EUZU'DAN SONRA KlRAAT
Bize Rebi', İmam
Şafii'nin şöyle dediğini haber verdi: Resulullah (s.a.v), namaz kılanın
Kur'an'ın anasını/fatiha'yı okumasını sünnet kılmıştır. Ve onu iyi okuyabilen
okuyucu/namaz kılan için, farz olduğu delille sabittir.
Bize Rebi', İmam
Şafii'nin şöyle dediğini haber verdi: Bize Süfyan b. Uyeyne, Zühri'den; o,
Mahmud b. Rebi'den; o da Ubade b. Samit'ten Resulullah (s.a.v)'in şöyle
buyurduğunu nakletti: "Fatihatu 'I-Kitabı okumayanzn namazı geçerli
değildir. " Tahric: Buhari, Ezan
1/247 no: 756; Müslim, Namaz 1/295 no: 34/394
Bize Rebi', İmam
Şafii'nin şöyle dediğini haber verdi: Bize Süfyan b. Uyeyne, el-A'la b.
Abdurrahman'dan; o da babasından, Ebu Hureyre yoluyla Resulullah (s.a.v)'den
şöyle rivayet etmiştir: "İçinde Ümmü'l-Kur'an / Fatiha okunmadan kılınan
her namaz, eksiktlr. " Tahric: Müslim, Namaz
1/296 no: 38/395
Bize Rebi', İmam
Şafii'nin şöyle dediğini haber verdi: Bize Süfyan, Eyyub b. Ebi Temime'den; o
da Katade'den, Enes'in şöyle dediğini nakletti: "Resulullah (s.a.v), Ebu
Bekir ve Ömer, namazlarına, "Hamd, alemlerin Rabbi olan Allah'a
mahsustur." (Fatiha, 2) diyerek başlıyorlardı. " Tahric: Müsned el-Hamidi, 2/55 no: 1199; Buhari, Ezan
1/242 no: 743
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Onlar, (Ebu Bekir, Ömer) Ummu'I-Kur'§n'ıIFatiha'yı okuyarak
namaza başlıyorIardı. Bu, ondan önce başka bir şey okumuyarlardı manasına
gelmektedir. -Allah en doğrusunu bilir- Besmete'yi terk ettikleri manasına asla
gelmez .
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: İmam yahut münferİt olarak namaz kılan herkesin her rekatta
Fatiha'yı okuması vaciptir. Fatiha'yı okumadan namaz geçerli olmaz. Fatiha ile
beraber bir yahut birden fazla ayet okumasını müstehab görürüm. İmamın
arkasında namaz kılan kişiyi anlatacağım, inşaallah.
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Fatiha'dan sehven yahut unutarak bir harf dahi terk
edilirse, söz konusu rekat sayılmaz. çünkü ondan bir harf terk edene,
"Ummu'l-Kur'an'ı/Fatiha'yı kemal üzere okudu." denmez.
imam
Şafiı şöyle dedi: ibn Abbas (r.a.)'ın şöyle dediği bilgisi bize ulaşmıştır:
"Resulullah (s.a.v), Kur'an okumayı Besmele ile açardl:'Tirmizi, Namaz 2/14-15
no: 245
İbn Abbas (r.a.),
"Peygamber (s.a.v.), ''Bismillahirrahmanirrahim'' diyerek namaza
başlardı." dedi ..
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Fatiha'dan bir ayettir. Fatiha, yedi ayettir. Kim Fatiha'yı
yahut onun bir kısmını terk ederse, söz konusu rek<1t geçerli olmaz.
Bize, Rebi' İmam Şafii'
nin şöy le dediğini haber verdi: B ize A bdülmecid b. Abdülaziz, İbn Cüreye'ten
şöyle dediğini rivayet etti: Babam bana Said b. Cübeyr'den şöyle haber verdi:
"Andolsun Biz sana tekrarlanan yedi ayeti ve büyük Kur'an'. verdik."
(Hicr, 87) dedi ki,
bu,
Ummu'l-Kur'an'dır/Fatiha'dır. Babam şöyle dedi: Said b. Cüreyc, Fatiha'yı
bitirinceye kadar bana okudu. Sonra da şöyle dedi: "Besmele, yedinci
ayettir." Said şöyle dedi: Benim sana okuduğum gibi İbn Abbas da bana
okudu ve şöyle dedi: "Besmele, yedinci ayettir." İbn Abbas şöyle
dedi: "Sevabı sizindir/bu ümmetindir. Sizden önce hiç kimseye bu
verilmemiştir. " Tahric: Musannef
Abdurrezzak, Kıraat 2/90
Bize Rebi', İmam Şafii'nin
şöyle dediğini haber verdi: Bize İbrahim b. Muhammed şöyle dedi: Bana,
Teveme'nin kölesi Salih şöyle dedi: Ebu Hureyre, namazını "Besme/e"
ile açıyordu/besmeleyle namaza başlıyordu. Tahric:
Musannef Abdurrezzak, Kıraat 2/90
Bize Rebi', İmam
Şafii'nin şöyle dediğini haber verdi: Bize Abdülmecid b. Abdülaziz, İbn
Cüreyc'den şöyle nakletti: Bana Abdullah b. Osman b. Huseym şöyle haber verdi:
Kendisine Ebu Bekir b. Hafis b. Ömer'in, Enes b. Malik'ten şöyle dediğini haber
vermiştir: Muaviye, Medine' de, sesli okunan bir namaz kıldı. Ve Fatiha'dan
önce besmele çekti. Fakat Fatiha'dan sonra okuduğu sure için besmele çekmeden
okumasını bitirdi ve secdeye giderken ellerini kaldırıp tekbir almadan namazını
bitirdi. Selam verince, Muhacirlerden onu duyanlar her taraftan ona şöyle
seslendiler: "Ey Muaviye! Namazdan hırsızlık mı yaptın, yoksa unuttun
mu?" Bu olaydan sonra her namaz kıldığında Fatiha'dan sonraki sure için
besmele çekti ve secdeye giderken tekbir aldı. Tahric:
Musannef Abdurrezzak, Kıraat 2/92
Bize Rebi', İmam
Şafii'nin şöyle dediğini haber verdi: Bize İbrahim b. Muhammed şöyle dedi: Bana
Abdullah b. Osman b. Huseym şöyle haber verdi: İsmail b. Ubeyd b. Rifaa,
babasından şöyle nakletti: Muaviye, Medine'ye geldiğinde onlara imam oldu.
İmamlığı esnasında besmeleyi okumadı ve eğilip kalktığında tekbir getirmedi.
Ensar'dan ve
Muhacirlerden orada
bulunanlar ona şöyle seslendiler: "Ey Muaviye! Namazından hırsızlık
yaptın. Besmele nerede? Eğilip kalktığında tekbir nerede?" Ondan sonra
onlara imam olduğunda daha önce ayıplanmış olan hususları tekrar etmedi. Tahric: Musannef Abdurrazzak, Kıraat 2/92
Bize Rebi', İmam
Şafii'nin şöyle dediğini haber verdi: Bana, Yahya b. Suleym, Abdullah b. Osman
b. Huseym'den; o, İsmail b. Ubeyd b. Rifaa' dan; o da babasından, Muaviye
ilgili hadiseyi, Muhacir ve Ensar'dan benzerini yahut manen ona muhalefet
etmeyenini nakletti. Öyle tahmin ediyorum ki, bunun isnadı bir öncekinden daha
aşağıdadır. Tahric: Taberi, Namaz
1/87 no: 44; Buhari. Ezan 1/254 no: 6402; Müs/im, Namaz 1/307 no: 72/410
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: İlk kıldırdığı namazda Fatiha'dan önce besmeleyi okudu. Ama
daha sonraki surede okumadı. İbn Cüreyc'in hıfzında olan ve dediği şey (ziyade
olarak) şöyledir: "Onlara başka bir namaz daha kıldırdı." Burada,
aynı namazı iade ettiği ihtimali olduğu gibi, başka bir namazı da kastetmiş
olma ihtimali vardır. En doğrusunu Allah bilir.
Bize Rebi', İmam
Şafii'nin şöyle dediğini haber verdi: Bize Müslim b. Halid ve Abdülmecid, İbn
Cüreyc'den; o, Nafi'den; o da İbn Ömer'den şöyle naklettiler: Fatiha ve ondan
sonra okunan sure için besmele çekmeyi terk etmezdi. Tahric: Taberi, Namaz 1/87 no: 44; Buhari, Ezan 1/254 no:
6402; Müslim, Namaz 1/307 no: 72/410
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Bu, benim yanımda daha uygun olandır. çünkü öyle yapılması
Kur'an'la başlamaktır.
