İMAMLIĞIN KERİH OLAN
HALLERİ
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Safvan b. Süleym, İbn Müseyyeb'den; o, Ebu Hureyre'den, o da
Nebi (s.a.v)'den şöyle nakletti: "Birileri gelir ve size imam olurlar.
Eğer her şeyi tam yaparlarsa, bu, hem onların hem de sizindir. Ama
eksiltirlerse, bu, onlardan eksiltilirken sizden eksiltilmez. " Tahric: Buhari, Ezan 1/230
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Bize Süfyan şöyle haber verdi: A'meş, Ebu Salih'ten, Ebu
Hureyre yoluyla Nebi (s.a.v)'in, tebliğ ederek şöyle buyurduğunu nakletmiştir:
"İmam kefil, müezzin de emanetçidir. Allah'ımf İmamları hidayete ilet,
miiezzinleri de bağışla. " (Daha önce tahrici zikredilmiştir.)
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Resulullah (s.a.v)'in buradaki beyanı; -en doğrusunu Allah
bilir- eğer her şeyi tamam yaparlarsa, yani namazlarını vaktin ilk girişinde
kılarlar, namazın kemal i açısından da kıraati uzun ve huşu içinde yaparlar,
rükü ve secdede tesbih ederler, teşehhüdü tam okurlar ve içinde zikir ve
duaları yaparlarsa, demektir. çünkü bu saydıklarımız, kemalin gayesidir. Bundan
az olanla namaz caiz oluyorsa, bu sizin ve onlar için geçerlidir. Ama terk
edilmesinde mahzurlu durum meydana geliyorsa, onu kasten terkinden dolayı onlar
sorumludur. Sizin için de niyet edip onlara namazda tabi olmak kastıyla terk
ettiğiniz, zayi olmadan kemal dairenize geçirilir. Beraberce namazın kemal
dairesi içinde namazı kılmak daha faziletlidir.
Namazı ilk vaktinden
sonraki vakte kadar ertelemenin sorumluluğu onlara aittir. Ve namazın içinde
kıraat, rükü ve secdelerin en kamil şekliyle değil de asgarileriyle yetinmek de
onların sorumluluğundadır. Sizin, namazınız caiz olacak kadarını yerine
getirmeleri halinde onlara tabi olma sorumluluğunuz vardır. Kemal gayesi
açısından eksiklik onlara aittir. Çünkü onlar kıraat ve zikir açısından yapmış
oldukları taksiratın yükünü taşımak mecburiyetindedirler.
Namazın zahir birçok
yönünü terk etmeleri yahut vakti geçme durumuna kadar namazı ertelemeleri yahut
namazın geçerli olmasını sağlayacak olan uygulamaları yerine getirmemeleri
halinde onlara tabi olunması helalolmaz. Aynı şekilde namaz vakti geçinceye
kadar namazı geciktirmek yahut namazın caiz olmayacağı şekilde namazı kılmak da
caiz olmaz. Bu durum söz konusu olursa, insanların tek başlarına namazlarını
kılmaları yahut namazı, namazın gereklerini yerine getirecek birinin arkasında
cemaat halinde kılmaları gerekir.
Birisi şöyle sorabilir:
Bu söylediklerin hususunda delilin nedir?
Denir ki: Allah (c.c)
şöyle buyurmuştur: "Ey iman edenler! AHah'a itaat edin. Peygamber' e itaat
edin ve sizden olan ulu'l-emre (idarecilere) de. Herhangi bir hususta
anlaşmazlığa düştüğünüz takdirde,AHah'a ve ahiret gününe gerçekten
inanıyorsanız, onu AHah ve Resulüne arz edin. Bu, daha iyidir, sonuç bakımından
da daha güzeldir." (Nisa, 59)
Ve şöyle dendi: Bu ayet,
seriyye emirleri hakkında inmiştir. Eğer bir hususta çekişirlerse, bu da bir meselede
ihtilaf etmekle olur. Söz konusu ihtilafı çözmek için önce Allah (c.c)'ın
hükmüne, sonra Resulullah (s.a.v)'in hükmüne teslim olmaları gerekir. Önce
Allah (c.c), sonra Resulullah (s.a.v) şöyle hüküm buyurmuşlardır: Namazın,
kendi vaktinde ve caiz olacak şekilde eda edilmesi gerekir.
Resulullah (s.a.v) şöyle
buyurmuştur: "Yetkililerden kim size, Allah'ın emri dışında başka bir
emirle emrederse, ona itaat etmeyin. " Tahric:
Bu lafızia kendisine rastlamadım. Yalnız Sahiheyn'de manen; Buhari, Cihat 2/347
no: 2955; Müslim, Emirlik 3/1469 no: 38/1839
Eğer namazı, vakti
geçinceye kadar geciktirirlerse yahut kılınan namaz caiz olacak şekilde namazı
kıldırmazlarsa, işte bu, Allah'a ve Resulullah (s.a.v)'e havale edilmesi
gereken büyük günahlardandır. Resulullah (s.a.v)'in emri, bu meselelerde hiçbir
kimseye itaat edilmemesidir.
Resulullah (s.a.v)'in şu
sözünden dolayı ezan okumayı severim: "Müezzinleri bağışla." İmamhğı,
kefaletten ve imam üzerindeki sorumluluktan dolayı sevmem. Kişi imam olursa,
Allah (c.c)'dan hakkıyla korkması (takva sahibi) ve imamlıkta üzerine düşen
sorumluluğu yerine getirmesi gerekir. Eğer zikri geçen hususlara riayet ederse,
durumunun başkasından daha iyi olacağını umarım.
Sonraki için tıkla: