İBNÜ’L-ESİR el-Kamil fi’t-Tarih

1. CİLT

 

Hz. ŞİS (ŞİT)'İN DOĞUMU

 

Hz. Adem (A.S.)'in zamanındaki hadiselerden biri de Hz. Şis'in dünyaya gelmesidir. Hz. Şis (A.S.) dünyaya geldiği zaman Adem (A.S.) yüz yirmi yaşındaydı; Habil'in öldürülmesinin üzerinden ise beş yıl geçmişti. Bir rivayete göre Şis (A.S.) ikiz olarak değil, tek başına doğmuştu. İbn Abbas ise onun ikiz olarak doğmuş olduğunu söylüyor. Şis kelimesi ''Hibetullah'' yani ''Allah'ın bağışı'' olarak tefsir edilmektedir; bunun manası ise Habil'in yerine halef olmak demektir. Diğer taraftan Şis (A.S.), Hz. Adem'in vasisi olarak O'nun yerini almıştır.

 

Hz. Adem (A.S.), ölüm vakti yaklaşınca oğlu Şis (A.S.)'i yanına çağırdı ve ona vasiyetini yaptı. Ayrıca ona gece ve gündüzün saatlerini, yaratıkların günün her saatindeki ibadet keyfiyetlerini ve ilerde meydana gelecek olan Nuh tufanını öğretti. Hz. Adem'den sonra reyislik Şis (A.S.)'e geçti ve Allah (C.C.) O'na elli sayfa gönderdi. Bu güne kadar yaşayıp gelen Adem oğullarının bütün nesepleri Şis (A.S.)'e dayanmaktadır.

 

Keyumers'in Hz. Adem olduğunu ileri süren Farslılar bu hususta şunları söylüyorlar:

"Keyumers'in ''Mişan'' adında bir kızı ile ''Mişa'' adında bir oğlu dünyaya gelmiştir. Mişa, kız kardeşi Mişan ile evlenmiş ve bunlardan ''Siyamek'' adlı bir erkek çocuk ile ''Siyami'' (veya Siyama?) adında bir kız çocuğu meydana gelmiştir. Siyamek ile Siyami'nin evlenmesinden Efreval (veya Efravak), Daks (Dis?), Bevasb (Berasb), Ecreb ve Uraş (Evraş?) meydana gelmişlerdir. Bu çocukların hepsinin annesi ise babaları Siyamek'in kız kardeşi ve Mişa'nın kızı olan Siyami'dir."

 

Yine Farslıların anlattıklarına göre, yeryüzü yedi iklime bölünmüş, Babil ülkesi ve halkın karadan ve denizden bu ülkeye ulaştıkları yerler bir iklim sayılmıştır. Bu iklimde yaşayanlar, Siyamek'in oğlu Efraval'in çocukları ile onun neslinden gelen insanlardır. Siyamek'in oğlu Efraval ile kızı Efri (Efra?)'nin evlenmesinden hükümdar olan Uşhenc (Evşhenc) = (Hevşeng) Pişdad dünyaya gelmiştir. Uşhenc, büyük babası Keyumers'in yerine geçerek hükümdar olmuştur. Ayrıca o, yedi iklimi idaresi altına toplayan ilk kişidir. Uşhenc ile ilgili haberleri ileride anlatacağız.

 

Farslılardan bazıları, Uşhenc'in Hz. Adem'in Havva'dan doğan öz oğlu olduğunu söylerler.

İbn el-Kelbi, yer yüzünde ilk önce hükümdar olan kişinin Uşhank bin Abir bin Salih bin Efrahşed bin Sam bin Nuh olduğunu ileri sürdükten sonra şunları söylüyor:

"Farsların iddialarına göre Uşhank, Hz. Adem'den iki yüz yıl sonra hükümdar olmuştur. Halbuki Uşhank Hz. Nuh (A.S.)'tan iki yüz yıl sonra hükümdar olmuştur; çünkü Farslar, Hz. Nuh'tan öncekiler hakkında bilgi sahibi değildirler."

 

Hişam bin el-Kelbi'nin bu konuda anlattıklarının hiç bir mesnedi yoktur; çünkü Uşhenc (Hevşeng) Farslılarca çok iyi bilinmektedir. Aynı zamanda her millet kendi nesebini ve aralarında meşhur olan günleri (harpleri) başkalarından daha iyi bilir.

 

Farslı nesep alimlerinden biri, Uşhenc Bidad'ın Mehlail olduğunu ileri sürüyor. Ona göre Uşhenc'in babası Efraval'dir ve bu zat Mehlail'in babası olan Kaynan ile aynı kişidir. Kaynan'ın babası olan Enüş da Siyamek ile aynı kişidir. Mişa ise Enüş'un babası Şis (A.S.)'dir. Keyumers de Hz. Adem'in kendisidir. Eğer durum bu alimin iddia ettiği gibi ise, Uşhenc'in Hz. Adem'in zamanında yaşamış bir kişi olduğunda şüphe edilmemelidir, çünkü ilk semavi kitaplarda zikredildiğine göre, Berakil bin Mahvil bin Hanuh bin Kayn bin Adem'in kızı Dine, oğlu Mehlail'i Hz. Adem (A.S.) üç yüz doksan beş yaşlarında iken doğurmuştur. Hz. Adem'in bin yıl yaşadığı kabul edildiğine göre o, Adem (A.S.) öldüğü zaman altı yüz altmış beş yaşında bulunuyordu.

 

Yine Farslıların iddialarına göre, Uşhenc kırk yıl hükümdarlık yapmıştır. Eğer durum Farslı nesep aliminden aktardığım gibi ise, Uşhenc'in Hz. Adem'in vefatından iki yüz yıl sonra hükümdarlık yaptığına dair söylenen sözü, gerçeği aksettirmekten uzak saymamak lazımdır.

 

BİR SONRAKİ SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA

 

Hz. ADEM (A.S.)'İN VEFATI