İMAMIN KONUŞMASI VE
SELAMDAN SONRA OTURMASI
Bize Rebi', İmam
Şafii'nin şöyle dediğini haber verdi: Bize İbrahim b. Sa'd, İbn Şihab'dan şöyle
haber verdi: Bana Hint binti Haris b. Abdullah b. Ebi Rebia, Nebi (s.a.v)'in
zevcesi Ummu Seleme'nin şöyle dediğini nakletti: "Resulullah (s.a.v)
namazını bitirip selam verince kadınlar kalkardı. Ama Resulullah (s.a.v)
bulunduğu yerde kısa bir süre otuımaya devam ederdi."
İbn Şihab şöyle dedi:
Resulullah (s.a.v)'in bu oturuşunun-en doğrusunu Allah bilir- sebebi, erkek
cemaatin dağılıp kadınlara yetişmeden kadınların dağılmalarını sağlamak
içindir. Tahric: Buhari, Ezan
1/272 no: 849.
Bize Rebi', İmam Şafii'nin
şöyle dediğini haber verdi: Bize İbn Uyeyne, Amr b. Dinar'dan, Ebu Ma'bed'den,
İbn Abbas'ın şöyle dediğini haber verdi: "Ben, Resulullah (s.a.v)'in
namazının bittiğini, tekbirinden anlardım. " Tahric: Buhari, Ezan 1/270-271 no: 841; Müslim, Mescidler
1/410; Müsned el-Hamidi, 1/225.
Amr b. Dinar şöyle dedi:
Bunu daha Sonra Ebu Ma'bed'den zikredince şöyle dedi: "Ben bunu
söylemedim." Amr şöyle dedi: "Hayır, bunu bana söyledin." Dedi
ki: O, İbn Abbas'ın en sadık kölelerindendi.
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Öyle zaıınediyorum ki, sanki ona bunu söyledikten Sonra onu
unuttu.
Bize Rebi', İmam
Şafii'nin şöyle dediğini haber verdi: Bize İbrahim b. Muhammed şöyle haber
verdi: Bana Musa b. Ukbe, Ebu Zübeyir'in Abdullah b. Zübeyir'i şöyle derken
duyduğunu söyledi. "Resulullah (s.a.v) namazını bitirip selam verdikten
sonra yüksek sesle şöyle derdi: "Allah'tan başka ilah yoktur. Tektir.
O'nun ortağı yoktUl~ Mülk O 'nundur, hamd O 'nadır. Ve O, her şeye kadirdir.
Bizim güç ve kudretimiz ancak Allah (c. c) iledir. O 'ndan başkasına ibadet
etmeyiz. Nimet, fazı ve güzel se na O 'nundur. Allah 'tan başka ilah yoktur.
Kafirler istemese de (onlara rağmen) dindeki ihlasımız O 'nadır. " Tahric: Müslim, Mescidler 1/416, no: 141/594.
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Bu uygulama, me'muma değil de imam için mubahtır.
Dedi ki: Herhangi bir
imamın, zikri geçen duayla yahut başka bir şeyle alenen veya gizli şekilde dua
etmesi güzeldir. Ben, imam ve cemaat için, Allah'ı zikretmelerinin gizli ve namazdan
çıktıktan sonra olmasını tercih ederim. Ancak kendisinden öğrenilmesi gereken
bir imamsa, bu istisnai durum olduğundan dolayı söz konusu zikri alenen yapar
ki, cemaat ondan öğrensin. Allah (c.c) şöyle buyuruyor: "De ki:
"(Rabbinizi) ister Allah diye çağırın, ister Rahman diye çağırın.
Hangisiyle çağırırsanız çağırın, nihayet en güzel isimler O'nundur."
Namazında sesini pek yükseltme, çok da kısma. İkisi ortası bir yol tut."
(İsra, 110)
Yani -en doğrusunu Allah
bilir- duada, "Sesini çok yükseltme, fazla da gizleme, sesin senin
duyacağın kadar olsun," Bana öyle geliyor ki, İbn Zübeyir'in Nebi
(s.a.v)'in tehlilinden rivayet ettiği ve İbn Abbas'ın tekbirinden rivayet
ettiği de bu kabildendir.
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Öyle sanıyorum ki, hafif bir sesle açıktan okumasının
sebebi, insanların ondan öğreıuneleri içindir. çünkü bu hususta -bu rivayette
ve rivayetlerin genelinde- selamdan sonra tehlil ve tekbir zikredilmemiştir.
Namazdan sonra yaptığı
zikirle alakalı olarak sadece izah ettiğim şekil mevcuttur. Ve namazdan sonra
zikir yapmadan ayrıldığı zikredilir. Ummu Seleme, namazdan sonra oturmasını
anlattı. Ve burada açıktan/cehren zikrettiği söylenmemiştir. Öyle sanıyorum ki
oturması, aslında zikrini gizli yapmak içindir.
Birisi şöyle diyebilir:
Ne olabilir?
Derim ki: Minberde namaz
kılması; kıyam, rükCm ve secde yapması gibidir. Sonra minberden yere inmiştir.
çoğu zaman namazını orada kılmamıştır. Söz konusu uygulamayı yapmasının sebebi,
öyle sanıyorum ki, kendisinden uzak olanların da kıyamı, rükuu ve secdenin
nasıl yapıldığını görmeleri içindir. Bu hususların tamamında kolaylık olduğunu
öğretmiştir.
İmamın, kadınların
ayrılabilecekleri bir süre kadar Allah'ı anması uygun olur. Aynen Ummu
Seleme'nin dediği gibi yapar ve sonra kalkar. Ama bundan daha çabuk/erken yahut
bahsi geçen süreden daha fazla oturmasında da beis yoktur.
Eğer imam selam
vermişse, imam ayağa kalkıp ayrılmadan da cemaatin ayrılmasında bir beis
yoktur. Ama benim yanımda, imam gittikten sonra yahut onunla beraber ayrılmak
daha evladır. Kişinin, gerek imamla beraber gerekse münferiden kılmış olduğu
farz namazlardan sonra zikir ve duayı, kabulolması umuduyla uzun tutmasını
müstehab sayarım.
Sonraki için tıkla:
NAMAZDAN SONRA
SAĞ'A VEYA SOL'A DOĞRU DAĞlLMAK