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Besmeleyi dalgınlık neticesinde çekmeden Fatiha'yı
bitirirse, geri dönüp besmeleyi çekerek Fatiha'yı tekrar okuması gerekir.
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Çekmediği besmeleyi ne Fatiha'nın birinci ayetini okuduktan
sonra ne de ortasına yetiştikten sonra çekip devam edebilir. Geri dönüp besmele
çektikten Sonra Fatiha'ya başlaması gerekir. Böylece her harfi olması gerektiği
yere koymuş olur. Aynı şekilde dalgınlık neticesinde besmeleden sonra
Fatiha'nın üçüncü ayetinden başlarsa, süreyi bitirdikten sonra tekrar sürenin
başından sonuna kadar okuması gerekir. Yine dalgınlık neticesinde Fatiha'nın
birinci ayetinin "hamd" kelimesini atlayarak okumaya başlayan
kişinin, geri dönüp baştan okuması gerekir. Süreyi indirildiği hal üzere
okumadan namaz geçerli sayılmaz. Eğer bazı ayetlerini bazılarından öne
almasında beis olmasaydı yahut önde olanı unuttuğu için arkaya almasında beis
olmasaydı, bu durumda sürenin sonda olan ayetlerini önce okumasında ve en
sonunda besmeleyi okumasında beis olmazdı. Ama ayetler, sırasına göre ve
indirildi ği üzere okunmadan namaz geçerli olmaz.
Eğer içinde bir yerde
duraklar yahut durakladıktan sonraki ayetleri hatırlamaktan aciz kalır yahut
dalgınlık neticesinde araya bir ya da birden fazla ayet geçirirse, geri döner
ve dalgınlık yaşadığı yerden tekrar alır yahut ayet sıralarına riayet ederek
okur. Ayet sıralarına riayet eder, sonra geleni öne almamış olur. Ama bilmeden
araya başka ayet alıp okursa Fatiha'sı geçerli sayılır. Çünkü okumasında sırayı
bozmamıştır. Bu amelinde, araya namazda okunabilecek başka bir şeyalmıştır.
Okunması gereken yerde okumamış olmakla beraber Fatiha'yı kesmiş sayılmaz.
Bilerek Fatiha'dan bir
bölüm okuduktan sonra Kur'an'dan başka bir ayet okursa, onu kesmiş sayılır. Bu
durumda Fatiha'yı yeni baştan okumadan başka bir şey yeterli olmaz. Ama söz
konusu ameli, unutarak işlemesi halinde geçmişi tekrar okuması gerekmez. Çünkü
Fatiha'yı tam okuduktan sonra, unutma fiili, affedilen fiillerden sayılmıştır.
Unutma neticesinde okur ve sonra hatırlamasına rağmen başka ayetleri okumaya
devam ederse, bu durum onu kesmek şeklinde değerlendirilir ve baştan okuması
gerekir. Fatiha'dan bir kısım okuduktan sonra bilerek kesmeye niyet eder ve
geri dönüp kalan kısmı tamamlarsa, geçerli sayılır. Bu niyet, farz olan namazı
kesip başka namaza niyeti hamletmek gibi değildir. Buna rağmen niyet edip biraz
susarsa, onu kesmiş sayılır ve onu baştan okuması gerekir.
Fatiha'yı bırakıp yerine
başka ayetler okumak yahut susmak, bilinçli kesmek manasına gelir. Kendi içinde
konuşmaya devam etmesi, kesmesine devam ettiği manasına gelir.
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Rekatta önce başka ayeti okuduktan Sonra Fatiha'yı okursa,
geçerliliği bozulmaz.
Fatiha'yı namazda okuma
konusu, özetle şöyledir: Gücü yettiği halde kasten Fatiha'yı terk ederse namazı
sahih olmaz. Unutarak / sehven terk ederse iki görüş vardır. Birincisi; namazı
caiz olur. Bu, imam Şafil'nin kadim / eski görüşüdür. ikincisi; namazı caiz
olmaz. Bu da imam Şafil'nin cedid / yeni görüşüdür. Delili de şudur: Farz olan
bir rüknü unutarak terk etmek, namazı bozar ve namaz tamamlanmamış olur. Ruku
ve secde gibi. .. (Bkz. Muhammed ibrahim el-Hinvai tahkiki, 1/363-364)]
Sonraki için tıkla:
FATİHA SURESİ
BİTTİKTEN SONRA "AMİN" DEMEK