İKİ SECDE ARASINDA VE
KıYAM'DAN ÖNCE OTURMAK
Bize Rebi', İmam
Şafii'nin şöyle dediğini haber verdi: Bize İbrahim b. Muhammed şöyle haber
verdi: Bana Muhammed b. Amr b. Halhale, Abbas b. Sehl es-Saidi'den; o da Ebu
Humeyd Sadi'den; şöyle duyduğunu haber verdi: Resulullah (s.a.v) ikinci rekatta
secdelerden sonra oturduğunda, sol ayağını yatırıp üzerine oturur ve sağ
ayağını dik tutardı. Dörtte / son oturuşta oturduğunda, ayaklarını
baldırlarından uzaklaştırır, kalçasını yere koyar ve sağ baldırını düz tutardı.
Tahric: Beyhaki, Marife, 2/13-14
[iki tür oturuş vardır
a- iftiraş: Sağ ayağı dik tutup sol ayağı yatırarak üzerine oturmaktır. b.
Teverrük: Sağ ayağı dik tutarak sol ayağı öne doğru çekip makatı yere koyarak
oturmaktiL]
Bize İbrahim b. Muhammed
şöyle haber verdi: Bize Muhammed b. Amr b. Halhale, Muhammed b. Amr b. Ata'
dan; o da Ebu Humeyd yoluyla Nebi (s.a.v)'den, bir önceki hadisin benzerini
rivayet etmiştir. Tahric: Buhari, Ezan
1/266-267 no: 828
İmam Şafii (Allah
rahmetetsin) şöyle dedi: Bu söylenenlerin hepsinden sonra şöyle deriz: Erkek
için olsun kadın için olsun namazlarda üç çeşit oturma vardır: (Birinci oturuş
şekli:) Başını secdeden kaldırdığında topukları üzerine oturmamak için sol
ayağını yatırır ve üzerine, birinci teşehhürte oturduğu gibi oturur. Secdeden
yahut oturuştan kalkmak istediğinde, önce iki eliyle aynı anda yerden destek
alarak kalkar. Elleriyle destek almadan kalkmasını uygun görmem. Çünkü Nebi
(s.a.v)'den şöyle rivayet edilmiştir: "Kıyama kalkmak istediğinde, yerden
destek alarak kalkardı. "
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Aynı şekilde teşehhütten kalkanın yerden destek alarak
kalkması müstehabdır. (İkinci oturuş şekli:) Tilavet secdesi ve şükür secdesi
yapan yahut ikinci rekarta oturan kişi, sol ayağının üstü yere yatay gelecek
şekilde üzerine oturur. Ve sağ ayağını dik tutar. Sol elini de sol bacağı
üzerinde açık tutar. Sağ elini, baş ve tesbih (işaret) parmağı dışında kalan
parmakları kapalı bir şekilde sağ bacağı üzerinde tutar. Ve şehadet parmağıyla
işaret eder.
Bize Rebi, İmam
Şafii'nin şöyle dediğini haber verdi: Bize Malik, Müslim b. Ebi Meryem'den;
odaAli b. Abdurrahman Meavi'den (Muafiri) şöyle haber verdi: Beni, İbn Ömer,
çakıllarla oynarken gördü. Yanımdan ayrılırken, yaptığımdan dolayı beni ikaz
ederek "Resulullah (s.a.v)'in yaptığı gibi yap." dedi. "Nasıl
yapıyordu?" dedim. "Namazdayken oturduğunda, sağ elini sağ bacağı
üzerine, parmaklarını kapatarak koyar ve başparmağının yanındaki parmakla
işaret ederdi. Sol avucunu da sol bacağı üzerine koyardl." dedi. Tahric: Taberi, Namaz 1/88-89; Müslim, Mescitler ve namaz
yerleri 1/408-409 no: 116/580
(Üçüncü oturuş şekli:)
Dördüncü re katta oturduğunda sol ayağını sağ ayağının altından çıkarır,
kalçasını yere koyar ve ellerini ikinci rekatta olduğu gibi -aynı şekilde-
koyar.
Sabah namazının bir tek
oturuşu var. O da son re katta olan ilk ve tek oturuştur. Söz konusu oturuşa
son rekatta ilk oturuş olarak oturur. Sonradan yetişen, birinci rekatını
kaçırmışsa, imamla beraber oturur ve sonunda tamamlamak için tek kıldığı
rekatta da oturduğundan iki defa oturmuş olur: İlkini ilk oturuş gibi,
sonuncusunu da son oturuş gibi oturur. Birden fazla re kat kaçırır ve imamla
beraber oturması dahil ikiden fazla olursa, sondan önceki oturuşları ilk oturuş
gibi, son oturuşu da son oturuş gibi olmuş olur.
Söz konusu oturuşa, (tarif
edildiği şekilde) bilinçli bir şekilde yahut bilmeden yahut bilgisizlik
neticesinde yahut unutarak uymaması halinde iade veya sehiv secdesi gerekmez.
Ama kendisi için doğru olan, izah ettiğime uymasıdır. Kişi, var olan bir
illetten dolayı izah ettiğimi yerine getiremiyorsa, müstehab olan; birinci ve
ikinci oturuşlarda bahsettiğime yakın olanı uygulamasıdır.
Sonraki için tıkla: