت
الحمو؟ قال
"الحمو الموت".
{20}
Bize Kuteybe b, Saîd
rivayet etti. (Dediki): Bize Leys rivayet etti. H.
Bize Muhammed b. Rumh da
rivayet etti. (Dediki): Bize Leys, Yezîd b. Ebî Habib'den, o da Ebû'l-Hayr'dan,
o da Ukbe b. Amir'den naklen haber verdiki: Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem);
«Kadınların yanına
girmekten sakının!» buyurmuş. Bunun üzerine ensardan bir zât:
— Yâ Resûlallah! Kayına
ne buyurursun? demiş.
«Kavın ölümdür!»
cevâbını vermiş.
20-م - (2127) وحدثني
أبو طاهر.
أخبرنا
عبدالله بن
وهب عن عمرو
بن الحارث
والليث بن سعد
وحيوة بن شريح
وغيرهم؛ أن
يزيد بن أبي
حبيب حدثهم،
بهذا الإسناد،
مثله.
{…}
Bana Ebû't-Tâhir de
rivayet etti. (Dediki): Bize Abdullah b. Vehb, Amr b. Haris ile Leys b. Sa'd,
Hayve b. Şüreyh ve başkalarından naklen haber verdi ki, bu zevata Yezid b. Ebî
Habib bu isnadla bu hadîsin mislini rivayet etmiş.
21 - (2172) وحدثني
أبو الطاهر.
أخبرنا ابن
وهب. قال:
وسمعت الليث
بن سعد يقول:
الحمو أخ
الزوج. وما
أشبهه من
أقارب الزوج.
ابن العم
ونحوه.
{21}
Bana yine Ebû't-Tâhir
rivayet etti. (Dediki): Bize İbni Vehb haber verdi. (Dediki): Ben Leys b.
Sa'd'ı da şöyle derken işittim.
İzah:
Kayın, kocanın kardeşi
ve kocanın yakınlarından amca oğlu ve emsali gibi benzerleridir.
Bu hadîsi Buhârî ile
Tirmizî «Nikâh» bahsinde; Nesâi Kitâbu Işrati'n-Nisa'da tahrîc etmişlerdir.
Hamv: Damadın babaları
ile oğullarından geri kalan akrabasıdır. Tirmizî: «Hamv kocanın babası demek
olduğu söylenir. Galiba gelini ile başbaşa kalması mekruh görülmüştür»
demiştir. Bu hususta Leys b. Sa'd da şunları söylemiştir: «Lügat ulemâsı
ittifak etmiştir ki, hamv: Kadının kocasının babası, amcası, kardeşi, kardeşi
oğlu, amcası oğlu ve bunlara benzer akrabasıdır. Hatenler ise : Zevcenin
yakınlarıdır. Her ikisinin yakınlarına sıhr denilir.»
«Kayın ölümdür»
cümlesinden murad, ondan fitne ve kötülük gelmesi başkalarından daha fazla
mümkündür. Çünkü kimse yadırgamadan kolaylıkla kadının yanına girer çıkar ve
onunla başbaşa kalabilir. Binâenaleyh başkalarından daha ziyâde ondan korkulur
demektir.
Nevevî diyor ki:
«Burada hamvden murad, kocanın babaları ile oğullarından geri kalan
akrabasıdır. Babalarla oğullara gelince, onlar karısına mahremdirler. Onlarla
bir arada kalması caizdir. Ölümle de vasıflanamazlar. Burada murad kardeş,
kardeş oğlu, amca, amca oğlu ve bunlara benzer mahrem olmayan kimselerdir.
Halkın âdeti bu hususta kayıtsız davranarak tesâhul göstermektir. Bir kimse âdete
nazaran kardeşinin karısıyla başbaşa kalır. İşte Ölüm de budur. Böylesi men
edilmeye ecnebiden daha lâyıktır. Hadîsin doğru mânâsı da budur...»
Kaadî İyad: «Bu hadîsin
mânâsı, bir kadının kayınları ile başbaşa kalması, dinde fitne ve helake sebep
olur, demektir. Bunu Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ölüm helakine
benzetmiştir. Ve bu söz şiddet makamında söylenmiştir.» diyor.